بدون دانستن حق شماست ، بیشتر بدانید
سایت بدون – یکی از مهم‌ترین خصلت اکثر ایرانی‌ها این است که آغاز روزشان را معمولا با چای و عطر و بوی دل انگیزش شروع می‌کنند و در طول روز هم برای رفع خستگی یا شروع یک گپ دوستانه و… همچنان پای چای است که به میان می‌آید. البته دلایل دیگری هم برای علاقه‌مندی به چای وجود دارد. گرمای چای و در دست گرفتن یک لیوان داغ چای در صبح‌های خنک پاییز و سرد زمستان حس خوشایندی است که آدم‌ها به راحتی از آن نمی‌گذرند. چای آنقدر نوشیدنی مهمی بین ما محسوب می‌شود که حتی در گرمای تابستان هم از آن نمی‌گذرند. اما چای تنها مختص به ایرانی‌ها نیست و در واقع یک نوشیدنی وارداتی است. اصل گیاه چای و خاستگاه آن کشور چین است. بنا بر بعضی از مستندات تاریخی سابقه استفاده از چای به قبل از میلاد مسیح برمی‌گردد. چای در کنار قدمتی که دارد دارای تنوع گسترده‌ای است. به صورت کلی همه انواع مختلف چای از گیاه کاملیا سیننسیس Camellia Sinensis به دست آمده و تفاوت در انواع مختلف آنها به روش کشت و فرآوری‌شان برمی‌گردد. این کشت متفاوت موجب تغییر طعم، مزه و خواص چای شده است. در این گزارش سرک کشیده‌ایم به دنیای چای. نوشیدنی گرمی که در این هوای سرد بیشتر از قبل می‌چسبد. با تشکر از امید غلامپور کارشناس متخصص نوشیدنی‌های گرم
نویسنده : آزاده باقری /خبرنگار
چای سیاه
این چای بعد از خشک و اکسیده شدن برگ‌های سبز گیاه چای و تغییر رنگ آن به سیاه، قابل استفاده می‌شود. چای سیاه، همان چای مرسومی است که در هر خانه‌ای وجود دارد و احتمالا به این دلیل که حداقل روزی یک لیوان از آن را نوشیده‌اید تا به حال به خواص آن توجه خاصی نکرده‌اید. خوب است این نکته را بدانید که مصرف مداوم چای سیاه احتمال بروز سکته‌های قلبی و مغزی را کم می‌کند و احتمال ابتلا به سرطان را کاهش می‌دهد. چای سیاه اگر تلخ نوشیده شود در کاهش احتمال ابتلا به دیابت هم موثر است. کارشناسان تغذیه، چای سیاه را در بهبود کارکرد دستگاه ایمنی هم موثر می‌دانند و به کسانی که استخوان‌های تحلیل رفته‌ای دارند نوشیدن چای را به آنها توصیه می‌کنند.
این چای بر خلاف تصور ما اگر در زمان مناسب بعد از غذا نوشیده شود هضم غذا را بهتر و به سیستم گوارشی کمک می‌کند. این نوشیدنی پر طرفدار کلسترول خون و چربی‌های اضافی بدن‌تان را هم پایین می‌آورد. پس آن را دست کم نگیرید و از این به بعد با اشتیاق بیشتری آن را بنوشید.
چای سبز
چای سبز بعد از چای سیاه شناخته‌شده‌ترین و رایج‌ترین چای در میان ماست. رنگ آن سبز تیره و طعمی گس‌تر از چای معمولی دارد. در میان صحبت‌های کارشناسان تغذیه هم چای سبز جایگاه ویژه‌ای دارد به طوری که برخی از آنها، این چای را جایگزین خوبی برای چای سیاه دانسته و مردم را به استفاده مداوم از آن ترغیب می‌کنند. امید غلامپور، این چای را پر خاصیت و موثر در درمان مشکلاتی مثل عصبانیت یا بی‌خوابی می‌داند. بیشتر ما چای سبز را چربی‌سوز و مناسب برای لاغری می‌دانیم؛ اما در این روزهایی که فشار عصبی روی همه زیاد شده نوشیدن چای سبز می‌تواند آرامش را به ذهن افراد بازگرداند.
