بدون دانستن حق شماست ، بیشتر بدانید
سایت بدون -بیماری ایدز در ایران روند کاهشی نداشته و تنها در یک بازه زمانی با برنامه‌های کاهش آسیب، شیوع عفونت با ویروس ایدز (اچ‌آی‌وی) در معتادان تزریقی کنترل شد. آن زمان بیشتر مبتلایان از طریق اعتیاد تزریقی و سرنگ‌های آلوده مبتلا می‌شدند و تعداد زنان مبتلا به نسبت مردان بسیار اندک بود اما در حال حاضر و به‌ویژه در چند سال اخیر تعداد زنان مبتلا به ۳۰ درصد رسیده و رئیس مرکز تحقیقات ایدز گفته طی ۲ سال گذشته تعداد زنان مبتلا به ایدز ۱۰ برابر شده است. البته این آمار تا حدی قابل‌انتظار بود چون در سال‌های اخیر الگوی انتقال ویروس اچ‌آی‌وی در کشور تغییر کرده و راه جنسی بیشترین عامل انتقال ایدز است. این درحالی است که با افزایش تعداد زنان مبتلا، نگرانی از انتقال ویروس از مادر به جنین نیز بیشتر می‌شود. نگران‌کننده‌تر آنکه بیش از ۶۰ درصد مبتلایان از بیماری خود بی‌اطلاعند و ممکن است در سایه این بی‌اطلاعی افراد بیشتری را آلوده کنند. موضوع مهم اینکه در دنیا به این موضوع تاکید می‌شود که بیماری ایدز دیگر بیماری کشنده‌ای نیست، بلکه اگر زود تشخیص داده شود قابل‌درمان است و احتمال انتقال ویروس کم می‌شود.
دکتر مینو محرز، استاد عفونی دانشگاه علوم پزشکی تهران و رئیس مرکز تحقیقات ایدز ایران به تازگی گفته، از ۲ سال پیش اصلی‌ترین راه انتقال ایدز در کشور تماس جنسی است. زمانی انتقال این بیماری ۹۷ درصد در معتادان مرد و ۳ درصد در زنان معتاد بود، اما طی ۲ سال اخیر تعداد زنان مبتلا از طریق روابط جنسی ۱۰ برابر شده است.به گفته وی، بیشتر مبتلایان به ویروس ایدز در کشور ۲۵ تا ۴۰ ساله هستند و جوانان به علت ضعف اطلاع‌رسانی و نبود آموزش در مورد انتقال ایدز از طریق رفتارهای پرخطر جنسی، در معرض ابتلا به این بیماری هستند. این استاد عفونی با تاکید بر اینکه ایدز یک بیماری عفونی است که با درمان کنترل می‌شود، توضیح داد: «به دلیل تماس جنسی ایدز در جوانان به‌ویژه زنان رو به افزایش است و باید سطح آگاهی جامعه را افزایش داد زیرا بیماران جدید اغلب تحصیلکرده هستند و از سطح اجتماعی خوبی برخوردارند.»
تعداد زنان مبتلا افزایش یافته، اما ۱۰برابر نشده
امسال شعار روز جهانی ایدز «من هم آزمایش می‌دهم» بود که قصد داشت افرادی که رفتارهای پرخطر داشته‌اند را ترغیب کند برای اطمینان از وضعیتشان تست بدهند تا اگر بیمار هستند درمان را زودتر شروع کنند اما زمانی که افراد زیادی در کشور ما به دلیل وحشت از ویروس اچ‌آی‌وی مراجعه نمی‌کنند و تست نمی‌دهند، به راحتی به دیگران نیز منتقل می‌شود. دکتر پروین افسر کازرونی، رئیس اداره ایدز و بیماری‌های آمیزشی وزارت بهداشت در گفت‌وگو با «سلامت» با بیان اینکه روند ابتلای زنان در مقایسه با ۱۰ سال گذشته افزایش یافته، گفت: «در حال حاضر ۴ تا ۵ سال است که آمار مبتلایان زن بین ۲۴ تا ۳۰ درصد است.
تعداد موارد جدید عفونت در سال حدود ۲ هزار مورد است که نزدیک به ۳۰ درصد آن مربوط به زنان است و نمی‌توان گفت طی ۲ سال، ۲ برابر شده باشد چون سال گذشته ۲۹ درصد موارد جدید زنان بودند، سال قبل از آن ۳۱ درصد و سال قبل‌تر از آن ۳۰ درصد برآورد شده است.» وی با تاکید بر اینکه تعداد مبتلایان زن ابتدا حدود ۵ درصد بود، تصریح کرد: «مهم‌تر از اینکه تعداد مبتلایان چقدر است، موضوع آگاه کردن مردم است؛ یعنی مردم باید آگاه شوند که ایدز یک بیماری عفونی مزمن است و راه انتقال آن جنسی و از طریق خون و ترشحات خونی مادر به فرزند است. اگر کسی رفتار پرخطر داشته باید تست بدهد و درمان را زودتر شروع کند. ۲۰۰ مرکز بیماری‌های رفتاری در کشور وجود دارد.»
