بدون دانستن حق شماست ، بیشتر بدانید
سایت بدون -لکههای بدو تولد که شاید هر پدر یا مادری را بلافاصله بعد از اولین نگاه به نوزادش شگفت‌زده کند، در واقع، علایمی روی پوست کودک هستند که ممکن است در تمام طول زندگی باقی بمانند یا در طول زمان ناپدید شوند. این لکهها البته انواع و اقسام زیادی دارند و ماهیت آنها متفاوت است. درصد بسیار کمی از این لکهها بدخیم می‌شوند. با این حال، بهتر است حتی انواع خوش‌خیمی که به درمان نیاز ندارند را نیز به پزشک نشان دهید تا آنها را مورد بررسی قرار دهد. در «کلینیک پوست» این هفته به برخی از شایع‌ترین لکههای پوستی بدو تولد اشاره کرده‌ایم.
خال‌های ملانوسیتی: عناصر تشکیل‌دهنده این نوع خال‌ها، سلول‌های ملانوسیتی
هستند که مسئول ایجاد رنگدانه در پوست هستند و به رنگ قهوه‌ای و سیاه
همراه با مو یا ضمایم پوستی مختلف دیده می‌شوند. اندازه این نوع خال‌ها از
کوچک تا بزرگ متفاوت است. انواع کوچک معمولا مشکلی ایجاد نمی‌کند، اما آنها
که بالای ۱۰ یا ۲۰ سانتی‌متر است بهتر است برداشته شود. تکلیف این نوع
خال‌ها به‌خاطر تاثیری که بر اعتماد به‌نفس کودک دارد، بهتر است قبل از
رسیدن کودک به سن دبستان مشخص شود. تنها درمان خال‌های ملانوسیتی بزرگ،
جراحی است که باید بسیار عاقلانه بررسی و توسط جراح متبحری انجام شود.
لکههای قرمز: لکههای قرمز یا صورتی به شکلی مسطح و کوچک هستند که در پشت
گردن، فاصله بین ۲ چشم یا روی پیشانی، بینی، لب بالایی یا پلک چشم کودک
مشاهده می‌شوند. برخی لکهها با رشد کودک ناپدید می‌شوند اما لکه‌هایی که
پشت گردن دیده می‌شوند، اغلب باقی می‌مانند. لکههای قرمز نیازی به درمان
ندارند.
همانژیوم: همانژیوم در واقع تومور خوش‌خیم عروق خونی است. اگرچه در برخی
موارد رشد همانژیوم تا پایان سال اول زندگی تکمیل می‌شود ولی بسیاری از
آنها تا وقتی کودک به سن ۱۲-۱۰ سالگی برسد، ناپدید می‌شوند.
همانژیوم نوزادی خوش‌خیم است و باعث مرگ و میر یا ناتوانی نمی‌شود. عوارض
مرتبط با آن شامل خونریزی، زخمی شدن، عفونت و جوشگاه است. این تومورهای
خوش‌خیم در بعضی نواحی مثل محل پوشک کودک، گردن یا غشای مخاطی دیده می‌شوند
و در صورت زخمی شدن و خونریزی می‌توانند برای نوزاد آزاردهنده باشند. گاهی
اوقات، بعضی از انواع همانژیوم باعث اختلال در سیستم‌های حیاتی مثل تنفس،
بینایی، شنوایی و گوارش می‌شوند. وقتی گرفتاری روی صورت باشد اگر پره‌های
بینی، لب‌ها و گوش را درگیر کند، خطر بیشتری دارد و اگر بخش بزرگی از پوست
را درگیر کرده باشد، ممکن است با ناهنجاری‌های سیستم قلب و عروق یا اعصاب
همراه باشد. نزدیک به ۶۰-۵۰ درصد همانژیوم‌ها به طور کامل بهبود پیدا
نمی‌کنند و با ایجاد تغییراتی در پوست مثل ایجاد وریدهای سطحی، جوشگاه یا
فرورفتگی و هیپوپیگمانتاسیون همراه هستند. بهترین روش برای تشخیص عمق و
درگیری همانژیوم ام‌‌آر‌آی است. سونوگرافی نیز در مواردی که تومور تا عمق
پوست وجود داشته و مثل کیست باشد، قابلیت تشخیص دارد.
