سایت بدون -شاید باورش سخت باشد، ولی وقتی چاقی به شکل بیمارگونه در کودکان شکل بگیرد، دیدن کودک دوسالهای با ۲۲ کیلو وزن غیرممکن نخواهد بود ! متاسفانه در سالهای اخیر کودکان گرفتار اضافهوزن و چاقی شدهاند و این مساله حتی برای کودکان زیر دو سال هم بروز یافته است. در حالیکه اضافهوزن و چاقی کودکان، سلامت آنها را در آینده به خطر میاندازد و سبب ابتلایشان به بیماریهای مختلف میشود. بنابراین توجه به تغذیه کودکان امری ضروری به شمار میرود. با توجه برگزاری کنگره انجمن تغذیه کودکان ایران پای صحبتهای دکتر بهشته النگ، فوقتخصص تغذیه کودکان و دبیر علمی این کنگره نشستهایم.
متاسفانه فرهنگ تغذیهای در کشور ما ضعیف است.نهادهای مسؤول در زمینه تغذیه کشور به صورت یکپارچه عمل نمیکنند. نبود اتفاق نظر در این زمینه باعث بروز مشکلاتی شده است. متأسفانه خیلی از خانوادهها و والدین نمیدانند کدام غذا ناسالم است. از آن ناراحتکنندهتر آنکه هرچقدر هم که مردم به عدم مصرف غذاهای ناسالم ترغیب میشوند، همچنان شاهد تبلیغات غذاهای ناسالم هستیم.
گناه چاقی بر گردن کودک نیست
چاقی در تمام دنیا شیوع بیشتری یافته است. کما این که در ۲۰ سال گذشته مشکل کموزنی کودکان مطرح بود، ولی اکنون این قضیه جای خود را به پر وزنی و چاقی کودکان، حتی در سنین پیش از دو سالگی داده است. ناگفته نماند که وزن مادر نیز در اضافهوزن بچهها تا دو سالگی نقش دارد و از آنجا که جمعیت زنان چاق کشور بیشتر شده است، شاهد افزایش تعداد بچههایی هستیم که مستعد اضافهوزن از اوان کودکی هستند.
ما برای کنترل و پیشگیری از اضافهوزن، شیر مادر را توصیه میکنیم که از لحاظ میزان چربی، پروتئین و قند مناسب است، اما با توجه به اینکه درصد تغذیه انحصاری با شیر مادر نیز پایین آمده و مصرف شیر خشک بیشتر شده است، شاهد بروز اضافهوزن در درصد زیادی از کودکان زیر دو سال و بالاتر هستیم.
اهمیت تغذیه هزار روز اول
دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت، درمان و آموزش طرحی را شروع کرده به نام اطرح تغذیه هزار روز اولب که هدف آن بهبود تغذیه از دوره بارداری مادر تا سال دوم رشد کودک است. اهمیت چنین طرحی در این است که اگر مادری از سنین کودکی تا بعد از بلوغ و سن ازدواج بدرستی تغذیه شود، مطمئنا فرزندی سالم خواهد داشت.
بازیهای دیجیتال بهجای قایم باشک!
شکی وجود ندارد که چاقی کودکان به دلیل کمتحرکی آنها و مصرف مواد غذایی ناسالم است. طی سالهای اخیر مادران عادت کردهاند که سر بچههای کوچکشان را با دادن تلفن همراه به آنان گرم کنند. در حالی که نتیجه جایگزین کردن بازیهای دیجیتال (صوتی – تصویری) به جای فعالیتها و بازیهای گروهی و پرتحرک، جز دریافت کالریهای اضافه و چاقی نیست. اتفاق بد دیگر، گنجاندن فستفودها در سبد غذای کودک از سوی خانوادههاست که بسیار ناسالم و پرکالری هستند و ذائقه کودک را بهشدت تحت تاثیر خود قرار میدهند. متاسفانه همچنان کالاهای آسیبرسان در سلامت کودکان همچون نوشیدنیهای قنددار و چیپس و پفک تبلیغ میشود. در حالی که خانوادهها باید مانع مصرف زیاد آنها توسط فرزندانشان شوند و غذاهای سالم را در دسترس آنها قرار دهند.
پای تغذیه دانشآموزی میلنگد
پای فرهنگ تغذیهای ما و فرزندانمان در تمام مقاطع همچنان میلنگد. کما این که با وجود تاکیدهایی که سالهاست بر تغذیه سالم دانشآموزی میشود، همچنان بعضی مدارس، غذاهایی مثل ساندویچ کالباس به دانشآموزان میدهند، در حالی که مدارس باید فرهنگ تغذیه صحیح را ترویج کنند. جالب اینجاست که گاهی در خیابانهای شهر تابلوهایی را میبینیم که مردم را به تغذیه سالم تشویق میکنند، اما چند متر آنطرفتر تبلیغات یک فستفود روی بیلبوردی بزرگ خودنمایی میکند!
روان و جسم ناسالم در لباس چاقی
نداشتن الگوی تغذیهای سالم در کودکی به بروز عوارضی چون دیابت، بیماریهای قلبی – عروقی و فشار خون در سنین نوجوانی، جوانی و بالاتر منجر خواهد شد. معمولا کودکانی که در سنین کودکی، چاقی مرضی یا چاقیای دارند که ایجاد عوارض کرده است، در سنین بالاتر مبتلا به دیابت، افزایش کلسترول، کبد چرب با درجه ۲ به بالا و عوارض مفصلی به علت وزن بالا میشوند. همچنین احتمال بلوغ زودرس و نیز اختلالات ناباروری بر اثر چاقی نیز در این دسته کودکان مطرح است. از سوی دیگر این دسته از کودکان در سنین بالاتر با عوارض روانی و شخصیتی ناشی از چاقی روبهرو بوده و معمولا یا منزوی یا خیلی قلدر هستند.
درمان چاقی، کودک و بزرگسال نمیشناسد
اگر اضافهوزن در کودک به سمت چاقی برود میتواند به درجات مختلف و بسته به میزان چاقی، دردسرساز و با عوارض شدید همراه شود. پس به تعویق انداختن درمان چاقی به بهانه کودکی میتواند در برخی موارد با عوارض جبرانناپذیر همراه باشد.
حتی گاهی در چاقیهای شدید با هدف پیشگیری از قطع تنفس و بیحرکتی کودک، ناگزیریم که از درمان جراحی کمک بگیریم. پس پیشگیری از چاقی را نباید به بهانه کودکی به تعویق انداخت.