بدون دانستن حق شماست ، بیشتر بدانید
سایت بدون – این ضرب‌المثل ایرانی به طنز و کنایه اشاره دارد و معمولاً زمانی به کار می‌رود که فردی در حرف یا ظاهر، خود را بسیار توانمند و ماهر نشان می‌دهد، اما در عمل وقتی موقع انجام کار واقعی یا به‌ویژه زمانی که شرایط سخت می‌شود، توانایی خود را نشان نمی‌دهد و از زیر بار مسئولیت شانه خالی می‌کند.
مفهوم کلی:
ضرب‌المثل نشان‌دهنده تفاوت بین ادعا و عمل است. فردی که در زمان نبودن کار، خود را بسیار آماده، زرنگ و باهوش نشان می‌دهد، اما به محض اینکه واقعاً به توانایی یا عملکرد نیاز باشد، یا توانایی لازم را ندارد یا از انجام کار فرار می‌کند.
کاربرد در زندگی روزمره:
- انتقاد از افراد کم‌کار: وقتی فردی فقط در شرایطی که هیچ نیازی به اقدام یا تلاش نیست خود را “زرنگ” نشان می‌دهد، ولی در عمل از انجام وظیفه طفره می‌رود، این ضرب‌المثل استفاده می‌شود.مثال:
- شخصی همیشه ادعا می‌کند که بهترین کارمند تیم است، اما در زمان انجام پروژه‌های مهم، بهانه‌گیری می‌کند.
- گفته می‌شود: “کار نباشه زرنگه!”
- کنایه به افراد پرادعا: این ضرب‌المثل می‌تواند به افرادی که بیش از حد خودنمایی می‌کنند ولی در عمل ناتوان هستند نیز اشاره کند.
- تشویق به عملگرایی: به‌طور غیرمستقیم، ضرب‌المثل یادآور اهمیت عملگرایی و پرهیز از صرفاً ادعا کردن است.
ریشه و دلیل استفاده:
این ضرب‌المثل به ریشه‌های فرهنگی ما برمی‌گردد که معمولاً ارزش بیشتری برای عمل و عملکرد واقعی نسبت به ادعاهای بی‌اساس قائل است. در فرهنگ عامه، افراد پرادعا معمولاً مورد انتقاد قرار می‌گیرند و این ضرب‌المثل به شکلی ساده و کنایه‌آمیز این موضوع را بیان می‌کند.
پیام اخلاقی:
- عملگرایی بهتر از ادعاست: به‌جای اینکه وقت خود را صرف خودنمایی کنید، بهتر است روی توانایی‌هایتان تمرکز کنید.
- مسئولیت‌پذیری مهم است: جامعه و کار نیازمند افرادی است که نه تنها ادعا، بلکه توانایی انجام وظایف را داشته باشند.
- واقع‌بینی و صداقت در رفتار: ادعاهای بیهوده ممکن است در کوتاه‌مدت تأثیرگذار باشد، اما در بلندمدت حقیقت توانایی افراد روشن می‌شود.
معادل در زبان‌های دیگر:
در زبان‌های دیگر نیز ضرب‌المثل‌هایی مشابه وجود دارد که همین مفهوم را می‌رسانند:
- انگلیسی: “All talk, no action.” (فقط حرف، بدون عمل.)
- فرانسوی: “Beaucoup de bruit pour rien.” (خیلی سر و صدا برای هیچ.)
در نهایت، این ضرب‌المثل به نوعی یادآور می‌شود که در زندگی و کار، فقط “زرنگ بودن” در حرف کافی نیست؛ عملکرد و اقدام واقعی است که اهمیت دارد.
