سایت بدون – توجه به بازیکنسازی و سرمایهگذاری در آکادمیها و تیمهای پایه معمولا در فوتبال اروپا با دقت زیادی انجام میشود اما این توجه در برخی تیمها بیشتر است و آنها در سالهای اخیر حاصل این سرمایهگذاری را به خوبی برداشت کردهاند. پنج باشگاه بازیکنساز اروپایی طی پنج سال اخیر مبلغی حدود ۱٫۴میلیون پوند از این راه درآمدزایی داشتهاند که البته خریدهای آنها نیز در این آمار لحاظ شده است. پرورش استعدادهایی چون ماتیس دلیخت، ژوائو فلیکس، ادرسون، اکسل ویتسل، فابیو داسیلوا، الکس تلس و رودریگو حاصل این سرمایهگذاری بوده که با فروش آنها درآمد زیادی به حساب این باشگاهها واریز شده است. آژاکس درکنار سه باشگاه پرتغالی پورتو، بنفیکا و اسپورتینگ لیسبون همواره بهعنوان تیمهای بازیکنساز در سطح اروپا مطرح بوده و در سالهای اخیر ردبول سالزبورگ اتریش هم به جمع آنها اضافه شده است.
هنر بازیکنپروری
این باشگاهها نام خود را بهعنوان کارخانه بازیکنسازی مطرح کردهاند و از این راه درآمد هنگفتی به دست آوردهاند. آنها در پنجسال اخیر مجموعا ۲٫۴میلیارد پوند از فروش بازیکن به دست آوردهاند که حدود یکمیلیارد آن را برای خریدهای جدید هزینه کردهاند. جالب اینکه طی همین مدت تنها دو باشگاه انگلیسی منچسترسیتی و منچستریونایتد مجموعا ۱٫۴میلیارد پوند برای خرید بازیکن هزینه کردهاند.
درآمدزایی از طریق فروش بازیکن در فوتبال چندان جدید نیست اما این باشگاهها این کار را به یک هنر تبدیل کردهاند و با برنامهریزی مناسب و سرمایهگذاری بلندمدت در آکادمی خود توانستهاند درآمدهای خود را تا حد قابلتوجهی افزایش دهند. معمولا از فروش بلیت، تبلیغات و اسپانسرینگ و همچنین حقپخش تلویزیونی بهعنوان سه راهکار اصلی باشگاههای حرفهای برای درآمدزایی نام برده میشود اما این تیمها با اتکا به مربیان کاربلد و استعدادیابهای تیزبین خود توانستهاند راه چهارمی بهنام انتقال بازیکن را به منابع مالی خود اضافه کنند.
طبیعی است که آنها بهشدت روی آکادمی خود سرمایهگذاری میکنند تا بتوانند در رقابتهای مختلف با تیمهای بزرگ اروپایی رقابت کنند. این نکته را باید در نظر داشت که درآمد تیمها در کشورهای آنها بسیار کمتر از لیگهایی چون انگلیس، آلمان و اسپانیاست. مثلا در سال ۲۰۱۸ یک تیم لیگ برتری از طریق اسپانسرها و تبلیغات بهطور متوسط رقمی حدود۱٫۴میلیارد پوند درآمد داشت که این عدد در آلمان ۲/۱ میلیارد و در اسپانیا ۹/۰ میلیارد پوند بوده است. درحالی که در هلند هر باشگاه حدود ۰٫۲میلیارد پوند از این طریق درآمد داشته و در اتریش و پرتغال هم این عدد به ۰٫۱ میلیارد پوند میرسد. به این ترتیب این باشگاهها برای رقابت با تیمهای بزرگ در رقابتهای اروپایی و قارهای مجبورند بخش عمدهای از هزینههای خود را از طریق فروش بازیکن تامین کنند.
