بدون دانستن حق شماست ، بیشتر بدانید
سایت بدون – کبدچرب بیماری شایعی است که سن ابتلا به آن متاسفانه کاهش یافته است. در پزشکی رایج، علل مهم ابتلا به کبدچرب را مصرف مشروبات الکلی، برخی داروها، چاقی، رسوب چربی، اضافه وزن، کم‌تحرکی، ابتلا به دیابت و… می‌دانند. در جامعه ما انواع کبدچرب (اعم از الکلی و غیرالکلی) رو به افزایش است. در این میان، کبدچرب غیرالکلی در بسیاری از موارد در مراحل ابتدایی علائم خاصی نداشته و نوعی بیماری خاموش است که می‌تواند خطر بروز دیابت و سکته‌های قلبی و مغزی را در آینده بیشتر کند، اما جالب است بدانید متخصصان طب‌سنتی معتقدند کبدچرب در اثر چهار حالت گرم، سرد، خشک یا تری که برای کبد پیش می‌آید، ایجاد می‌شود.
برای آگاهی از بیماری کبدچرب و علل و علائم آن از دیدگاه طب‌سنتی با دکتر سیدمهدی میرغضنفری، پزشک متخصص فیزیولوژی، پژوهشگر طب سنتی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ارتش گفت‌وگو کرده‌ایم که خلاصه پاسخ‌های ایشان را در ادامه می‌خوانید. قلب و کبد و مغز از اعضای رئیسه یا حیاتی بدن هستند. وزن کبد در افراد بالغ ۵/۱کیلوگرم است و یکی از فعالیت‌های مهم آن ذخیره‌سازی و سوخت‌وساز چربی‌ها و همچنین قند و پروتئین در بدن است. ضمن اینکه تصفیه‌خون، ذخیره آهن، سم‌زدایی بدن، تجزیه و دفع داروها و سموم و… از دیگر وظایف این عضو حیاتی بدن است. جالب است بدانید کبد برخلاف همه اعضای بدن که به‌سمت فرسودگی می‌روند، قدرت بازسازی خود را دارد اما متاسفانه اگر دچار اختلالاتی در عملکرد شود دیر به صدا در آمده و اوایل علائمی نشان نمی‌دهد.
کبد، محل هضم دوم غذاست
از نظر حکمای طب سنتی، معده محل هضم اول و کبد محل هضم دوم غذاست و تولید اخلاط چهارگانه که غذای سلول‌های بدن است شامل دم، بلغم، سودا و صفرا در این عضو انجام می‌شود.
تعریف طب رایج از بیماری کبدچرب در اثر رسوب مقادیر زیاد چربی در سلول‌های کبد است که سبب التهاب و سفتی این عضو می‌شود و اگر به آن دیر رسیدگی شود در طولانی‌مدت تبدیل به سیروز کبدی (تنبلی کبد) می‌شود. از دیدگاه طب سنتی، کبد چرب ناشی از پرشدگی مواد زائد و اضافه در کبد است و هنگامی که تناسب و تعادل از بین برود، مصرف و دفع مواد غذایی متوقف شده و این بیماری به وجود می‌آید که فعالیت بدنی و مصرف غذاهای خاص در درمان آن موثر است.
چه موقع کبد چرب می‌شود؟
در طب سنتی عنوان شده که چهار حالت گرم، سرد، خشک و تر می‌تواند برای کبد پیش آید که سبب التهاب و بروز کبد چرب می‌شود و بسته به اینکه علت کبد چرب چه بوده و چه درجاتی داشته باشد، علائم و نوع درمان و تغذیه متفاوت است. به همین دلیل افراد برای مقابله با این بیماری ابتدا باید مزاج خود را بشناسند و سپس سبک زندگی خود را بر اساس آن تنظیم کنند.
برای مثال افراد گرم مزاج به‌خصوص با مزاج گرم و تر که در مناطق گرمسیری زندگی می‌کنند باید از گرمی‌جات و به‌ویژه گوشت کمتری استفاده کنند. کبد گرم سبب تظاهر علائمی مانند حرارت و گرمی خون، دهان و بدن می‌شود. همچنین کسی که صفرای بالایی دارد مستعد ابتلا به کبدچرب است.
اما در کبد سرد عقیده بر این است که در اثر زیاده‌روی در مصرف سردیجات بروز می‌کند. افراد سرد و تر و رطوبتی با خوردن زیاد و مکرر آب و لبنیات به‌خصوص در سرما یا نوشیدن آب یخ به صورت ناشتا یا داخل حمام با شکم خالی یا بلافاصله پس از ورزش اصطلاحا به‌شدت دچار «سردی کبد» می‌شوند. به این صورت که با انقباض عروق، جریان صفرا و لنف و خون دچار مشکل و بدن مستعد ابتلا به کبدچرب یا تشدید و عود علائم این بیماری می‌شود. در کبد سرد فرد علائم سردی دارد، زبان بار سفید، چهره و زیر چشم پف‌آلود، ادرار شفاف و احساس سرما در محل کبد وجود دارد، اما در مزاج‌های خشک که اغلب شامل افراد لاغر اندام است، درصد رطوبت خون و بدن پایین و زیر چشم گود می‌افتد و در اصطلاح کبد چروکیده می‌شود، ولی در کبد تَر، برخلاف کبد خشک حجم این عضو زیاد می‌شود.
پرهیز، اصل و اساس درمان است
درهم خوری و پرخوری، دو عامل ابتلا به کبد چرب به‌شمار می‌رود. درمان کبد چرب در کم‌کردن مواد غذایی پرانرژی است. بیماران همزمان با پرهیز باید فعالیت بدنی و ورزش داشته باشند و از غذاهای خاص استفاده کنند. غذاهای سنگین و فست‌فودها به‌صورت مکرر، نوشیدن همزمان آب یخ با غذا، مصرف زیاد از حد گوشت، جویدن نامناسب و… می‌تواند به کبد فشار آورد.
مصرف غذاهایی که انرژی زیادی تولید نمی‌کنند مثل انواع آش‌ها، خورش‌هایی که با سبزیجات تهیه می‌شوند و سوپ در درمان کبد چرب مفید بوده و بهتر است کسانی که معده ضعیف ندارند خورش‌ها را کمی ترش‌تر تهیه کنند. استفاده از چای ترش، چای سبز، آلبالو، آب آلبالو، آب‌زرشک، آب‌غوره و عناب نیز در درمان کمک‌کننده است.
روش تشخیص کبدچرب
در طب سنتی یک متخصص مجرب و حاذق بر اساس مشاهده علائم بالینی و معاینه می‌تواند این بیماری را تشخیص دهد؛ البته سونوگرافی و آزمایش خون برای سنجش آنزیم‌های کبدی و نمونه‌برداری از دیگر روش‌های تشخیص کبدچرب است که البته گاهی آنزیم‌های کبدی و سونوگرافی کبد نرمال است اما فرد علائم ابتلا به کبدچرب را دارد. یک روش برای تشخیص احتمالی بروز اختلالی در کبد این است که زیر دنده در سمت راست را فشار دهید اگر دردی احساس شد یا پس از ورزش یا پیاده‌روی تند متوجه درد در این ناحیه شدید می‌تواند نشانه تحریک‌پذیری کبد و آمادگی ابتلا به بیماری باشد.
