بدون دانستن حق شماست ، بیشتر بدانید
سایت بدون – ضرب‌المثل «خر کریم را نعل کردن» یکی از اصطلاحات کنایه‌آمیز و پرکاربرد در زبان فارسی است که به معنای رشوه دادن یا پرداخت باج برای جلب رضایت فردی بانفوذ به کار می‌رود. این عبارت ریشه در دوران ناصرالدین‌شاه قاجار دارد و داستانی شنیدنی در پس آن نهفته است.
🐴 ریشه تاریخی ضرب‌المثل
در زمان ناصرالدین‌شاه، فردی به نام کریم شیره‌ای به‌عنوان دلقک دربار فعالیت می‌کرد. او به‌دلیل بذله‌گویی و متلک‌های نیش‌دارش، مورد توجه شاه قرار داشت. کریم خری داشت که با آن در شهر رفت‌وآمد می‌کرد. برای جلوگیری از نیش‌زبان‌های او، بسیاری از درباریان به او باج یا رشوه می‌دادند. وقتی کسی از رفتار کریم شکایت می‌کرد، ناصرالدین‌شاه با خنده می‌گفت: «برو خر کریم را نعل کن!» یعنی چیزی به او بده تا از شر زبانش در امان باشی
🧠 مفهوم و کاربرد امروزی
امروزه این ضرب‌المثل زمانی به کار می‌رود که فردی برای پیشبرد کار خود، به‌جای طی مسیر قانونی، با پرداخت رشوه یا حق‌الحساب، رضایت مسئول یا فرد بانفوذی را جلب می‌کند. به‌عبارت دیگر، «خر کریم را نعل کردن» کنایه از پرداخت رشوه برای تسهیل امور است.
🗣 نمونه کاربرد در گفتار روزمره
«اگه می‌خوای مجوز بگیری، باید بدونی چطور خر کریم رو نعل کنی!»
«فلانی کارش توی اداره گیر کرده بود، ولی با یه هدیه حسابی خر کریم رو نعل کرد و کارش راه افتاد.»
