بدون دانستن حق شماست ، بیشتر بدانید
حامد جیرودی/روزنامه ایران
خبرنگار
نوروز، اتفاقی بسیار بزرگ و ارزشمند در جامعه ایرانی محسوب می‌شود. موضوعی که گاهی مورد توجه نویسندگان و کارگردانان آثار سینمایی هم قرار می‌گیرد. هر‌چند که ساخت فیلم‌هایی که به‌طور کامل در آن به عید نوروز پرداخته شده باشد، کم است. با این حال، نزدیک بودن نوروز ۱۳۹۸ باعث شد تا تعدادی از فیلم‌ها که در آن به موضوع نوروز پرداخته شده را بررسی کنیم.
کمال‌الملک
زنده‌یاد علی حاتمی که در تمامی فیلم‌هایش، فرهنگ و آداب ایرانی را بسیار مورد توجه قرار می‌داد، در سال ۱۳۶۲ فیلم سینمایی «کمال‌الملک» را ساخت که موضوع آن، زندگی نقاش برجسته ایرانی، کمال‌الملک بود. در قسمتی از فیلم، لحظه تحویل سال در کاخ گلستان و در دربار ناصری به زیبایی به تصویر کشیده شده. مراسم پرده‌برداری از تابلوی تالار آیینه با عید نوروز همزمان شده و کمال‌الملک با بازی جمشید مشایخی نظاره‌گر دعا خواندن ناصرالدین شاه با بازی زنده‌یاد عزت‌الله انتظامی است.
ماهی
فیلم سینمایی «ماهی» که به نویسندگی و کارگردانی کامبوزیا پرتوی در سال ۱۳۶۶ ساخته شده، فیلمی است که جوایز متعددی از جشنواره‌های داخلی و خارجی کسب کرد و اولین فیلم غزل شاکری به‌عنوان بازیگر و اولین فیلم جعفر پناهی به‌عنوان دستیار کارگردان بود. این فیلم که بازیگرانی چون زنده‌یاد عطاءاله زاهد و محبوبه بیات هم در آن به ایفای نقش پرداخته‌اند، به ماجرای پسر بچه‌ای می‌پردازد که شب عید به‌دنبال ماهی قرمز می‌گردد و اتفاق‌های دیگری در این بین برای او رخ می‌دهد.
بادکنک سفید
جعفر پناهی که پیش از این به حضورش در فیلم سینمایی ماهی اشاره شده بود، اولین فیلم بلند سینمایی خود را به‌نام «بادکنک سفید» در سال ۱۳۷۳ ساخت و نویسندگی آن را هم به طور مشترک با زنده‌یاد عباس کیارستمی برعهده داشت. این فیلم که بازیگران اصلی‌اش، آیدا محمدخانی و فرشته صدرعرفایی هستند، ماجرای دختری است که از مادرش یک اسکناس ۵۰۰ تومانی می‌گیرد تا ماهی سفره هفت سین را بخرد اما پول خود را گم می‌کند و به کمک پسر بادکنک فروشی اسکناس خود را پیدا می‌کند. بادکنک سفید توانست با همین حال و هوا و روایت جالب خود، موفقیت‌ها و جایزه‌های بسیاری اعم از جوایزی از جشنواره کن، فجر، توکیو و سائوپائولو کسب نماید.
آژانس شیشه‌ای
روایت داستان «آژانس شیشه‌ای» ساخته ابراهیم حاتمی‌کیا در سال ۱۳۷۶ زمانی آغاز می‌شود که تنها یک روز به عید نوروز، همرزم یک مجروح جنگی با بازی پرویز پرستویی می‌خواهد دوست جانبازش با بازی حبیب رضایی را برای درمان به لندن ببرد ولی با بی‌مهری مواجه می‌شود. بر پایه چند نظرسنجی آژانس شیشه‌ای عنوان بهترین فیلم ایرانی پس از انقلاب را به‌دست آورد. این فیلم ۹ سیمرغ جشنواره فیلم فجر از جمله بهترین فیلم و کارگردانی و فیلمنامه را به خود اختصاص داد و رضا کیانیان نیز به‌خاطر بازی در نقش مأمور دولتی در این فیلم جایزه سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را دریافت کرد.