فواید برداشت اولیه ضایعاتی که در نواحی حساس قرار دارند، نجات بینایی
کودک و کاهش عوارض روانی ناشی از منظره بد مرتبط با این بیماری است. برای
درمان همانژیوم با توجه به شرایط، عمق و محل از لیزر و جراحی کمک گرفته
می‌شود. از سایر درمان‌های مورد تایید سازمان غذا و داروی آمریکا می‌توان
به کورتیکواسترویید خوراکی یا تزریقی، اینترفرون و داروهای تنظیم‌کننده
سیستم ایمنی از جمله کرم ایمکیمد و رادیوتراپی در مواردی که همانژیوم جلدی
با درگیری ارگان‌های دیگر همراه و باعث بروز ناهنجاری‌هایی در استخوان، کبد
یا مغز شده باشد، اشاره کرد. همانژیوم توت‌فرنگی نیز نوعی همانژیوم و به
معنای مجموعه‌ای از رگ‌های خونی کوچک، گنبدی‌شکل و متمایل به ارغوانی است.
در ۶ ماه اول تولد این ضایعات خیلی سریع‌تر رشد می‌کنند اما بعد از آن
رشدشان کند می‌شود و معمولا بین ۶ تا ۷ سالگی از بین می‌روند.
ناهنجاری وریدی: ناهنجاری وریدی به دلیل رگ‌های غیرعادی ایجاد و بیشتر در
فک، گونه، زبان و لب‌ها دیده می‌شود. رشد این لکهها با گذشت زمان ادامه
پیدا می‌کند و کوچک‌تر نمی‌شوند. درمان شامل تصلب‌درمانی یا جراحی است که
گاهی برای برطرف کردن درد یا عملکرد ناقص عضو، ضروری است.
لکههای قرمز شرابی: لکه قرمز شرابی یا همان لکه مصطلح به ماه‌گرفتگی بین
عموم، لکههای مسطح و قرمز مایل به صورتی هستند که اغلب روی صورت دیده
می‌شوند و به‌تدریج با افزایش سن تیره‌تر شده و رنگ بنفش مایل به قرمز به
خود می‌گیرند. لکه قرمز شرابی ممکن است بخشی از نشانگان‌های ژنتیکی مانند
نشانگان وبر باشد. درمان این لکه شامل لیزر‌درمانی یا پیوند پوست است.
توصیه می‌شود درمان از ۱ سالگی آغاز شود. روشی که در کشور فنلاند استفاده
می‌شود، به این ترتیب است که آنها از ۱ سالگی بین ۲تا۳ بار در سال در معرض
لیزر درمانی قرار می‌گیرند تا درمان آنها حدود ۷سالگی تکمیل شود.
لکههای شیر قهوه: این نوع لکهها در کودکان و بزرگسالان دیده می‌شود و
معمولا یا مادرزادی است یا در دوران کودکی ظاهر می‌شود. تعداد و اندازه این
نوع لک‌ها می‌تواند مطرح‌کننده برخی از بیماری‌های ژنتیکی مانند
نوروفیبروماتوز (یک بیماری ژنتیکی که اعصاب و پوست را گرفتار می‌کند) باشد
که البته علایمی در ارگان‌های دیگر هم ایجاد می‌کند و باید مورد بررسی قرار
گیرد تا در صورت لزوم درمان شود.
لکههای مغولی: این لکهها در ناحیه کمر یا باسن به رنگ آبی، سبز یا
خاکستری است و به شکل یک کبودی روی پوست ظاهر می‌شود. در بیشتر موارد، این
نوع لکهها نهایتا تا ۳ سالگی از بین می‌روند اما گاهی تا سنین بزرگسالی
باقی می‌مانند.
دکتر محمدعلی نیلفروش‌زاده
متخصص پوست، رئیس انجمن متخصصان پوست ایران
