بدون دانستن حق شماست ، بیشتر بدانید
سایت بدون – تحقیقات جدید نشان می‌دهد مصرف روزانه پروبیوتیک‌ها—که به‌عنوان باکتری‌های مفید شناخته می‌شوند—می‌تواند به بهبود خلق‌وخو و کاهش احساسات منفی مانند اضطراب، استرس و خستگی کمک کند. این پژوهش که توسط کاترینا جانسون و لورا استین‌برگن انجام و در نشریه علمی npj Mental Health Research منتشر شده است، اولین مطالعه‌ای است که تأثیر مصرف روزانه پروبیوتیک را با گزارش‌های روزانه خلق‌وخو بررسی می‌کند.
پروبیوتیک چیست و چرا برای مغز مهم است؟
پروبیوتیک‌ها نوعی باکتری مفید هستند که می‌توان آن‌ها را به‌صورت مکمل (قرص یا نوشیدنی) از فروشگاه‌ها تهیه کرد، یا در غذاهایی مانند ماست، پنیرهای تخمیرشده و کلم ترش یافت. در سال‌های اخیر، توجه زیادی به تأثیرات احتمالی این باکتری‌ها بر سلامت روان جلب شده است، زیرا روده و مغز از طریق مسیرهایی همچون عصب واگ، سیستم ایمنی و هورمون‌ها با یکدیگر ارتباط دارند. این ارتباط به “محور روده–مغز” (gut-brain axis) معروف است.
مطالعه چگونه انجام شد؟
در این تحقیق، به گروهی از بزرگسالان جوان و سالم، به مدت یک ماه روزانه مکملی شامل باکتری‌هایی مانند لاکتوباسیلوس و بیفیدوباکتریوم داده شد. شرکت‌کنندگان هر روز احساسات خود را گزارش می‌کردند و همچنین در آزمایش‌هایی شرکت کردند که توانایی آن‌ها در پردازش احساسات را می‌سنجید.
نتایج نشان داد که افرادی که پروبیوتیک مصرف کردند، به‌طور معناداری کاهش احساسات منفی را تجربه کردند—برخلاف گروه دارونما. نکته جالب آن است که این تغییرات بیشتر از طریق گزارش‌های ساده روزانه احساسات قابل‌تشخیص بود، نه پرسشنامه‌های روان‌شناسی پیچیده.
تأثیر مشابه داروهای ضدافسردگی، اما با تفاوت مهم
تأثیر پروبیوتیک‌ها حدود دو هفته پس از شروع مصرف مشاهده شد—مشابه بازه زمانی تأثیرگذاری داروهای ضدافسردگی. اما برخلاف داروها که ممکن است هم احساسات مثبت و هم منفی را کاهش دهند، پروبیوتیک‌ها فقط احساسات منفی را کاهش دادند. با این حال، پژوهشگران تأکید می‌کنند که پروبیوتیک‌ها نباید به‌عنوان جایگزین داروهای ضدافسردگی در نظر گرفته شوند، بلکه شاید در آینده بتوانند به‌عنوان مداخله اولیه برای پیشگیری از اختلالات روانی مورد استفاده قرار گیرند.
چه کسانی بیشترین سود را می‌برند؟
بر اساس یافته‌های این تحقیق، افرادی که بیشتر از ریسک‌پذیری دوری می‌کنند (ریسک‌گریز هستند) بیشترین تأثیر مثبت را از پروبیوتیک‌ها دریافت کردند. همچنین، افرادی که پروبیوتیک مصرف کرده بودند، اندکی در شناسایی حالت‌های چهره دیگران دقیق‌تر عمل کردند؛ این می‌تواند نشان‌دهنده بهبود در پردازش نشانه‌های عاطفی باشد.
پروبیوتیک‌ها در آینده سلامت روان
اگرچه هنوز سوالات زیادی درباره نحوه دقیق عملکرد پروبیوتیک‌ها و اثرات بلندمدت آن‌ها وجود دارد، اما پژوهشگران امیدوارند در آینده بتوان از این باکتری‌های مفید به‌طور هدفمند در پیشگیری یا درمان زودهنگام اختلالات روانی استفاده کرد. همچنین آن‌ها تأکید دارند که گنجاندن پرسش‌های ساده روزانه درباره احساسات می‌تواند در بسیاری از مطالعات روانی، نتایج روشنتری به‌دست دهد.
“گاهی ساده‌ترین سؤال‌ها، عمیق‌ترین پاسخ‌ها را آشکار می‌کنند.” — جانسون و استین‌برگن
