
سایت بدون – در قلب سنگهای آهکی جنوب چین، گودالهای عظیمالجزیرهای با نام تیانکِنگ (Tiankeng) یا “چالههای آسمانی”، رازهایی خارقالعاده از گذشته زمین را برملا کردهاند. آخرین کشف، ورود به یکی از این گودالها به عمق بیش از ۱۹۰ متر در منطقه خودمختار گوانگشی است؛ جایی که گویی به جهانی فراموششده از عصر دایناسورها سفر میکنید.
جنگلی باستانی در اعماق زمین
درون این چالههای غولپیکر، برخلاف تصور رایج، با مناظری بکر و سبز مواجه میشویم. دکتر «تانگ جیانمین»، پژوهشگر چینی که در سال ۲۰۱۶ به یکی از این گودالها سفر کرده، میگوید:
«صحنهای که دیدم شگفتانگیز بود: جنگلی بکر با درختانی به ارتفاع ۴۰ متر و گیاهانی در حال انقراض که قدمت آنها به دوران دایناسورها میرسد.»
اکوسیستمی زنده در دل تاریکی
این گودالها بهرغم دسترسی کم نور خورشید، اکوسیستمهایی فعال دارند. بهتازگی پژوهشی نشان داده که گیاهانی مانند سرخسها و گزنهها در این محیطها با جذب مقادیر بالای نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم و منیزیم به زندگی خود ادامه میدهند. رطوبت بالا و ریزاقلیم منحصربهفرد نیز شرایط را برای رشد گیاهان کمیاب تا سقف جنگل فراهم کرده است.
پناهگاههایی برای گونههای ناشناخته
ویژگی بسته و صعبالعبور این گودالها، آنها را به پناهگاههایی امن برای گیاهان و جانوران ناشناخته تبدیل کرده است. این محیطهای دور از دسترس انسانی، تنوع زیستی بینظیری را حفظ کردهاند که احتمال کشف گونههای جدید در آنها بسیار بالاست.
چین، خانه دو سوم گودالهای عظیم جهان
از حدود ۳۰۰ گودال شناختهشده در جهان، دو سوم در چین قرار دارند. اگرچه نمونههایی در پاپوآ گینهنو، مالزی، ماداگاسکار و اروپا نیز دیده شدهاند، اما هیچکدام از نظر وسعت و غنای زیستی با تیانکنگهای جنوب چین برابری نمیکنند. این منطقه در فهرست میراث جهانی یونسکو نیز ثبت شده است.
نتیجهگیری: آزمایشگاههای زنده طبیعت
کاوش در این گودالها فقط یک ماجراجویی نیست، بلکه دروازهای است به تاریخ تکاملی سیاره زمین. هر بار که دانشمندان به اعماق این چالهها قدم میگذارند، با دنیایی روبهرو میشوند که نهتنها ناشناخته است، بلکه میتواند سرنخهایی درباره حیات در گذشته و حتی آینده زمین به ما بدهد.
آیا ممکن است چنین مکانهایی کلید درک بهتر ما از حیات اولیه روی زمین یا حتی بقا در محیطهای افراطی باشند؟