بدون دانستن حق شماست ، بیشتر بدانید
سایت بدون – ضرب‌المثل «گربه تنبل را موش طبابت می‌کند» نمادی از وضعیت‌هایی است که در آن فردی به دلیل تنبلی، بی‌توجهی یا ناتوانی در تلاش برای حل مشکلات خود به افرادی پناه می‌برد که معمولاً نباید به آن‌ها وابسته شود، یا حتی ممکن است با آن‌ها در تضاد یا دشمنی باشد.
کاربرد این ضرب‌المثل در زندگی روزمره
- انتقاد از تنبلی و راحت‌طلبی: این ضرب‌المثل معمولاً برای سرزنش کسانی به کار می‌رود که به جای تلاش برای رفع مشکلاتشان، راه‌های ساده و غیرمنطقی را انتخاب می‌کنند. به عنوان مثال:
- کسی که به جای کار کردن برای تامین نیازهای خود، از افراد نامناسب و غیرقابل‌اعتماد کمک می‌خواهد.
- دانش‌آموزی که به جای درس خواندن، تقلب می‌کند یا از هم‌کلاسی‌اش کمک می‌گیرد.
- اعتماد به دشمن یا افراد ناشایست: این مثل به موقعیت‌هایی اشاره دارد که فردی مجبور می‌شود برای رفع نیازش به دشمن یا کسی که هیچ اعتمادی به او نیست مراجعه کند.
مثلاً در سیاست، اگر دولتی که همیشه با کشوری دشمن بوده است، برای حل مشکلی به همان کشور متوسل شود، می‌توان از این ضرب‌المثل استفاده کرد. - هشدار درباره عواقب تنبلی: این ضرب‌المثل همچنین به افراد گوشزد می‌کند که اگر در زندگی تنبلی کنند، به ناچار در شرایطی قرار خواهند گرفت که برای رفع مشکلات، حتی به منابع و افرادی که نامناسب یا ناشایست هستند، وابسته شوند.
مفهوم عمیق‌تر
این ضرب‌المثل می‌تواند به روابط قدرت و وابستگی‌های ناخواسته نیز اشاره داشته باشد. وقتی فردی یا گروهی به دلیل کم‌کاری یا بی‌توجهی به ظرفیت‌های خود مجبور به درخواست کمک از افرادی شود که روزی از آن‌ها فراری بوده یا با آن‌ها در تعارض بوده، این وضعیت نشان‌دهنده یک ضعف ساختاری است.
پیام اصلی ضرب‌المثل
پیام اصلی این ضرب‌المثل، نقد و هشدار است:
- تنبلی، وابستگی می‌آورد.
- اگر فردی در رفع نیازهای خود کوتاهی کند، در نهایت مجبور خواهد شد از هر کسی – حتی دشمن یا فرد ناشایست – کمک بخواهد.
- این وابستگی ممکن است منجر به تحقیر یا پیامدهای ناخوشایند دیگری شود.
به زبان ساده، این ضرب‌المثل به ما می‌آموزد که برای استقلال و عزت نفس، باید از تنبلی دست کشید و با تلاش و کوشش، مشکلات را خودمان حل کنیم.
این ضرب‌المثل به شکلی طنزآمیز و کنایه‌آمیز، اشاره به تنبلی افرادی دارد که آن‌قدر از تلاش و کار دوری می‌کنند که حتی حاضر می‌شوند از دشمنانشان درخواست کمک کنند. معمولاً این عبارت برای کسانی به کار می‌رود که برای رفع مشکلاتشان به جای حل آن‌ها با تلاش خودشان، به سراغ راه‌حل‌های عجیب یا حتی تحقیرآمیز می‌روند.
داستان ضرب‌المثل: گربه عروس و گربه ملوس
روزی روزگاری، در یکی از روستاهای دورافتاده، پیرزنی تنها زندگی می‌کرد که همدم او دو گربه بودند: عروس و ملوس.
عروس گربه‌ای زرنگ، چابک و شکارچی بود. هر روز چند موش از میان هیزم‌ها یا کمدهای خانه پیرزن می‌گرفت و سفره شکمش را رنگین می‌کرد. موش‌های خانه از او حساب می‌بردند و همیشه از سایه‌اش هم فرار می‌کردند.
اما ملوس درست نقطه مقابل او بود؛ تنبل، تن‌پرور و عاشق غذاهای آماده! او بیشتر وقتش را در آغوش پیرزن یا کنار بخاری می‌گذراند و با لوس‌بازی تکه‌ای از غذای پیرزن را به چنگ می‌آورد.
موش‌های خانه که از ملوس کاملاً خیالی راحت داشتند، نه تنها از او نمی‌ترسیدند، بلکه با او دوست شده بودند. گاهی از روی تنش بالا می‌رفتند، زیر گوشش شیطنت می‌کردند، و حتی دمش را می‌کشیدند. ملوس هم که انگار اصلاً متوجه این رفتارها نمی‌شد، بی‌خیال و بی‌حرکت می‌خوابید.
نقشه موش‌ها
روزی موش‌های گردن‌کلفت خانه که از ترس عروس به ستوه آمده بودند، جلسه‌ای برگزار کردند. تصمیم گرفتند به ملوس نزدیک شوند و با او طرح دوستی بریزند تا شاید بتوانند از این طریق، عروس را از میدان به در کنند. اما درست در همین روزها، ملوس بیمار شد. او دیگر حتی توان ناز کردن برای پیرزن را هم نداشت.
ملوس که به خاطر بیماری‌اش نگران بود، به سراغ موش‌ها رفت. موش‌ها که همیشه از تنبلی او خوششان می‌آمد، به دورش جمع شدند و تصمیم گرفتند “حکیم” شوند و او را درمان کنند. یکی از موش‌ها گفت:
«خب، ملوس جان، مشکلت از تنبلیه! باید بیشتر از جایت تکان بخوری!»
ملوس با صدای ناله‌مانندی گفت: «همین که هستم، نمی‌توانم کاری کنم. شما کمکم کنید.»
ورود پیرزن و همسایه
پیرزن که دید حال ملوس خراب است، به همراه همسایه‌اش وارد اتاق شد. اما به محض ورود، با صحنه‌ای عجیب مواجه شد: ملوس در میان موش‌ها دراز کشیده بود و موش‌ها دور او می‌چرخیدند، گویی که واقعاً داشتند به او کمک می‌کردند!
زن همسایه که از این صحنه به خنده افتاده بود، رو به پیرزن کرد و گفت:
«این دیگه چه وضعیه؟ گربه با موش‌ها دوست شده؟»
پیرزن با لبخند گفت: «ملوس تنبله، برای همین از موش‌ها خواسته حکیمش بشن!»
زن همسایه با خنده ادامه داد:
«بله، همین‌طور که می‌گن: گربه تنبل رو موش طبابت می‌کنه!»
مفهوم و کاربرد ضرب‌المثل
این داستان و ضرب‌المثل به ما یادآوری می‌کند که تنبلی گاهی می‌تواند به جایی برسد که افراد حتی حاضر شوند از دشمن یا رقیبشان کمک بگیرند. این عبارت برای کسانی به کار می‌رود که به جای تلاش و مبارزه برای حل مشکلات، رو به راه‌های عجیب یا تحقیرآمیز می‌آورند.
به زبان ساده، این ضرب‌المثل می‌گوید: «از تنبلی و راحت‌طلبی، هیچ‌وقت چیزی جز تحقیر نصیبت نمی‌شود!»
