بدون دانستن حق شماست ، بیشتر بدانید
سایت بدون – ضرب‌المثل «شیر لوطی علیخان» یکی از اصطلاحات کنایه‌آمیز در زبان فارسی است که به افرادی اشاره دارد که زمانی دارای قدرت و شوکت بوده‌اند، اما به‌مرور زمان و تحت تأثیر شرایط، به موجوداتی رام و بی‌اثر تبدیل شده‌اند.
🐾 ریشه تاریخی ضرب‌المثل
این ضرب‌المثل به دوره قاجار بازمی‌گردد. در آن زمان، فردی به نام «لوطی علیخان» شیری را نگهداری می‌کرد که به‌قدری رام شده بود که حتی کودکان می‌توانستند با آن بازی کنند و اذیتش کنند، بدون اینکه واکنشی نشان دهد. این شیر، که زمانی نماد قدرت و هیبت بود، به موجودی بی‌خطر و مطیع تبدیل شده بود. از این‌رو، مردم برای توصیف افرادی که از اوج قدرت به حضیض ضعف رسیده‌اند، از اصطلاح «شیر لوطی علیخان» استفاده می‌کردند.
🧠 مفهوم و کاربرد امروزی
امروزه، این ضرب‌المثل برای توصیف افرادی به کار می‌رود که زمانی دارای قدرت، نفوذ یا هیبت بوده‌اند، اما به دلایل مختلف، مانند گذر زمان، تغییر شرایط یا تصمیمات نادرست، به افرادی بی‌تأثیر و رام تبدیل شده‌اند. این اصطلاح می‌تواند در زمینه‌های مختلف، از سیاست گرفته تا روابط اجتماعی، به کار رود.
🗣 نمونه کاربرد در گفتار روزمره
«فلانی که زمانی همه ازش حساب می‌بردن، حالا شده شیر لوطی علیخان؛ کسی دیگه به حرفش گوش نمی‌ده.»
«این مدیر جدید، اولش خیلی سخت‌گیر بود، ولی الان مثل شیر لوطی علیخان شده، همه ازش سواری می‌گیرن.»
