بدون دانستن حق شماست ، بیشتر بدانید
سایت بدون -سه حراج بزرگ در فصل بهار؛ حراج‌های بهاری امسال ویژه هنرهای اسلامی بود و همین نکته بس است که بدانیم حتما باید ردی از آثار ایرانی هم در آن پیدا کرد. البته که همچنان ایران و تاریخ و فرهنگش یکی از کنجکاوی‌های خریداران آثار هنری در حراج‌های بزرگ است. چه می‌خواهد مربوط به هنر معاصر باشد چه حراج‌های اینچنینی. در بهار امسال هم سه حراج هنرهای اسلامی در کریستیز، ساتبیز و بونامز لندن برگزار شد و با فروش بیش از ۲۷ میلیون پوند توانست رکورد قابل توجهی برای هنرهای اسلامی شامل خط، خوشنویسی، نسخ خطی، کتاب و… از خود به جای بگذارد.
در فصل بهار و در ماه‌های آوریل و می (فروردین و اردیبهشت) حراج‌های بین‌المللی روزهای شلوغی را پشت سر می‌گذارند و با برپایی حراج‌های مختلف با موضوعات متفاوت، علاقه‌مندان به هنر را جذب این رویدادها می‌کنند.
در چند روز گذشته سه حراج‌گذاری کریستیز، ساتبیز و بونامز در لندن طی سه شب حراج هنرهای اسلامی برگزار کردند که این رویدادها با فروش‌های قابل‌توجهی روبه‌رو بودند و توانستند در زمینه هنرهای اسلامی رکوردهای قابل‌توجهی به‌جای گذارند.
از نکات قابل توجه در این سه حراج، فروش خوب آثار خطی متعلق به هنر اسلامی و به‌ویژه هنر ایران بود که جایگاه هنر خوشنویسی ایران را در حراج‌های مختلف نشان می‌دهد. یکی از آثار ارزشمندی که در این زمینه به فروش رسید، قرآنی تذهیب شده و مطلا متعلق به قرن ۱۵ میلادی بود تا جایگاه هنر خوشنویسی اسلامی را به رخ جهانیان بکشد.
هر‌چند وجهه تاریخی این اثر در قیمت‌گذاری آن تاثیر بسیاری دارد، اما این نکته می‌تواند نویدبخش حضور پر‌رنگ‌تر خوشنویسی در بازار هنر جهان باشد. در حالی که تا پیش از این معمولا خریداران آثار هنری روی خوشی به هنر خوشنویسی نشان نمی‌دادند.
بونامز کجاست؟
اولین حراج فصل
بهار که دهم اردیبهشت برگزار شد، حراج هنر اسلامی و هنر بونامز در لندن
بود. بونامز یک خانه حراجی خصوصی انگلیسی است، که یکی از قدیمی‌ترین و
بزرگ‌ترین خانه‌های حراجی در زمینه هنر، آنتیک و جواهرات در جهان است.
پیشینه
این حراجی هم در نوع خودش جالب توجه است، چرا که این حراجی در سال ۱۷۹۳
میلادی تاسیس شد و حدود نیم قرن بعد یعنی در سال ۱۸۵۰ فعالیت‌هایش را در
تمامی زمینه‌های آثار عتیقه از جمله جواهرات، ظروف چینی، اثاث خانه، سلاح و
زره گسترش داد. سال ۲۰۰۱ با شرکت فیلیپس ادغام شد و شرکتی جدید به نام
بونامز تشکیل داد.
چوب حراج به اثر سلطان
در
حراج امسال هنرهای اسلامی بونامز ۲۱۶ اثر شامل خط، نگارگری، تذهیب و اشیای
عتیقه از هنر اسلامی و هند ارائه شده که در مجموع این حراج توانست به فروش
یک میلیون و ۵۷۰ هزار پوندی دست پیدا کند.