چای سبز کافئین کمتری نسبت به چای سیاه دارد و به همین دلیل باعث بی‌خوابی نمی‌شود و در طولانی مدت ریتم خواب را بهتر می‌کند. این چای سرشار از آنتی اکسیدان‌های مختلف است که هر کدام برای بخش خاصی از بدن مناسب بوده و به کارکرد اندام‌ها کمک می‌کنند. چای سبز را می‌توان برای همه انسان‌ها و برای نیازهای مختلف تجویز کرد. از کسانی که ریزش مو دارند یا پوست شفاف می‌خواهند گرفته تا کسانی که نگران آلزایمر و بیماری‌های مختلف روانی هستند.
چای سرخ یا ترش
بعد از چای سیاه و سبز نوبت به چای سرخ می‌رسد که تا چند سال پیش برای بسیاری از ما ناشناخته بود و برخی حتی حاضر به امتحان کردن طعم آن هم نبودند. این چای در اصل به کشورهای آفریقای‌جنوبی تعلق دارد. فاقد کافئین است، بسیار خوشرنگ است و یک چای کاملا گیاهی با طعمی لذت‌بخش محسوب می‌شود و احتمالا به همین دلیل است که در حال حاضر پای ثابت منوی کافی‌شاپ‌هاست.
غلامپور می‌گوید: «خواص چای ترش مانند طعم آن بی‌نظیر است. حقیقتا امتحان کردن این نوع چای باعث می‌شود تا میزان طرفداران آن افزایش پیدا کند.» او معتقد است شاید در نگاه نخست خواص چای‌ها یکسان به نظر آید؛ اما هر کدام از آنها روی بخش خاصی از بدن تاثیر بیشتری خواهدگذاشت: «به عنوان مثال چای سبز بیشتر روی کاهش کلسترول و چربی خون تاثیر دارد، چای سیاه روی دستگاه گوارش و… چای ترش هم بیشتر روی کاهش قند خون و فشار خون موثر است. برای همین هم به همه کسانی که فشار خون بالا یا قند خون بالا دارند این چای توصیه می‌شود.
بیماران فشار خون و دیابت به خصوص دیابت نوع ۲ بعد از این که به این کار عادت کنند متوجه تاثیر مثبت این نوشیدنی روی کاهش فشار و قند خون خود خواهند شد.» پیشگیری از افسردگی، کاهش دردهای دوران قاعدگی، کاهش وزن، کمک به عملکرد کلیه، کبد و… نیز از دیگر اثرات مثبت چای سرخ یا ترش در بدن‌است.
چای سفید
اگر طعم گس چای سبز، تلخی چای سیاه و ترشی چای سرخ را دوست ندارید می‌توانید چای سفید را امتحان کنید. این چای به خودی خود کمی شیرین است و علاوه بر این تمام خواص چای‌های مختلف را به مقدار بیشتری دارد.
غلامپور معتقد است «بسیاری از چای شناسان، چای سفید را پر خاصیت‌ترین چای می‌دانند و معتقدند اگر بخواهیم با چند فنجان چای در روز کمیت اثرات مثبت چای بر بدن را بیشتر کنیم، می‌توانیم یک لیوان چای سفید بنوشیم و کمیت را بالا ببریم. به عبارت aدیگر یک فنجان چای سفید با چند فنجان چای‌های دیگر از نظر خواص برابری می‌کند.»
این کارشناس نوشیدنی‌های گرم در باره اصالت چای سفید می‌گوید: «چای سفید یک نوشیدنی گران‌قیمت در ایران و سایر کشورهای شرق آسیاست. این چای از جوانه‌ها و گلبرگ‌های تازه گیاه چای دست چین می‌شود و به دلیل فرآیند سخت تولید به قیمت نسبتا بالایی در بازار فروخته می‌شود.
لیست کردن خواص چای سفید تکرار مکررات است این چای بر بسیاری از اندام‌ها و دستگاه‌های بدن تاثیر درمانی و مثبت دارد. این روزها خیلی از مردم به نوشیدن این چای تمایل دارند و آن را به دلیل خواص درمانی بالایش مصرف می‌کنند. پیشنهاد می‌شود کسانی که اهل نوشیدن چای هستند و اگر از نظر قیمت مشکلی با چای سفید ندارند حتما این چای را تهیه کرده و روزانه بنوشند.»
چای زرد
عجیب است که در جعبه رنگی چای‌ها، چای زرد هم وجود دارد. با توجه به توضیحات امید غلامپور، چای زرد همان چای سیاه و چای سبز است با این تفاوت که مراحل اکسیداسیون برگ‌های آن با سرعت پایین‌تری اتفاق می‌افتد و به دلیل همین آهستگی در تهیه چای زرد است که این چای طعم ملایم‌تری هم دارد.
