آشنایی با «گامبی وزیر» واقعی/جودیت پولگار چگونه بهترین شطرنج‌باز زن تاریخ شد؟

سایت بدون – لاسلو پولگار به عنوان یک روان‌شناس فکر می‌کند هر کودکی می‌تواند در هر چیزی درخشان ظاهر شود، البته اگر او را به جلو هل بدهند.
او برای اینکه نظریه‌اش را اثبات کند، به هر سه دخترش از سنین بسیار پایین شطرنج یاد داد. آنها ساعت‌ها با هم تمرین می‌کردند تا در شطرنج خبره شوند.
این آزمایش او به‌سرعت به نتیجه رسید. جودیت، جوان‌ترین دختر او، در پنج‌سالگی توانست پدرش را – که معلم شطرنج بود – شکست دهد. این ستاره مجارستانی در ۱۵سالگی عنوان استاد بزرگ – بالاترین عنوان یک بازیکن شطرنج – را به دست آورد و جوان‌ترین فردی شد که به این افتخار می‌رسد.
تعجبی ندارد که پولگار را «بت هارمن» دنیای واقعی می‌دانند. بت هارمن شخصیت اصلی سریال «گامبی وزیر» نت‌فلیکس بود؛ او شطرنج‌باز زنی بود که در دنیای تحت تسلط مردان، ستاره شد. به همین دلیل، با پخش و موفقیت این سریال، خیلی‌ها یاد جودیت افتادند.
پولگار می‌گوید: «حتی چند نفر به من زنگ زدند و بابت سریال تبریک گفتند! ماجرا بامزه شده بود.»
او می‌گوید از اینکه «گامبی وزیر» تا چه حد سریال اصیلی بوده شگفت‌زده است؛ به‌ویژه از ساختار بازی‌های انجام‌شده در آن. بازی‌های این سریال را گری کاسپاروف طراحی کرده بود که از سال ۱۹۸۴ تا بازنشستگی‌اش در سال ۲۰۰۵، رده اول دنیا را در اختیار داشت.
پولگار می‌گوید: «این بازی‌ها برای بازیکنان شطرنج بسیار جذاب بود. زبان بدن بت، نحوه بازی او… همه چیز خیلی عالی ساخته شده بود.»
پولگار که در سال ۲۰۱۴ بازنشسته شده، بر این باور است که نبرد او برای غلبه بر دنیای مردانه شطرنج، حتی سخت‌تر از هارمن بوده است: «می‌توانم بگویم که زندگی من به عنوان یک دختر در یک ورزش تحت تسلط مردان، بسیار جذاب‌تر و پرچالش‌تر از او
بود.»

کاسپاروف در مصاحبه‌ای در سال ۱۹۸۹ گفته بود: «ما دو شطرنج داریم: یکی شطرنج واقعی و یکی شطرنج زنان.» پولگار در ۲۴سالگی و در سال ۲۰۰۲، کاسپاروف را شکست داد.
هنوز نابرابری بین زنان و مردان در دنیای شطرنج دیده می‌شود. در حال حاضر، هیچ زنی در میان ۱۰۰ شطرنج‌باز برتر دنیا نیست. جودیت پولگار هم تنها زنی است که به جمع ۱۰ شطرنج‌باز برتر جهان رسیده است. نایجل شورت، نایب‌رئیس فیده (فدراسیون جهانی شطرنج) در سال ۲۰۱۵ گفته بود: «مغز مردان و زنان سیم‌کشی بسیار متفاوتی دارد.»
اما پدر جودیت روش بسیار متفاوتی را در نظر گرفته بود. پیام او به دخترانش این بود که شطرنج یک رقابت کاملاً روانی است و عملکرد آنها روی صفحه، ربطی به جنسیتشان ندارد.
جودیت می‌گوید: «پدرم از همان ابتدا بر این باور بود که هر کودک سالمی، یک نابغه بالقوه است. او می‌خواست این را ثابت کند. او می‌خواست محیط را طوری بسازد که انگار ما پسر هستیم و او بر این باور بود که می‌توانیم به حداکثر توانمان برسیم.»
البته روش لاسلو بدون مخالفت هم نبود. جودیت می‌گوید: «البته به من و خانواده‌ام بارها حمله شد و تحت انتقاد قرار گرفتیم، چون والدین‌ام برایم تصمیم گرفتند که بازیکن شطرنج شوم.»
سوزان، دختر دیگر لاسلو هم استاد بزرگ است و سوفیا، دیگر دختر او، استاد بین‌المللی است.
پولگار می‌گوید اگر به خاطر شرایط خانه‌شان نبود، او به آن همه موفقیت نمی‌رسید: «چیزی که در آینده می‌توان انجامش داد این است که ذهنیت والدین را تغییر داد. اینکه آنها می‌توانند همان اهدافی که برای پسرانشان در نظر می‌گیرند، برای دخترانشان هم در نظر بگیرند. پس من فکر می‌کنم که این ذهنیت باید تغییر کند. جامعه باید روش برخورد کاملاً متفاوتی با دختران داشته باشد. مدت زیادی طول می‌کشد تا اوضاع بهتر و متوازن‌تر شود.»
مگنوس کارلسن، بهترین شطرنج‌باز حال حاضر دنیا هم با او موافق است. کارلسن گفته که اشتباه است به دختران گفته شود نمی‌توانند در شطرنج درخشان ظاهر شوند و پسران را بیشتر تشویق کنند.
پولگار حتی پس از بازنشستگی هم حضوری پررنگ در شطرنج دارد. او بنیاد شطرنج جودیت پولگار را به راه انداخته و کتاب‌های متعددی درباره شطرنج منتشر کرده است. او امیدوار است که دختران جوان را تشویق کند که به سراغ این بازی بیایند و پا جای پای او بگذارند.
پولگار به زبان‌های انگلیسی، مجار، روسی و اسپانیایی مسلط است اما می‌گوید: «شطرنج زبان مادری من است.»
اگر پدرش به او شطرنج یاد نمی‌داد، او چه کار می‌کرد؟ خودش می‌گوید: «می‌توانم تصور کنم کاری انجام می‌دادم که به خلاقیت ربط داشته باشد. مثلاً به سراغ علوم کامپیوتر می‌رفتم، یا عکاسی، یا چیزی مشابه اما شخصیت من تا حد زیادی به این شکل است که خلاق باشم و چیزی بسازم.»
منبع: CNN