نکته قابل توجه در این حراج
فروش خوب آثار خوشنویسی متعلق به ایران بود که می‌توان به قرآن کوچک تذهیب
شده به سال ۱۲۰۴ ه.ق شامل ۲۵۷ برگ اشاره کرد. قرآن کوچک تذهیب شده قرن ۱۹
میلادی شامل ۲۴۷ برگ، قرآن کوچک تذهیب شده قرن ۱۹ میلادی شامل ۲۳۹ برگ
خوشنویسی و کتاب «تاریخ جهان تا پایان دوره شاه اسماعیل صفوی» نوشته غیاث
الدین محمد مشهور به «خوان دمیرهروی» شامل ۲۷۸ برگ که به ارزش ۲ میلیون و
۵۵۰ هزار پوند به فروش رسید؛ اشاره کرد.
البته که دو اثر جالب توجه در
میان حراجی‌های امسال هم دیده می‌شود. اولی خوشنویسی نستعلیق که توسط خلیل
خالد بیگ سفیر ترکیه در ایران در ۱۸۸۸ میلادی نوشته شده و به مبلغ ۷ میلیون
۵۶۲ هزار پوند فروخته شد و البته نقاشی با جوهر و خط‌نوشت ناصرالدین شاه
در قرن ۱۹ میلادی که به مبلغ ۴ میلیون و ۸۱۲ هزار پوند چکش خورد.
ناصرالدین
شاه جدای از این‌که به عکاسی علاقه‌مند بود و گاه و بیگاه از اندرونی،
غلامان و ندیمگان عکاسی می‌کرد، از زمان ولیعهدی در نقاشی هم دستی
داشت.
او هر وقت خسته می‌شد در حواشی یا صفحات آغازین یا صفحات انتهایی برخی از
کتب چاپی کتابخانه سلطنتی یا برخی اسناد دولتی نقاشی‌هایی می‌کرد که امروزه
تعدادی از آنها باقی مانده و برخی از آنها در آرشیو کتابخانه ملی و
کتابخانه کاخ گلستان نگهداری می‌شود. همین چند روز پیش هم یکی از همین
آثار در حراجی بونامز لندن به فروش رفته است.
ساتبیز کجاست؟
ساتبیز
یا ساتبی یک خانه حراجی چند‌ملیتی آمریکایی واقع در نیویورک است، که البته
قدمتی چند صدساله دارد و تاسیس‌اش در سال ۱۷۴۴ در لندن بوده است. ساتبیز
یکی از بزرگ‌ترین خانه‌های حراجی جهان در زمینه آثار هنری، جواهرات،
کلکسیون (آنتیک)، املاک و مستغلات است که نامش را از یکی از بنیانگذاران
خودش برگرفته است. ساتبیز چهارمین حراجی قدیمی جهان است که همچنان به
فعالیت خود در ۴۰ کشور و ۹۰ مرکز ادامه می‌دهد.
فروش فرمان شاه قاجار!
اما
در روز ۱۱ اردیبهشت حراج هنرهای اسلامی و هند ساتبیز با ارائه ۳۰۲ اثر خط،
خوشنویسی، نگارگری، عتیقه و فرش در لندن برگزار شد که این حراج توانست به
رکورد ۹ میلیون و ۹۱۴ هزار و ۶۲۵ پوند دست پیدا کند. در این حراج نیز آثار
خوشنویسی ایرانی توانستند به فروش قابل‌توجهی دست پیدا کنند. قرآن بزرگ
تذهیب شده عصر صفویه و قرن ۱۶ میلادی ،کتاب یوسف و زلیخا جامی با امضا ی
میرعلی، شامل ۱۵۱ برگ، متعلق به ۹۳۸ ه.ق به قیمت۸۱ هزار و ۲۵۰ پوند، یک
قرآن تذهیب شده با جعبه لاکی متعلق به ۱۲۵۸ ه.ق، و کتاب کوچک یوسف و زلیخا
جامی با امضای میرعلی شامل ۳۰۱ برگ متعلق به ۸۸۵ ه.ق به قیمت ۴۷ هزار و
۵۰۰ پوند فروخته شد. در این حراج دانشنامه پزشکی از خزانه‌داری خوارزمشاهی
اثر زین‌الدین جرجانی شامل ۲۷۶ صفحه متعلق به قرن ۱۳ میلادی ۳۲ هزار و ۵۰۰
پوند فروخته شد. البته که فروش ساتبیز به این آثار ختم نشده و فهرست
بلندبالایی از فروش آثار دیگر از نسخ خطی کتاب‌های مشهوری همچون کتاب «احیا
علوم الدین» غزالی گرفته تا نسخه خطی روضه الصفا، نوشته میر خواند هروی و
البته دیوان حافظ نوشته شده توسط محمد حسین بن سلیم می‌توان دید. در انتهای
این فهرست هم مورد جالبی دیده می‌شود و آن هم فروش فرمانی از محمد شاه
قاجار به یک شاهزاده به خط او متعلق به ۱۲۵۶ ه.ق است که به قیمت ۳ میلیون و
۷۵۰ هزار پوند به فروش رسید.