بنفیکا بین تمام این باشگاهها بیشترین سود را از نقلوانتقالات خود داشته است و البته گرانترین فروش بازیکن را نیز به خود اختصاص داده است. این باشگاه در سالهای اخیر نفراتی چون ادرسون، ویکتور لیندلوف، رائول خیمنز، روبن دیاز، لوکا یوویچ، نلسون سمدو و رناتو سانچز را به باشگاههای دیگر واگذار کرده است اما بیشتر درآمدزایی آنها از فروش ژوائو فلیکس بود که در ابتدای فصل گذشته در ازای ۱۱۴میلیون پوند راهی اتلتیکومادرید شد. به این ترتیب آنها مجموعا در این پنجسال ۶۷۷٫۳۳ میلیون پوند از فروش بازیکنان خود درآمد داشتهاند که عدد بسیار بالایی محسوب میشود و نشان میدهد این باشگاه پرتغالی برنامهریزی مدونی در این زمینه دارد و البته در بخش استعدادیابی نیز بسیار موفق عمل کرده است. آنها در تابستان جاری نیز روبن دیاز را با قراردادی ۶۴ میلیون پوندی راهی منچسترسیتی کردند تا یک فروش پرسود دیگر را به نام خود ثبت کنند. نمانیا ماتیچ و اکسل ویتسل دیگر بازیکنان نامداری هستند که پیش از این در بنفیکا خود را مطرح کردند و راهی باشگاههای بزرگ اروپایی شدند.
تغذیه دیگر باشگاهها
آژاکس از سالها قبل بهعنوان مهمترین باشگاه اروپایی در تربیت بازیکن شهره بود و بسیاری از ستارههای بزرگ فوتبال هلند در این باشگاه پرورش یافتهاند. گفته میشود هدف اصلی همه افرادی که در این باشگاه حضور دارند این است که یک بازیکن جوان را به ستارهای نامدار تبدیل کنند. این تیم هلندی در پنجسال اخیر۵۰۶٫۵ میلیون پوند بابت فروش ستارههای خود درآمد داشته که البته ۲۳۵٫۳ میلیون نیز برای خریدهایش هزینه کرده است.
آژاکسیها مدتی دچار افت شده بودند اما از فصل ۱۱-۲۰۱۰ دوباره به کمک بازیکنان جوانی چون توبی آلدرویرلد، یان فرتونگی، کریستین اریکسن و دالی بلیند به قدرت برتر فوتبال هلند تبدیل شدند. نفراتی که سالها بعد در لیگ برتر جزیره درخشیدند و هنوز هم این باشگاه مشغول تغذیه باشگاههای انگلیسی و سایر لیگهای معتبر اروپایی است. آنها در سالهای اخیر تغییراتی در سیاستهای خود ایجاد کردهاند که حضور ادوین فندرسار و مارک اورمارس بین مدیران تصمیمگیر باشگاه در این تغییرات اثر زیادی داشته است. به لطف این سیاستها این تیم در ۱۰ سال اخیر چهار قهرمانی در لیگ کسب کرده و در سال ۲۰۱۹ نیز تا آستانه رسیدن به فینال لیگ قهرمانان پیش رفت اما درنهایت در نیمه نهایی مغلوب تاتنهام شد. البته بسیاری از ستارههای آن تیم در دو سال اخیر از این باشگاه جدا شدهاند. فرانکی دییونگ (۷۷میلیون پوند) به بارسلونا، ماتیس دلیخت (۷۷میلیون پوند) به یوونتوس، حکیم زیاش (۳۸ میلیون پوند) به چلسی و دونی فندبیک (۴۰میلیون پوند) به منچستریونایتد مهمترین جابهجاییهای این تیم در سالهای اخیر بودهاند.