اما به دلیل مکانیزم کند تهیه شدن‌اش گران‌ترین چای در بین چای‌های اشاره شده‌است: «مردم چای زرد و سفید را با هم اشتباه می‌کنند. در حالی که این دو تفاوت‌های زیادی باهم دارند؛ اما گاهی کارشناسان هم تفاوت بین این دو را متوجه نشده و تمایزی قائل نمی‌شوند. به هر حال تمایز چای‌ها از یکدیگر کار ساده‌ای نیست و اغلب این اتفاق رخ می‌دهد. به طور کلی وقتی از خواص چای زرد گفته می‌شود آن را یک سم زدای قوی می‌دانند. این چای اندام‌های بدن به خصوص کبد و کلیه را از شر سموم موجود در آنها خلاص می‌کند.
برای همین هم به بیماران دیابتی توصیه می‌شود چای زرد بنوشند؛ چراکه چای زرد تاثیر به شدت زیادی روی تنظیم قند خون و انسولین بدن دارد.»
چای ماسالا
این روزها نام چای ماسالا را زیاد می‌شنویم. این چای از ترکیب مختلف چندین ادویه با شیر تهیه می‌شود. طعم خوش و عطر بی‌نظیر این چای آن را به یکی از پرطرفدارترین چای‌ها تبدیل کرده است. «این چای از ترکیب چای سیاه، دارچین، زنجبیل، هل، بادیان، رازیانه، جوز هندی، میخک و در نهایت شیر تهیه می‌شود.» غلامپور این چای را چای هندی معرفی کرده و می‌گوید: «اصالت چای ماسالا به هندوستان بر می‌گردد و آنها از ۱۰ هزار سال پیش این چای را می‌نوشیدند. همان‌قدر که چای سیاه در خانه‌های ما طرفدار دارد، طبع هندی‌ها هم طرفدار ماسالا‌ست. ماسالا بدن را تا مدتی گرم نگه می‌دارد و می‌تواند به عنوان یک داروی موثر برای سردردهای میگرنی توصیه شود. به همین دلیل این چای بیشتر برای کسانی تجویز می‌شود که حداقل ماهی یک بار با سردردهای شدید رو به رو می‌شوند. این چای ضد سرطان و چربی‌سوز است؛ اما من تاثیر مثبت آن را در کاهش دفعات حمله‌های میگرنی دیده‌ام. البته دقت داشته باشید این چای به دلیل ادویه‌های فراوانی که در ترکیب‌اش دارد باید با دقت مصرف شود. بهتر است این نکته را بدانید که ادویه‌های به کار رفته در این چای طبع گرمی دارند و ممکن است همه به راحتی نتوانند از آن بنوشند. »
چای اولانگ
احتمالا گوش شما هم به نام این چای ناآشناست. چای اولانگ، یک نوع چای نیمه اکسید شده است که براقی و شادابی چای سبز و خصوصیات فیزیکی و درهمی چای سیاه را دارد. چای اولانگ از لحاظ طبقه‌بندی، بین چای سیاه و چای سبز قرار می‌گیرد. میزان کافئین چای اولانگ متوسط بوده و کافئین متعادلی هم دارد. این چای در رفع خستگی، تقویت سیستم ایمنی، لاغری، تنظیم قند خون و… موثر است و خواص مشترکی با چای سیاه و سبز دارد. «شما هم بعد از مدتی سر و کله زدن با طرفداران نوشیدنی‌های گرم و سنتی متوجه نیازها و خواسته‌های آنها می‌شوید. بیشتر کسانی که طرفدار چای هستند، آنها را بی‌دلیل و بی‌بهانه و از سر عادت می‌نوشند؛ اما اگر آگاهانه چای بنوشید متوجه تاثیر آنها بر روی بدن و روحیات خود خواهند شد.»
آیس تی
از متفاوت‌ترین نوشیدنی‌های خانواده چای‌ها که در چند سال گذشته در ایران متداول شد و البته از دسته نوشیدنی‌های گرم به دسته نوشیدنی‌های سرد رفت آیس تی است. آیس‌تی یا همان یخ چای یا چای گلاسه یا چای سرد از ترکیب چای کیسه‌ای شکر، آبلیمو و یخ به دست می‌آید و در هوای گرم زیاد نوشیده‌می‌شود.