بیش از نیمی از مبتلایان از بیماری خود اطلاع ندارند
برخی از بیمارایشان اطلاع ندارند به این دلیل که نمی‌دانند به چه مراکزی باید مراجعه کنند یا می‌ترسند که مبادا دستگیر شوند. همین مساله نشان می‌دهد اطلاع‌رسانی در مورد کلینیک‌های بیماری‌های رفتاری آن طور که باید انجام نشده است. رئیس اداره ایدز وزارت بهداشت با بیان اینکه ۴۰ درصد مبتلایان از بیماری خود آگاه هستند و بقیه؛ یعنی ۶۰ درصد بی‌اطلاع‌اند، تاکید کرد: «افرادی که از بیماری خود بی‌اطلاع هستند، ویروس را به همسر یا فرزندشان منتقل می‌کنند بنابراین مشکل ما این است که این افراد را زودتر شناسایی کنیم چون ایدز دیگر بیماری ترسناکی نیست و فقط باید مراجعه و تشخیص داده شود.» وی با اشاره به اینکه در سطح کشور ۲۰۰ مرکز کلینیک‌های بیماری‌های رفتاری وجود دارد، به «سلامت» گفت: «در این مراکز مشاوره آموزش و تشخیص و درمان رایگان انجام و در فضای صمیمانه و محرمانه به بیماران ارائه خدمت می‌شود.»
درمان خانم‌های باردار مبتلا به ایدز، مانع انتقال ویروس به جنین می‌شود
دکتر کازرونی در پاسخ به این سوال که افرادی که اعتیاد دارند یا به دلیل شرایطشان نمی‌توانند به این کلینیک‌ها مراجعه کنند، چگونه شناسایی می شوند، توضیح داد: «برخی از افراد بیشتر در معرض ابتلا هستند؛ افرادی که اعتیاد تزریقی دارند یا مصرف مواد محرک دارند که احتمال رفتارهای پرخطر جنسی در آنها بیشتر است، همچنین افرادی که با خون و ترشحات خونی تماس دارند.همسر این افراد بیشتر در معرض ابتلا قرار دارند و شاید بی‌اطلاع باشند. بنابراین برای گروه‌هایی که ممکن است به مراکز دولتی و خصوصی مراجعه نکنند یا اعتیاد دارند، مراکزی در مکان‌هایی که این افراد بیشتر هستند راه‌اندازی شده تا دسترسی این افراد به این مراکز بهتر باشد. این مراکز تحت عنوان «مراکز کاهش آسیب» احداث شده است.» به گفته رئیس اداره ایدز، مراکزی هم هست که برای زنان، تحت عنوان مراکز کاهش آسیب زنان و زیرنظر بهزیستی فعالیت می‌کنند و مراکز مشاوره زنان در معرض ابتلا هم تحت پوشش ماست.وی باز هم تاکید کرد وزارت بهداشت برنامه‌ای برای پیشگیری از انتقال ویروس از مادر به کودک دارد چون اگر بیماری در خانم‌های باردار تشخیص داده شود، از انتقال مادر به جنین جلوگیری می‌شود. بنابراین لازم است زنان مطلع باشند که به مراکز وزارت بهداشت مراجعه کنند و بدانند همه خدمات برایشان رایگان و محرمانه انجام می‌شود. وی در پاسخ به اینکه آیا سن ابتلا به ایدز در کشور کاهش یافته یا نه؟ این‌گونه بیان کرد: «شواهد به ما نشان می‌دهد در موارد ابتلای جدید به بیماری، سن مبتلایان کمتر شده ولی وقتی آمارهای چند سال گذشته را مقایسه می‌کنیم، تفاوتی نداشته است.در مجموع بیشتر مبتلایان؛ یعنی ۵۱ درصد بین سن ۲۰ تا ۳۵ سال قرار دارند.» زمانی که می‌گوییم بیشتر مبتلایان در محدوده سنی جوان هستند، یعنی ناآگاهی از نوجوانی شکل گرفته و اینکه در آموزش‌وپرورش و خانواده‌ها مهارت‌هایی که در جوانی و نوجوانی برای آسیب‌های اجتماعی است، وجود نداشته. حالا که سیاست سکوت در برابر بیماری ایدز تغییر کرده، باز هم اطلاع‌رسانی‌ها در مورد کلینیک‌های بیماری‌های رفتاری آنقدر نیست که افراد آسیب‌پذیر به موقع به این مراکز مراجعه کنند.
مهدیه آقازمانی/ هفته نامه سلامت
