بدون دانستن حق شماست ، بیشتر بدانید
سایت بدون – بحث روباه‌ها و شیرها در نظریه پارتو یکی از بخش‌های مهم نظریه نخبگان اوست. ویلفردو پارتو، اقتصاددان و جامعه‌شناس ایتالیایی، این نظریه را به‌منظور توضیح دینامیک قدرت در جوامع مختلف ارائه داد. در این نظریه، او جامعه را به دو بخش اصلی تقسیم می‌کند: نخبگان و غیرنخبگان. نخبگان افرادی هستند که در رأس قدرت قرار دارند و از منابع و امکانات اجتماعی بهره‌مند می‌شوند. اما در میان خود نخبگان نیز تفاوت‌هایی وجود دارد. پارتو نخبگان را به دو گروه روباه‌ها و شیرها تقسیم می‌کند که این تقسیم‌بندی به شیوه‌های متفاوتی اشاره دارد که این افراد برای حفظ قدرت و کنترل جامعه به کار می‌گیرند.
روباه‌ها
روباه‌ها نماینده نخبگانی هستند که از نیرنگ و حیله برای حفظ قدرت استفاده می‌کنند. این افراد بیشتر به سیاست‌های منعطف و دیپلماتیک علاقه‌مند هستند و به‌جای استفاده از زور و قدرت فیزیکی، از چاره‌جویی و فریب برای کنترل جامعه بهره می‌گیرند. روباه‌ها هوشمند و ماهر در استفاده از سیاست‌های پیچیده و مذاکرات هستند. آن‌ها ترجیح می‌دهند از روش‌های نرم‌تر و غیرمستقیم برای حل مشکلات استفاده کنند و معمولاً به اصلاحات و تغییرات تدریجی اعتقاد دارند.
شیرها
شیرها در مقابل روباه‌ها قرار دارند. آن‌ها نخبگانی هستند که به قدرت و زور برای حفظ جایگاه و نفوذ خود متکی هستند. شیرها به روش‌های مستقیم و قاطعانه علاقه دارند و تمایل دارند که با قهر و اجبار به اهداف خود برسند. برای شیرها ثبات و حفظ نظم اجتماعی اهمیت بیشتری دارد و از اعمال قاطعیت و حتی خشونت ابایی ندارند. آن‌ها به اصلاحات عمیق و تغییرات بزرگ بی‌اعتماد هستند و معمولاً به حفظ وضعیت موجود علاقه‌مندند.
چرخه نخبگان
پارتو بر این باور بود که در جوامع مختلف، نخبگان معمولاً دچار تغییر و تحول می‌شوند، و این تغییرات بین گروه‌های روباه‌ها و شیرها در گردش است. به این معنا که در برهه‌ای از زمان، گروهی از نخبگان که بیشتر روباه‌ها هستند، به قدرت می‌رسند و با حیله و نیرنگ جامعه را هدایت می‌کنند. اما در طول زمان، این گروه دچار فرسایش شده و ناتوان از حفظ قدرت می‌شوند. در این لحظه، شیرها که نماینده قدرت قهرآمیز و نظم‌دهی قاطع هستند، قدرت را به دست می‌گیرند و از طریق زور و اعمال مستقیم قدرت نظم را بازمی‌گردانند. پس از مدتی، این چرخه دوباره با بازگشت روباه‌ها تکرار می‌شود.
اهمیت در نظریه نخبگان
بحث روباه‌ها و شیرها بخشی از نظریه کلی پارتو درباره گردش نخبگان است. او معتقد بود که هیچ نخبه‌ای برای همیشه در قدرت باقی نمی‌ماند و همواره نوعی تغییر در نخبگان صورت می‌گیرد. این گردش نخبگان به‌عنوان یکی از مکانیزم‌های اساسی برای حفظ پویایی و بقای نظام‌های اجتماعی مطرح می‌شود. به‌عبارت‌دیگر، جامعه به‌طور طبیعی بین این دو نوع نخبه در حرکت است و هر یک از این گروه‌ها در زمان مناسب نقش مهمی در اداره جامعه ایفا می‌کنند.
نقد و بررسی
نظریه روباه‌ها و شیرهای پارتو به‌عنوان یکی از توضیحات مهم در جامعه‌شناسی و علم سیاست مورد توجه قرار گرفته است. این نظریه توانسته است به تحلیل چرخه‌های قدرت و نحوه تغییر نخبگان کمک کند. با این‌حال، برخی منتقدان معتقدند که این نظریه بیش از حد ساده‌انگارانه است و به پیچیدگی‌های واقعی جوامع و نخبگان توجه کافی نمی‌کند.
نتیجه‌گیری
نظریه روباه‌ها و شیرهای پارتو یکی از مهم‌ترین تلاش‌ها برای توضیح تغییرات نخبگان در جوامع است. پارتو با استفاده از این دو استعاره تلاش می‌کند که تفاوت‌های اساسی در شیوه‌های حکمرانی و حفظ قدرت توسط نخبگان را شرح دهد و نشان دهد که چگونه این دو دسته به تناوب در جوامع مختلف به قدرت می‌رسند.
