آیا یادگیری زبان دوم کودکان را باهوش تر می کند؟

سایت بدون – در دنیای امروز خانواده‌های بسیاری دوست دارند فرزندانشان چند زبان را با هم بیاموزند. حتی در مهدکودک‌های بسیاری از کشورها از سنین پایین آموزش زبان انگلیسی و گاهی فرانسه به کودکان شروع می‌شود، اما همیشه این سوال ذهن والدین را درگیر می‌کند که آموزش دو زبان به کودکی که هنوز دستورزبان مادری خود را به خوبی نیاموخته کار صحیحی است یا خیر! بهترین سن برای آموزش زبان دوم به کودک چه سنی است و آیا این مساله باعث نمی‌شود کودک دو زبان را با هم ترکیب کرده و دایره لغاط ضعیف‌تری در مقایسه با کودکان تک‌زبانه داشته باشد؟ در ادامه این مطلب می‌توانید پاسخ پرسش‌هایتان را در این زمینه دریافت کنید.

     تئوری تاثیر مثبت دو زبانه‌بودن بر مغز موضوع جدیدی نیست. محققان آمریکایی اثبات کردند افراد بزرگسالی که از کودکی دو زبانه بوده‌اند، توانایی‌های مغزی بهتری دارند. در سال ۲۰۱۴ بررسی‌های محققان کانادایی نشان داد کودکان دو زبانه معمولا توانایی بهتری در انجام امور همزمان دارند، هوشیارتر و فعال‌تر هستند و توانایی‌های مغزی آنها در مقایسه با کودکان تک‌زبانه بیشتر است. پژوهشگران دانشگاه یورک در تورنتو با بررسی ۱۰۴ کودک ۶ ساله که برخی تنها انگلیسی زبان و برخی انگلیسی-فرانسوی یا انگلیسی اسپانیایی- یا انگلیسی چینی بودند و همگی در مدارس دولتی درس می‌خواندند و از نظر وضعیت اجتماعی و اقتصادی در یک حد بودند، نشان دادند که دوزبانه‌ها در انجام کارهای همزمان سریع‌تر واکنش نشان می‌دهند. در همین زمینه تحقیق جدیدی که مشروح آن در مجله «اکتسابی و ذاتی» در سال ۲۰۱۵ منتشر شده نشان داده، حجم بافت خاکستری مغز در افراد دو زبانه بیشتر است. محققان دانشگاه واشنگتن برای اثبات این ادعا ۴۵ فرد تک‌زبانه و دو زبانه که زبان دوم را در کودکی آموخته بودند زیر نظر گرفتند و عکسبرداری از مغز داوطلبان این موضوع را اثبات کرد.

     به نظر می‌رسد به‌دلیل افزایش حجم بافت خاکستری مغز است که این گروه از افراد توانایی بهتری در انجام همزمان برخی کارها دارند و حافظه کوتاه‌مدت و توجه و تمرکزشان بهتر است. این موضوع در رابطه با افرادی که در کنار زبان ملی خود زبان اشاره می‌دانند هم صحت دارد. جالب است بدانید که مغز کودکان دو زبانه مثل سایر کودکان کار نمی‌کند. این کودکان در اماکن شلوغ خیلی راحت می‌توانند صداها را از هم تشخیص بدهند و میزان ابتلا به آلزایمر در این افراد در سنین سالمندی کمتر و انعطاف‌پذیری مغزشان بهتر است.

      بررسی‌های محققان دانشگاه پاریس دکارت نیز نشان داده میزان توجه و تمرکز در کودکان دو زبانه به نسبت، بیشتر از کودکان تک‌زبانه است زیرا این کودکان باید از دو زبان استفاده کنند و مرتب مغز خود را با این تغییر تطابق دهند. جالب‌تر اینکه این تغییر و پرش از یک زبان به دیگری نوعی ژیمناستیک ذهنی است که به جوان ماندن مغز کمک می‌کند.

بهترین سن زبان‌آموزی
     در صورتی که خانواده‌ای دو زبانه هستند، مادر و پدر باید هر کدام جداگانه از هنگام تولد با فرزندشان به زبان خود صحبت کنند زیرا گوش کودک توانایی تشخیص و تمیز دادن دو زبان را دارد و یادگیری دو زبان در این شرایط راحت‌تر است اما اگر خانواده‌ای دو‌زبانه نباشد، بهترین سن کودک برای آموزش زبان دوم ۵ سالگی است. در این سن، توانایی شنیداری و شیوه بیان کلمات کودک مطلوب است. کودکانی که در این سن آموزش زبان را آغاز می‌کنند، برخلاف کودکان بزرگ‌تر، به راحتی لهجه زبان دوم را می‌آموزند و می‌توانند حروف را به آسانی تلفظ کنند. از ۱۱ سالگی به بعد، شکل‌گیری لهجه سخت‌تر می‌شود. البته این مساله‌ای کاملا طبیعی است و از این سن به بعد گوش کودک صداهای خارجی را فیلتر می‌کند. فراموش نکنید که آموختن زبان دوم کاری نیست که یک شبه محقق شود و نیاز به سال‌ها تلاش و کوشش دارد. قبل از ۷ سالگی کودکان می‌توانند به‌طور طبیعی و به آسانی زبان دومشان را بیاموزند و به این منظور لازم است اطرافیان یا والدین کودک یا پرستار و مربی به‌طور دائم با کودک به زبان دوم صحبت کنند. از ۷ سالگی به بعد آموختن زبان دوم به قدرت یادگیری کودک بستگی دارد و نیاز به تلاش بیشتری برای درک آن است. کودکان معمولا این توانایی را دارند که چند زبان را بیاموزند اما برای نیل به این هدف باید کودک در طول روز مرتب با زبان‌های دوم و سوم در ارتباط باشد. کودکانی که به راحتی به دو زبان صحبت می‌کنند معمولا کودکانی هستند که والدینی با زبان‌های مختلف دارند یا در محیطی دو زبانه به‌دلیل مهاجرت زندگی می‌کنند.

کودک را به زبان‌آموزی تشویق کنید؛ نه اجبار!
     آموختن دو یا چند زبان به نفع کودک است زیرا در این شرایط امکان برقراری ارتباط با افراد زیادی وجود دارد. فرد به دو فرهنگ مسلط خواهد بود و با دو ادبیات آشنا می‌شود، اما در صورتی که دو زبان در خانواده صحبت می‌شود و کودک علاقه‌ای به دو زبانه بودن ندارد، نباید او را مجبور کرد. می‌توان برای انتقال فرهنگ زبان دوم، از روش‌های دیگری مثل سفر به آن منطقه استفاده کرد. باید ابتدا کودک را نسبت به این مساله کنجکاو کنید تا به مرور کودک نسبت به آموختن زبان دوم علاقه نشان دهد. بسیاری از کودکان در ۱۲سالگی دو زبانه می‌شوند.

منبع:Figaro
ترجمه: محمدرضا علیزاده