نتایج جمعآوری شده از بزرگترین موجودات سهیم در جهان هستی روز دوشنبه منتشر شد و نشان داد اکوسیستم و جمعیت حیات وحش در حال کوچک شدن، رو به زوال رفتن و به طور کلی ناپدید شدن است و در نتیجه یک میلیون از گونههای روی زمین و موجودات دریایی اگر اقدامات انسانی با رویه فعلی ادامه پیدا کنند منقرض میشوند.
غذا، گردافشانی، آب سالم و پاکیزه، دمای هوای ثابت، همگی وابسته به سیارهای پر رونق و البته جمعیت حیوانات هستند. در عین حال جنگلها و تالابهای جهانی در حال از بین رفتن هستند و اقیانوسها با خطری جدی مواجه شدهاند. اینها ادعاییست که سازمان بینالمللی پلت فرم سیاست علمی بین دولتی در مورد تنوع زیستی و خدمات بین اکوسیستم (IPBES) متشکل از کارشناسان (هیئت علمی متخصص) سازمان ملل متحد با ۵۰۰ دانشمند در گزارشی برجسته با سطح ارزیابی جهانی اعلام کرده است.
در این پروژه سه ساله حدود ۱۵ هزار مطالعه آکادمیک مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. در این مطالعات بر روی همه چیز از پلانکتونها و ماهیها گرفته تا زنبورها، مرجانها، جنگلها، قورباغهها و حشرات تمرکز شده است.
دانشمندان IPBES معتقدند به این ترتیب اگر ما به آلوده کردن محیط زیست ادامه داده و منابع طبیعی را هدر بدهیم، یعنی دقیقا همان کاری که در حال حاضر بشر در دنیا انجام میدهد، این مسئله به عنوان یک مشکل فقط بر کیفیت زندگی مردم تاثیر گذار نیست بلکه سیستم سیاره زمین را به سمت وخیمتر شدن هدایت میکند.
پروفسور جوزف ساتل، اکولوژیست محقق در این باره میگوید: “شبکه متصل و ضروری زندگی بر روی کره زمین در حال کوچکتر شدن و البته به طور فزایندهای فرسوده شدن است. این فقدان ثمره مستقیم فعالیتهای انسانی است که مشمول تهدیدی میشود که سلامت بشر در همه مناطق کره زمین را در بر میگیرد.”
نویسندگان این تحقیق جهانی میگویند این میزان و شدت سرعت از بین رفتن طبیعت در تاریخ بشریت بیسابقه است و این احتمال میرود که دست کم تا ۵۰ سال ادامه پیدا کند. با این حال همچنان امکان تغییر اوضاع وجود دارد البته اگر دولتها، مشاغل و اشخاص حقیقی تاثیرگذار به کار همراه یکدیگر برای حفظ و بازگرداندن طبیعت متعهد شوند و از منابع طبیعی کمتر و بهتر استفاده کنند.
رابرت واتسون رئیس IPBES میگوید: “تمام دنیا بر روی مسئله تغییرات آب و هوایی تمرکز کرده است در حالیکه از دست دادن تنوع زیستی هم به همان اندازه مهم است. شما نمیتوانید در پی حل یکی بر بیایید در حالیکه با دیگری کاری نداشته باشید. در حال حاضر موضوع تنوع زیستی به عنوان یک مشکل محیط زیستی شناخته شده است با این حال موضوع هچنین درباره اقتصاد و توسعه نیز هست. ما باید سیستم اقتصادی را دوباره شکل بدهیم.”
در این گزارش ارزیابی جهانی همچنین موارد متعدد و البته قابل اهمیتی قید شده که برخی از آنها به این ترتیب هستند؛
*مناطق شهری از سال ۱۹۹۲ به اندازهای بیش از دو برابر افزایش پیدا کردهاند و ۱۰۰ میلیون هکتار از جنگلهای گرمسیری در فاصله سالهای ۱۹۸۰ تا ۲۰۰۰ از بین رفتهاند.
*حدود ۲۵ درصد از حیوانات و گونههای گیاهی در معرض خطر تهدید هستند و تقریبا یک میلیون از این گونهها با خطر انقراض مواجه شدهاند. اگر اقدامی انجام نشود بسیاری از آنها طی دهههای آینده از بین میروند.
*میزان فعلی انقراض گونهها دست کم ده تا صدها برابر بیشتر از میانگین ۱۰ میلیون سال گذشته است!
*نزدیک به نیمی از مرجانهای زنده بر روی صخرههای مرجانی از دهه ۱۸۷۰ از بین رفتهاند؛ این روند نابودی اما با توجه به تغییرات آب و هوایی در دهههای اخیر سرعت گرفته است.
*دو سوم اقیانوسها با خطر مواجه هستند و تقریبا بیش از ۸۵ درصد مناطق تالابی از بین رفتهاند.
*تعدد و شدت وقایع مربوط به آب و هوا طی ۵۰ سال گذشته افزایش یافته است در حالیکه میانگین سطح آب دریاها از سال ۱۹۰۰ تا به امروز بین ۶ تا ۸ اینچ بالا آمده است.
*تغییرات آب و هوایی به شکل قابل توجهی به عنوان عامل مستقیمی در زمینه بروز تغییرات در طبیعت مهم هستند و مورد توجه و برنامهریزی قرار گرفتهاند که البته در کنار اینها سهم انسانها نیز در این زمینه برای دهههای آینده در کانون توجهات قرار میگیرد.
*در حال حاضر حدود ۲۵۰۰ درگیری درباره سوختهای فسیلی، آب، غذا، و زمین در سراسر جهان جریان دارد.
صنم بیاناتی / سازندگی