استرس چیست و چگونه می توان آن را مدیریت کرد؟

سایت بدون -قبل از این که بدانیم چگونه می توان  بر استرس فائق آمد ، باید بدانیم استرس چیست؟ استرس مانند هر کلمه مشابه دیگری که وارد ادبیات ما شده ، بار و گستره فراوانی را به خود گرفته است و از موارد متعددی استفاده می شود ، امروزه ما استرس را در انواع ترکیب‌ها به‌کار می‌بریم: استرس کودکان، استرس شغلی، استرس امتحان، استرس مالی، استرس بارداری، استرس پرواز، استرس سخنرانی و استرس رانندگی، تنها نمونه‌هایی از کاربرد استرس در عبارت‌ها و گفتگوهای روزمره هستند. گاهی از این کلمه برداشت های اشتباهی داریم ، اما استرس واکنش  ما است در مقابل موقعیتی نابهنجار …. استرس زمانی شروع می‌شود که بدن ما با شرایطی بیش از توان جسمی، روانی و یا احساسی خود روبه روست. در برخورد با شرایط استرس زا ابتدا با واکنش‌های فیزیکی و علایم جسمانی در بدنمان روبرو می‌شویم، مثل تپش قلب، تعریق، عضلات منقبض، تنگی نفس، بی‌اشتهایی، بی‌خوابی و… ؛ روان ما عصبی، بی طاقت، نگران، هشیارافراطی، دلواپس، افسرده می‌شود.

نشانه‌های استرس

هر شخصی نسبت به استرس به طور متفاوت واکنش نشان می‌دهد، با این حال یک سری نشانه‌های عمومی برای واکنش مبارزه یا پرواز در اشخاص یکسان هستند که در ادامه آورده شده‌اند:

سردردهای مکرر

دست و پاهای سرد و عرق کرده

سوزش‌های مکرر سر دل، معده درد و احساس تهوع

حمله‌های عصبی

خواب بیش از اندازه یا بدخوابی

مشکل در تمرکز کردن

رفتارهای وسواسی یا اجباری

جامعه‌ گریزی و انزوا

خستگی دائمی

تحریک‌پذیری و عصبانیت

چاقی یا لاغری بیش از اندازه

احساس دست‌پاچه بودن

 

مدیریت استرس

مدیریت استرس به معنی حذف کامل استرس از زندگی ما نیست چرا که همه ما با تحمل میزان معینی از استرس زندگی می‌کنیم. هدف ما فراگیری چگونگی استفاده از آن به منظور کمک به خود است. استرس کمتر از حد، عامل خمودگی است و در ما احساس خستگی و رخوت بر جای می‌گذارد. از سوی دیگر، استرس مفرط تنش ایجاد می‌کند. آنچه ما بدان نیازمندیم، یافتن سطح بهینه و مطلوبی از استرس است که ما را برمی‌انگیزد، ولی ما را در خود غرق نمی‌کند. همانطوری که منابع زیادی برای استرس وجود دارد، امکانات بسیاری هم برای مدیریت آن وجود دارد.

مدیریت استرس (به انگلیسی: Stress management) به طیف وسیعی از تکنیک‌ها و روش‌های روان‌درمانی اشاره دارد که به هدف کنترل سطح استرس فردی و به خصوص استرس مزمن، و بهبود عملکرد روزانه فرد طراحی شده‌اند. در اینجا، عبارت استرس تنها به نوعی از استرس محدود است که عواقب منفی قابل ملاحظه‌ای دارد. استرس علائم فیزیکی و ذهنی بسیاری دارد که براساس فاکتورهای موقعیتی هر فرد متغیر است. این علائم می‌توانند از کاهش سلامتی جسمی تا افسردگی متغیر باشند.

اولین گام برای مدیریت استرس این است که ببینید ریشه این احساسات چیست. هر بار که دچار احساس استرس شدید، آن را یادداشت کنید تا به مرور زمان متوجه شوید چه شرایط و اتفاقاتی باعث بروز این احساس در شما می‌شوند، سپس اتفاق‌ها را به ترتیب درجه تأثیری که روی شما دارند مرتب کنید و ببینید کدام‌یک از حوادث سلامتی شما را تحت تأثیر قرار داده و کدام‌یک بر کار و عملکرد شما تأثیر گذاشته است .

فرایند مدیریت استرس در دنیای مدرن امروز به عنوان یکی از کلیدهای ساختن زندگی شاد و موفق معرفی شده‌است. از آنجاییکه زندگی امروز ما را دائماً با وظایف و رویدادهای مختلف به چالش می‌کشد، مدیریت استرس تعدادی از روش‌ها را برای مدیریت بر اضطراب و حفظ سلامتی عمومی ارائه می‌کند.

بسیاری از روش‌های عملی مدیریت استرس شناخته شده و در دسترس عموم قرار دارند، برخی از آن‌ها توسط متخصصین سلامتی اعمال می‌شود و برخی دیگر توسط خود فرد باید به کار گرفته شوند. این‌ها روش‌هایی هستند که به فرد کمک می‌کنند سطح استرسش را پایین بیاورد، در خود احساسات مثبت ایجاد کند و به‌طور کلی سلامت عمومی اش را ارتقاء دهد.

راه های غلط مدیریت استرس

وش‌های ناسالم مقابله با استرس عبارتند از:

 

مصرف دخانیات

مصرف افراطی الکل

مصرف بی‌رویه غذاهای فست فود

تماشای ممتد تلویزیون یا کار با کامپیوتر برای ساعت‌های متوالی

دوری گزیدن از دوستان، خانواده و فعالیت‌های فیزیکی

مصرف خود-تجویزانه قرص‌ها و داروهای آرامبخش

زیاد خوابیدن

به تعویق انداختن کارها

طفره رفتن دائمی از مشکلات

خالی کردن استرس روی دیگران (از طریق خشم، خشونت فیزیکی یا کلامی)

 

روش‌های  درست

 

در مقابل، روش‌های سالم‌تر مقابله با استرس به‌طور خلاصه عبارتست از:

 

داشتن فعالیت فیزیکی منظم (ورزش کردن – تحرک داشتن)

برقراری ارتباطات اجتماعی

گجت‌های مدیریت استرس(کالمی)

 

تغییر در نحوه روبه رویی مان با شرایط (ابرازگری به جای خودخوری – قدرت نه گفتن – افزایش سازگاری)

پذیرفتن مواردی که غیرقابل تغییرند

اختصاص دادن زمان‌هایی برای تفریح و سرگرمی

تغییر باورهای استرس زا

انتخاب سبک زندگی آرام

انتخاب سبک غذایی مناسب

یادگیری روش‌های مدیریت استرس با شرکت در دوره‌های آموزشی در این رابطه