تصورات اشتباه زوج ها درباره عشق

آیا علاقه زوج ها به یکدیگر بعد از این‌که چندین سال زیر یک سقف با هم زندگی کنند، تمام می‌شود؟

نویسنده : دکتر پرستو امیری | متخصص روان‌شناسی سلامت

درباره عشق و علاقه در زندگی‌مشترک، باورهای فرهنگی زیادی وجود دارد از جمله این که ازدواج باعث از بین رفتن عشق می‌شود یا رابطه همه زن و شوهرها بعد از گذشت چند سال سرد می‌شود. اما آیا واقعا عشق بعد از گذشت چند سال از شروع زندگی‌مشترک تمام می‌شود؟ پاسخ به این سوالات نیازمند داشتن یک دیدگاه چند جانبه به مسئله عشق و ازدواج است. برای مثال شاید یکی از علل این که زندگی‌های امروزی کم دوام‌تر و سست‌تر به نظر می‌آیند، تغییر سطح توقعات و آگاهی همسران به خصوص زن‌ها، درباره زندگی‌مشترک و از بین رفتن تدریجی تابوی طلاق و جدایی باشد. احتمالا چند دهه قبل، اگر زن و شوهرها از زندگی مشترک‌شان ناراضی بودند، به خاطر هنجارهای سفت و سخت اجتماعی کمتر به سمت جدایی و طلاق کشیده می‌شدند. در ادامه به تصورهای اشتباه درباره عشق در زندگی مشترک اشاره خواهیم کرد و توصیه‌هایی به زوج ها برای افزایش رضایتمندی از زندگی ‌مشترکشان خواهیم داشت.      

  عشق فقط شور و شوق نیست

آیا واقعا ازدواج و گذشت چند سال از زندگی‌مشترک، به کاهش عشق بین افراد منجر می‌شود؟ برای پاسخ به این سوال، بهتر است اشاره‌ای داشته باشیم به یک نظریه درباره عشق. عشق مفهومی انتزاعی است و بدون شک تعریف آن با استفاده از واژه‌ها یکی از دشوارترین کارهاست. این در حالی است که حتی درباره ماهیت عشق هیچ نظریه مشترک و عموماً پذیرفته شده‌ای وجود ندارد. در این میان نظریه عشق «رابرت جی استرنبرگ» بیش از دیگر نظریات مورد توجه روان‌شناسان قرار گرفته است. «استرنبرگ» نظریه‌ای ارائه داده است که در آن عشق را به شکل یک مثلث تصور می‌کند. او می‌گوید که عشق مرکب از سه بخش است: صمیمیت، شور و شوق(تمایلات) و تصمیم (تعهد). جالب است بدانید بیشتر مردم تنها مولفه شور و شوق را نشانه عشق می‌دانند و چون به صورت طبیعی در ابتدای زندگی‌مشترک این مولفه پررنگ‌تر و قوی‌تر است، این برداشت را دارند که اوایل زندگی بیشتر عاشق یکدیگر بوده‌اند و به مرور زمان از عشق آن‌ها کاسته شده است. این در حالی است که معمولا به مرور زمان دو جنبه دیگر عشق یعنی صمیمیت و تعهد پخته‌تر و قوی‌تر خواهد شد و آن‌چه تعیین کننده یک رابطه مشترک موفق است، تعادل بین این سه مولفه است.    

