بدون دانستن حق شماست ، بیشتر بدانید
چالش چین و روسیه با امریکا در اوج کرونا داغ تر از همیشه شده است
سایت بدون -کابوس «کرونا» که همچون بختک روی سر مردم جهان سنگینی می کند، دولت ها را به وحشت انداخته و اقتصاد را ویران کرده است. اما به زعم بسیاری از تحلیلگران باید منتظر تأثیراتی بسیار بیشتر از مرگ و میرها و رکود اقتصادی از این ویروس شوم باشیم. به گمان آنها یکی از این تأثیرات غروب نظم نوین جهانی و ظهور نظمی دیگر در جهان است که این بار می تواند از شرق طلوع کند.
نظم نوین جهانی این بار از شرق ریشه خواهد گرفت زیرا، در هفته هایی که از پیک کرونا در جای جای جهان می گذرد، «دونالد ترامپ» هنوز نتوانسته راهکاری در خور ارائه دهد. اما در مقابل نام چین، در صدر کشورهایی قرار دارد که در این شرایط تمایل به کمک به سایر کشورها دارند و این به آن معنا است که «لحظه سوئز»ی امریکا فرا رسیده است. همان لحظه ای که سال ۱۹۵۶ باعث پایان سلطنت بریتانیا بر جهان شد. «کورت کمپل» که در سال های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۳ در دوره باراک اوباما، مشاور کاخ سفید در امور شرق آسیا و حوزه پاسیفیک بود و «راش داشی»، مدیر میز چین در انستیتو تحقیقاتی بروکینگز در جدیدترین مقاله خود در «فارن افرز» با اشاره به آن رویداد تاریخی نوشته اند: « در نبود واکنش مناسب امریکا به بحران کرونا، پکن بسرعت و با مهارت تمام، به میان آمد و اشتباه های امریکا در برخورد با این بحران را تصحیح و به نام خود ثبت کرد. علت اصلی آن نیز این بود که چین با زیرکی تمام متوجه شده بود که هرقدر بتواند در این بحران که جان انسان ها را در گوشه گوشه جهان تهدید می کند، خود را برجسته نشان دهد، به همان میزان واشنگتن ضعیف و ضعیف تر خواهد شد و همین زمینه را برای اژدهای زرد فراهم می کند تا رقابت با امریکا در قرن بیست و یکم را به سود خود تغییر دهد.»
چین برای نایل شدن به این هدف، در تلاش است موفقیت های خود در مبارزه با «کووید ۱۹» را به رخ بکشد و این کار را با اتکا به قدرت رسانه های در اختیارش به طور کامل انجام می دهد و خود را به مدلی برای مبارزه با این ویروس در جهان تبدیل کرده است. در همین ارتباط سخنگوی وزارت خارجه چین دو هفته قبل گفت: «قدرت، کارایی و سرعت چین در این نبرد تحسین کننده بود و توانست استاندارد جدیدی در تلاش های جهانی برای مبارزه با یک اپیدمی از خود به جا بگذارد.» همین پیام کوتاه کافی بود تا همگان در جهان متوجه ناکامی نه فقط امریکا که اروپا و در کل غرب در مواجهه با یک بیماری شوند.
«مارک منویچ» در تحلیلی در سایت «هیل» متعلق به کنگره امریکا در همین ارتباط با یادآوری کردن شعار چین در این ایام یعنی «جاده ابریشم سلامتی» نوشته است: «درست است که چین اتهاماتی را که بعد از شیوع کرونا در جهان متوجه این کشور شد، با این شعار زایل کرد. اما واقعیت این است که چین از سال ها قبل روند تغییر موازنه جهانی به سود خود و برهم زدن نظم نوین جهانی را که تا چندی پیش مشاهده می شد، آغاز کرده بود. در واقع، در طول بیش از یک دهه گذشته درست زمانی که امریکا در حال جنگ افروزی در خاورمیانه بود و بویژه در سه سال گذشته که دولت امریکا در حال مشاجرات سیاسی داخلی بین دو حزب دموکرات و جمهوریخواه یا به عبارت بهتر «دونالد ترامپ» بود، چین به سرعت در حال حرکت و تکاپو بود و به جایی رسید که بتواند در لحظه مناسب نه فقط مهار بحران کرونا که مهار عرصه سیاسی جهان را به دست بگیرد. چین از سال ۲۰۱۸ که تمایل خود برای تبدیل شدن به ابرفناوری جهان تا سال ۲۰۲۵ را آشکار کرد، نشان داده بود که قادر به تسلط بر تمام حوزه هایی است که زمانی امریکا ادعای تسلط بر آنها را داشت. هر روز هم بیشتر از روز قبل می بینیم که پکن در حال رسیدن به هدف خود است.»
