بدون دانستن حق شماست ، بیشتر بدانید
اولین تصویری که با شنیدن کلمه گل و گیاه به ذهن هر کدام از ما می‌رسد هر چیزی هم که باشد قطعا مفهومی از لطافت و زیبایی در آن هست. همه‌مان اسم گل و گیاه معمولی و آپارتمانی به گوش‌مان خورده و تا حدودی هم از نوع و مدل تغذیه‌شان اطلاعاتی داریم. اما همیشه هم اینجوری نیست. در دنیای آنها هم گل و گیاهانی هستند که خیلی لطیف نیستند و گوشتخوارند. شاید تصویری که با شنیدن اسم گیاه گوشتخوار در ذهن خیلیها شکل می‌گیرد، گیاهی باشد که دهان خیلی بزرگی دارد و هر چیزی را به درون خودش می‌کشاند، حتی یک انسان را. اما اگر بدانیم این روزها خیلیها برای خرید گلدانهای خانهشان سراغ گلهای گوشتخوار میروند، احتمالا نظرمان عوض میشود. نویسنده : احمد داوری / خبر نگار گیاه گوشتخوار چیست؟
معمولا گیاهان مواد غذایی مورد نیازشان را از خاک می‌گیرند و در جایی هستند که دما، رطوبت و نور کافی بهشان می‌رسد. اما گیاهانی هم هستند که از شرایط رشد، خاک مناسب را نداشته باشند. مهم‌ترین منبع تغذیه هر گیاه خاک مناسب است و اگر این مسأله رعایت نشود گیاه در مدت چند روز پژمرده میشود و از بین می‌رود. گیاه گوشتخوار معمولا در مرداب‌ها، باتلاق‌ها و جاهایی که خاک با مواد مغذی خیلی کم باشد، رشد می‌کند. خاک این‌جور مناطق مواد مغذی لازم را ندارد. این گیاهان برای این‌که به رشدشان ادامه بدهند و برای دریافت نیتروژن و دیگر مواد غذایی لازم، مجبور هستند این کمبود را از جاهای دیگر جبران کنند. مگس‌ها، حشرات، پرندگان کوچک و بندپایانی مانند عنکبوت این کمبود را جبران می‌کنند. حدود ۶۰۰ نوع و گونه گیاه گوشتخوار در دنیا وجود دارد.
گیاهان گوشتخوار چطور شکار می‌کنند؟
گیاهان گوشتخوار در مدل شکارشان به دو دسته فعال و غیرفعال تقسیم می‌شوند. اما به طور کلی این گیاهان با پنج روش شکار می‌کنند: چسبندگی، مکندگی، بسته شدن برگها، افتادن طعمه در گودال گیاه و ایجاد تله. گیاهانی که به روش تله شکار می‌کنند، چون برگ‌های گیرنده‌‌شان برای عمل فتوسنتز مناسب نیستند و رشد کم و آهسته‌ای دارند، موقع شکار و زمانی که حیوان، پرنده کوچک یا حشره‌ای روی برگ‌هایشان قرار بگیرد، حالت و فرم برگها به‌طور ناگهانی و در زمانی کمتر از یک ثانیه بسته میشود و شکار را به درون خودش می‌کشاند. بعد گیاه تیغ‌هایش را درون بدن شکار می‌کند و شیره جانش را به‌وسیله خارهایش می‌مکد. البته هر نوع حشره و پرنده‌ای باعث نمی‌شود این گیاه تحریک بشود و او را درون خودش بکشد و واکنشی نشان بدهد. در بعضی از گونه‌های این گیاهان به‌خاطر وجود نور ماورای بنفشی که دارند حشرات به آن جذب می‌شوند و به دام می‌افتند. در چند نوع دیگر، گیاه ماده چسبناک و لزجی از خودش ترشح می‌کند.
این کار باعث میشود حشره یا پرنده کوچک گول بخورد و صید شود. یک مدل جالب دیگر برای شکار حشره این است که گیاه در آب، لایه‌های شفافی مانند تور درست و جانوران در آب را شکار می‌کند.