کریستیز کجاست؟
کریستی
یا کریستیز بزرگ‌ترین خانه حراج جهان است که سال ۱۷۶۶میلادی توسط جیمز
کریستین تاسیس شد. متون رسمی شرکت بیان می‌کنند که جیمز کریستی اولین فروش
خود را ۵ دسامبر ۱۷۶۶ میلادی در لندن سازمان داد و قدیمی‌ترین کاتالوگ حراج
که در اختیار این شرکت است به دسامبر ۱۷۶۶ برمی‌گردد.
اگرچه منابعی
دیگر گزارش می‌کنند که جیمز کریستی اتاق‌های حراج را از سال ۱۷۶۲ اجاره
کرده و آگهی‌های تبلیغاتی خانه حراج کریستی در روزنامه‌ها به سال ۱۷۵۹
میلادی برمی‌گردند. اکنون این مرکز بزرگ‌ترین خانه حراج دنیا با مجموع فروش
۵/۳ میلیارد
دلاری است.
قرآن تذهیب شده رکورد زد
در
حراج هنر جهان اسلام و هند کریستیز که ۱۲ اردیبهشت در لندن برگزار شد
۱۷۹ اثر عرضه شد که به فروش بیش از ۱۶ میلیون پوند دست یافت.
در این
حراج بی‌سابقه از هنرهای اسلامی؛ قرآنی تذهیب شده و مطلا متعلق به قرن ۱۵
میلادی مورد توجه قرار گرفت و به رکوردی چشمگیر دست یافت. در این حراجی نیز
آثار خوشنویسی ایرانی به فروش‌های قابل توجهی دست
پیدا کردند.
شاهنامه
ابوالقاسم فردوسی شامل ۵۰۴ برگ متعلق ۱۰۲۰ میلادی در این دوره حراج
کریستیز به قیمت۲۷ میلیون و ۵۰۰ هزار پوند فروش رفت. قرآن کوچک تذهیب شده
شامل ۱۷۹ برگ متعلق به قرن
۱۵ میلادی، قرآن تذهیب شده با امضا عبدا…
بن عاشور اصفهانی شامل ۳۰۴ برگ، متعلق به ۱۲۳۳ میلادی، کتاب کلیات سعدی
امضا شده توسط سلیمان بن عبدا… هروی شامل ۲۶۷ برگ، متعلق به ۹۵۷ ه.ق به
قیمت 10 میلیون و ۶۲۵ هزار پوند، یک برگ نگارگری و خوشنویسی از شاهنامه
فردوسی متعلق به ۱۵۶۱ میلادی به قیمت 9 میلیون و ۳۷۵ هزار پوند، قرآن
تذهیب شده شامل ۲۶۵ برگ، متعلق به ۱۲۰۰ میلادی و ۶ فرمان قاجاری به سال
۱۳۲۶ ه.ق به قیمت ۶ میلیون و ۲۵۰ هزار پوند به فروش رسید.
جالب اینجاست
که همزمان با رونق بازار بین‌المللی هنر اسلامی خط و خوشنویسی، سوم اسفند
در تهران سومین حراج باران، حراج تخصصی خط، خوشنویسی و هنرهای ایرانی –
اسلامی در تهران برگزار شد که با رکورد ۱۱ میلیارد و ۷۶۹ میلیون تومان
همراه بود.
نکته حائز اهمیت این‌که مانند حراج‌های بین‌المللی در
تهران هم یک جلد مصحف شریف که روی مس و با تکنیک حکاکی خط بزرگان پدید
آمده، هفت میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان ارزشگذاری شد .