اوضاع دوام عشق خراب است؟

شور و شوق جنبه انگیزشی رابطه است و در واقع، آن چیزی است که باعث می‌شود زن و شوهرها برای یکدیگر جذاب و خواستنی باشند بنابراین بسیار طبیعی است که در ابتدای زندگی، بیشترین بخش رابطه زن و شوهرها را به خود اختصاص دهد. به مرور زمان و با شناخت بیشتر، زن و شوهرها در دیگر جنبه‌ها با یکدیگر صمیمیت پیدا می‌کنند. برای مثال صمیمیت عاطفی، روان‌شناختی، عقلانی، معنوی، اجتماعی و تفریحی، زیبایی‌شناختی و… یعنی زن و شوهرها بدون شور و هیجان اولیه می‌توانند در آرامش از صمیمیت چند جانبه در زندگی‌شان لذت ببرند و به این رابطه رضایت‌بخش احساس تعهد و تعلق داشته باشند. احتمالا بعد از گذشت چندین سال و گاهی چند دهه، دیگر تنها شور و هیجان نیست که برای آن‌ها لذت‌بخش است بلکه صحبت کردن با یکدیگر، درد دل کردن، کمک و همکاری کردن، تفریح کردن، در میان گذاشتن عمیق‌ترین احساسات و نیازها با یکدیگر، همدل بودن و… می‌تواند به اندازه شور و شوق اولیه برای زن و شوهرها رضایت‌بخش باشد. بنابراین همان‌طور که گفتم اوضاع دوام عشق آن‌قدرها هم بد نیست! لازم نیست با از بین رفتن شور و شوق اولیه ناامید شویم و احساس کنیم ازدواج‌مان دارد از دست می‌رود. کافی است دیدگاه متعادل‌تر و منطقی‌تری درباره عشق و دوست داشتن داشته باشیم و از باورهای منفی یا باورهای مثبت غیرواقع‌بینانه دست بکشیم.

۴ توصیه‌ برای افزایش رضایتمندی در زندگی‌مشترک

تا این‌جای مطلب یاد گرفتیم عشق و دوست داشتن باید چند جانبه باشد و با کم رنگ شدن یک جنبه از آن، نباید از ازدواج‌مان ناامید شویم اما چه کار کنیم که در گذر زمان زندگی مشترک‌مان رضایت‌بخش باقی بماند؟ گفت‌و‌گو کنید |  در زندگی مشترک، تنها گفت و گوی دو نفره است که می‌تواند به حل مشکل و تعارض منجر شود اما گفت و گو کردن آداب و شرایط خاصی دارد. در یک گفت و گو شما باید هم گوینده خوبی باشید و هم شنونده خوبی. به خصوص خوب شنیدن را تمرین کنید. گفت و گو فرصتی است برای حل مسئله به گونه‌ای که تا حد امکان خواسته‌های دو طرف برآورده شود، نه این که میدانی باشد برای جنگ قدرت.  با یکدیگر وقت بگذرانید |  کار زیاد، مشغله فرزندان و… بهانه‌های خوبی نیستند برای غافل شدن از یکدیگر. فعالیت‌های دو نفره مانند پارک رفتن، فیلم دیدن و هر فعالیتی که برای هر دوی شما جذاب است می‌تواند باعث افزایش رضایتمندی شما از زندگی مشترک شود.  ابراز احساسات کنید |  این حرف‌ها که از ما گذشته، من با رفتارم دوست داشتنم را نشان می‌دهم و نیازی به گفتن نیست و… را فراموش کنید. با گفتن یک جمله محبت‌آمیز یا قدرشناسانه، خرید یک شاخه گل و… به همسرتان نشان دهید که چقدر به او علاقه دارید و معجزه آن را ببینید.  مهارت‌آموزی کنید |  زندگی‌مشترک یک مهارت است و مانند هر مهارت دیگری نیازمند یادگیری است. در این باره می‌توانید به کلاس‌ها، سایت‌ها و کتاب‌های معتبر رجوع کنید. یکی از جامع‌ترین کتاب‌ها در این زمینه کتابی است با عنوان «مهارت‌های زندگی زناشویی»، نوشته «متیو مک کی» و ترجمه «دکتر شهرام محمدخانی». در هر مرحله و در هر مشکلی به یاد داشته باشید زندگی‌مشترک، بازی نیست که یک برنده و یک بازنده داشته باشد. در زندگی مشترک یا هر دو نفر می‌برند یا هر دو نفر می‌بازند. اگر همین یک نکته را در همه مراودات‌تان با همسر مدنظر قرار دهید، مشکلات‌تان  تا حد زیادی، حل خواهد شد.