رشد و تغذیه گیاهان گوشتخوار چگونه است؟
۱٫ این گیاهان معمولا به هوای آفتابی، گرم و مرطوب نیاز دارند. اگر در محیطی به دور از حشرات نگهداری شوند باید هر چند وقت یک بار به آنها حشره داد.
۲٫ حشرات را نباید یکهو و به‌طور یکجا در قسمت تله این گیاهان انداخت. هر تله گیاه گوشتخوار می‌تواند تعداد مشخصی از حشرات را به دام بیندازد. میتوان هر نوع حشره مرده یا زنده را به این گیاهان داد، ولی نوع خاصی از گیاهان حشره‌خوار فقط حشره زنده می‌خورند.
۳٫ اگر گیاهان گوشتخوار را در کنار دیگر گیاهانی قرار بدهید که با حشرات درگیر هستند خیلی به تغذیه‌شان کمک خواهد شد.
4. از دست‌زدن بیش از حد به این گیاهان و پرزهایشان خودداری کنید. این کار باعث از بین رفتن گیاه میشود.
5. بعد از هر شکار، برگها تغییر رنگ می‌دهند و قهوه‌ای می‌شوند و این یعنی گیاه پژمرده شده است. این برگها باید چیده شوند تا برگ‌های جدید رشد کنند.
6. در فصل زمستان، برگها حالتی به خود می‌گیرند که انگار مرده‌اند چون برگها خشک می‌شوند و می‌ریزند. گول این حالت را نخورید چون در این حالت گیاه در حال استراحت است.
معروف‌ترین گیاهان گوشتخوار که میتوان در خانه نگهداری کرد
دروزا (شبنم خورشید)
این گیاه در بسترهای خشک خزه رشد می‌کند و خیلی هم کمیاب است. روی برگ این گیاه تعداد زیاد تارهای سوزنی وجود دارد که نوک هر کدام از آنها یک قطره ماده چسبناک وجود دارد که شبیه شبنم است. این ماده چسبناک باعث میشود حشرات به آن بچسبند. تارهای ریز یک آنزیم ترشح می‌کنند که باعث هضم حشره میشود. کار هضم ممکن است تا دو روز هم طول بکشد.
رنگین‌کمان
این گیاه هم نوع بیابانی دارد و هم نوع آبزی. دور ساقه این گیاه در زمان تابیدن نور آفتاب می‌درخشد و به شکل رنگین‌کمان دیده میشود. ساقه‌های این گیاه غده‌های چسبنده دارد و باعث میشود حشره به دام بیفتد.
این غده‌ها مانند تله عمل می‌کنند و حشره به هوای شیرین بودن روی ساقه می‌نشیند و به دام‌می‌افتد.
ساراسنیا
این گیاه بیشتر در مناطق سواحل شرقی آمریکای شمالی و جنوب شرقی کانادا رشد می‌کند. گلدهی این گیاه در فصل بهار است و بعد از آن برگ‌هایش حالت کوزه‌ای شکل به خود می‌گیرد. این گیاه رنگ زیبا و بوی خوبی دارد و بر لبه‌اش شیره ترشح میشود. این عوامل باعث میشود حشره جذب شود و در نهایت به دام بیفتد. حالت برگ‌هایش طوری است که حشره به دام افتاده یک مسیر یک‌طرفه را می‌رود و آنجا به دام می‌افتد و توسط آنزیم‌ها تجزیه میشود.
ونوس حشره‌خوار
این گیاه در مرداب‌های سواحل شرقی آمریکا رشد می‌کند. این گیاه را میتوان در گلخانه هم پرورش داد.
هر سه هفته یک‌بار حشره می‌خورد و با هر بار خوردن رشد می‌کند. شکار این گیاه به‌این صورت است که با استفاده از برگ‌های خود که شبیه صدف است حشره را جذب می‌کند و وقتی حشره وارد برگ‌هایش میشود آرواره‌های خود را می‌بندد و تا زمانی که حشره به طور کامل هضم نشده باشد، آرواره را باز نمی‌‌کند.