کودک و سرباز
«کودک و سرباز» ساخته رضا میرکریمی فیلمی محصول سال ۱۳۷۸ است. این فیلم جایزه بالن نقره‌ای جشنواره سه قاره نانت را کسب کرد. رضا میرکریمی برای این فیلم جایزه هیأت داوران و محمد رضایی راد جایزه بهترین فیلمنامه جشنواره آسیا پاسیفیک را به دست آورد. کودک و سرباز، روایت سربازی است که یک روز به عید مانده، می‌خواهد لحظه تحویل سال را در کنار خانواده‌اش بگذراند اما سرنوشت برایش چیز دیگری را رقم می‌زند. از بازیگران مطرح این فیلم می‌توان به مهران رجبی و آفرین عبیسی اشاره کرد.
چهارشنبه سوری
«چهارشنبه سوری» که به کارگردانی اصغر فرهادی در سال ۱۳۸۴ ساخته شده، فیلمی است که توانست نامزد ۹ جایزه از جشنواره فجر شود و در نهایت موفق به کسب سیمرغ‌های بلورین بهترین کارگردانی، بهترین بازیگر نقش اول زن، بهترین تدوین و همچنین سیمرغ بلورین فیلم محبوب تماشاگران شد. چهارشنبه‌سوری که برنده هوگو طلایی جشنواره بین‌المللی فیلم شیکاگو و نامزد پلنگ طلایی جشنواره فیلم لوکارنو در سال ۲۰۰۶ نیز شد، از فیلم‌هایی است که در حال و هوای قبل از نوروز و در روز چهارشنبه سوری را روایت می‌کند و هدیه تهرانی، حمید فرخ‌نژاد، ترانه علیدوستی، هومن سیدی و پانته‌آ بهرام هم بازیگران آن هستند.
اشک سرما
«اشک سرما» اثری ضدجنگ است که عزیزالله حمیدنژاد در سال ۱۳۸۲ آن را ساخته و داستان آن در کردستان ایران در زمان جنگ ایران و عراق اتفاق می‌افتد. فیلم ماجرای سربازی با بازی پارسا پیروزفر است که برای پاک‌سازی منطقه‌ای اعزام می‌شود و در ادامه دختری به‌نام روناک با بازی گلشیفته فراهانی مأمور می‌شود تا او را بکشد اما در حالی که سبزه و شیرینی عید در سنگر سربازها به چشم می‌خورد، اتفاقات دیگری برای او می‌افتد. پیروزفر برای بازی در این فیلم برنده جایزه بهترین بازیگر مرد، از جشنواره فیلم‌های آسیایی دهلی نو در سال ۱۳۸۴ شد و گلشیفته فراهانی هم تندیس زرین هشتمین جشن خانه سینما، را به دست آورد.
خیلی دور، خیلی نزدیک
«خیلی دور خیلی نزدیک» ساخته دیگری از رضا میرکریمی در سال ۱۳۸۳ است که داستانش از روز چهارشنبه سوری آغاز می‌شود. شهر را بوی عید و نوروز فرا گرفته و همین زمان دکتر محمود عالم با بازی مسعود رایگان متوجه بیماری لاعلاج پسرش می‌شود و به‌دنبال او راه کویر را پیش می‌گیرد. این فیلم که افشین هاشمی و الهام حمیدی از دیگر بازیگران آن هستند، در بیست و سومین دوره جشنواره فیلم فجر، نامزد دریافت ۱۳ جایزه شد و ۶ جایزه خانه سینما را هم به خود اختصاص داد.
طهران، تهران
«طهران تهران» فیلمی دو اپیزودی محصول سال ۱۳۸۸ است که اپیزود نخست آن به‌نام «طهران، روزهای آشنایی» را داریوش مهرجویی ساخته است. در این اپیزود، داستان خانواده‌ای روایت می‌شود که در خانه قدیمی خود انتظار تحویل سال جدید را می‌کشد که پدر آواز می‌خواند و سقف خانه در اثر فرسودگی و باران فرو می‌ریزد. خانواده برای رهایی از این بحران، تصمیم به تهران گردی می‌گیرند و به اشتباه وارد اتوبوس سالمندان می‌شوند. در این اپیزود پانته‌آ بهرام، قربان نجفی، مهتاج نجومی، غلامرضا نیکخواه، کتایون امیر ابراهیمی، فریده سپاه‌منصور، نیکی نصیریان و مهدی طالب‌زاده بازی می‌کنند.