پورتو نیز یکی از تیمهای موفق در این زمینه بوده که البته همانند آژاکس مدتهاست که در این زمینه مشغول پرورش استعدادها یا خرید بازیکنان جوان و آیندهدار از باشگاههای مختلف بهخصوص آمریکای جنوبی با قیمت ارزان و فروش آنها به تیمهای بزرگ است. این باشگاه در پنج سال اخیر ۴۵۴ میلیون پوند بازیکن فروخته و ۲۲۳٫۵ میلیون پوند نیز برای خریدهای خود خرج کرده است. ادر میلیتائو، جکسون مارتینز، الکس ساندرو و دیهگو دالوت مهمترین بازیکنانی بودند که در سالهای اخیر از این تیم پرتغالی راهی باشگاههای بزرگ شدهاند و نامی برای خود دست و پا کردهاند. فابیو سیلوا ۱۸ساله نیز آخرین محصول آکادمی باشگاه است که در تابستان در ازای ۳۵میلیون پوند راهی ولورهمپتون شد. او درکنار ادر میلیتائو دو بازیکن جوانی بودند که در آکادمی این باشگاه رشد کردند و در سال ۲۰۱۹ قهرمانی لیگ جوانان اروپا را به همراه پورتو جشن گرفتند. این باشگاه به قدری به تیمهای جوانان خود اهمیت میدهد که این جام را در کنار جامهای قهرمانی خود در لیگ اروپا و لیگ قهرمانان در موزه باشگاه قرار داده است.
اسپورتینگ لیسبون هم که یکی از بزرگترین ستارههای تاریخ فوتبال را به دنیا معرفی کرده در این سالها در پرورش استعدادها نقش مهمی داشته است. کریس رونالدو در ۱۸سالگی از این باشگاه جدا شد و به منچستریونایتد رفت و مدتی بعد هم نانی راهی این باشگاه انگلیسی شد. برونو فرناندز نیز تازهترین جابهجایی بین این دو باشگاه است که او هم در جمع شیاطین سرخ بسیار موفق ظاهر شده است و یکی از ارکان اصلی موفقیتهای اخیر تیم در دو فصل اخیر محسوب میشود. فرناندز اگرچه محصول آکادمی باشگاه نیست اما تنها دوسال و نیم قبل از انتقال ۶۸میلیون پوندیاش به لیگ انگلیس در ازای ۹ میلیون پوند از سمپدوریا خریداری شد و این باشگاه پرتغالی طی مدت کوتاهی سود هنگفتی از فروش او داشت. اسپورتینگ طی این سالها نفراتی چون آدرین سیلوا، ژوائو ماریو و اسلام سلیمانی را به فوتبال اروپا معرفی کرده و مجموعا از فروش آنها ۳۸۵٫۴ میلیون پوند درآمد داشته است.
تازهترین باشگاههایی که به جمع تیمهای ستارهساز فوتبال اروپا پیوسته یک تیم اتریشی است که پیش از این کمتر مورد توجه قرار میگرفت. سالزبورگ با فروش ستارههایی چون نبی کیتا به لایپزیگ که البته بعدا راهی لیورپول شد و ارلینگ هالند به دورتموند نامش را بیشتر مطرح کرد و به تازگی نیز دومنیک زوبوزلای را به لایپزیگ فروخته تا در مجموع از طریق انتقال ستارههای جوان خود۳۰۷٫۵ میلیون پوند درآمد داشته باشد. آکادمی باشگاه در زمینی به مساحت ۱۲هزار مترمربع قرار دارد و در آن ۲۰۰ بازیکن از هفت کشور مختلف توسط ۱۲۰ نفر آموزش میبینند و برای ورود به دنیای فوتبال آماده میشوند. برنامهریزی این باشگاه اتریشی از سال ۲۰۱۴ وارد فاز تازهای شد و آنها به تدریج شروع به فروش بازیکنان خود کردند که به نظر میرسید ستارههای آینده فوتبال هستند. با توجه به همسایگی آنها با آلمان و نزدیکی فوتبال دو کشور، تیمهای بوندسلیگایی و بهخصوص لایپزیگ که آنها هم جزء باشگاههای با برنامه و آیندهدار فوتبال اروپا هستند، به مشتریان اصلی بازیکنان جوان سالزبورگ تبدیل شدند. به لطف داشتن چنین آکادمی پویا و فعالی آنها در هفتسال گذشته قهرمانی اتریش را جشن گرفتهاند و تیم جوانان باشگاه نیز در سال ۲۰۱۷ قهرمان اروپا شد.
این باشگاه برنامههای درازمدتی در این زمینه در سر دارد و با ادامه این روند در سالهای آینده میتواند به یکی از قطبهای اصلی پرورش استعداد در اروپا تبدیل شود.