«کورت کمپل» و «راش داشی» نیز در «فارن افرز» به همین فرصت سازی چین از یک ادبار پرداخته و نوشته اند: « در زمانی که هیچکدام از کشورهای اروپایی حاضر نبودند تجهیزات پزشکی برای ایتالیا بفرستند، چین وارد عمل شد و یک هزار دستگاه تهویه، دو میلیون ماسک، ۱۰۰ هزار دستگاه تنفس، ۲۰ هزار لباس محافظ مخصوص کادر درمان و ۵۰ هزار کیت آزمایش کرونا برای ایتالیا فرستاد و یک تیم پزشکی را هم همراه آنها به ایتالیا گسیل کرد. از این دست کمک ها نه فقط ایتالیا که برخی دیگر از کشورهای نیازمند اروپا، همانند صربستان نیز برخوردار شدند. حتی خود دولت امریکا نیز کمک های قابل توجهی از چین دریافت کرد. تمامی ۵۴ کشور قاره آفریقا نیز هر یک ۲۰ هزار کیت آزمایش کرونا و ۱۰۰ هزار ماسک از چین دریافت کردند تا بدانند چین نه فقط هنگام مشارکت های اقتصادی که در ایام سختی نیز می تواند یار آنها باشد.
روسیه قطب دیگر نظم جدید
با این حال «کول تیلور»، تحلیلگر سیاسی شبکه خبری «سی ان بی سی» معتقد است، تنها چین نیست که بااستفاده از ویروس کرونا، در مسیر برهم زدن نظم نوین دلخواه امریکا حرکت می کند. در این حوزه هرگز نباید رقیب دیرین امریکا را از یاد برد. «ولادیمیر پوتین»، رئیس جمهوری روسیه که به نظر می رسد، با توجه به تغییرات در حال وقوع سیاسی در این کشور، تا نیمه دهه ۲۰۳۰ شاهد حضور او در رأس قدرت کرملین باشیم، نیز به کرونا به عنوان فرصت نگاه می کند. «کول تیلور» در جدیدترین مقاله خود نوشته است: «با توجه به فضایی که در اروپا بعد از شیوع کرونا به وجود آمد و رها شدن ایتالیا به حال خود از سوی همپیمانان اروپایی اش، «ولادیمیر پوتین» تلاش کرد، بسرعت وارد عمل شود و شکاف بوجود آمده بین کشورهای متمول قاره سبز و کشورهای ضعیف تر را به سود خود عمیق تر کند.»
حضور کادر پزشکی و درمان ارتش روسیه در خیابان های ایتالیا با همین نیت بود که صورت گرفت. آنها در حالی در این خیابان ها راه می رفتند و همه جا را ضد عفونی می کردند که زمانی نفرت از اتحاد جماهیر شوروی در دل ساکنان آنها موج می زد. اما حالا با استقبال مردم ایتالیا مواجه بودند؛ همان مردمی که تصاویر خود در حال آتش زدن پرچم اتحادیه اروپا را در شبکه های مردمی منتشر کرده بودند. «پوتین» با به نمایش درآوردن نیروهای نظامی خود که در قالب ناجی مردم بی پناه و تنها مانده ایتالیا نه تنها انتقام خود از غرب را به دلیل تحریم های اقتصادی ناعادلانه گرفت که از این وضعیت به عنوان فرصتی برای ایجاد نظمی دیگر در جهان استفاده کرد و همان طور که «کول تیلور» نوشته، کرونا را تبدیل به موضوعی برای پایان دادن به نظم جهان لیبرالی پس از جنگ سرد کرد و اکنون با به هم خوردن این نظم و فروپاشی جهان لیبرال پس از جنگ سرد، باید در انتظار رهبران جدیدی بود که از خاکستر نظم جهانی بر می خیزند و پرچم به دست می گیرند.
