بدون دانستن حق شماست ، بیشتر بدانید
بزرگ‌ترین شرکت‌های فناوری چگونه با دورکاری ناشی از ویروس کرونا کنار آمده‌اند؟ آیا ممکن است روند حضور در محل کار برای همیشه دستخوش تغییر شود؟ دورکاری به روش غول‌ها عالم‌گیری کووید-۱۹ در یک سال گذشته اختلالات زیادی را در زندگی روزمره همه ما وارد کرده و نحوه تعامل ما با اقوام، آشنایان، همکاران و حتی غریبه‌ها را نیز تغییر داده است. با تأییدشدن کارایی واکسن‌های تولید شده در برخی از شرکت‌ها، مردم جهان امیدوارند هرچه زودتر بتوانند به روال عادی زندگی خود بازگردند. اما نکته‌ای که این روزها ذهن بسیاری از جامعه‌شناسان و کارشناسان کسب‌وکار را مشغول کرده این است: آیا تحولات ایجاد شده در زندگی اجتماعی و مدل‌های کسب‌وکار پس از فروکش‌کردن آمار ابتلا به این بیماری، دوباره به حالت قبل باز خواهد گشت؟ یکی از نمونه‌های مشهود و ملموس این قبیل تغییرات، فراهم‌شدن زیرساخت‌های دورکاری در اداره‌ها و شرکت‌هاست. دورکاری بخش گسترده‌ای از کارمندان در این دوران، علاوه بر مزایایی که برای کارکردن از خانه برای کارمندان فراهم کرده است، در کاهش هزینه‌های جاری شرکت‌ها و میزان فضای فیزیکی مورد نیازشان نیز مؤثر بوده است. بنابراین شاید خیلی عجیب نباشد که پس از این دوران نیز بسیاری از شرکت‌ها که در این مدت بسترهای مناسبی را برای کارکردن از راه دور برای کارمندانشان فراهم کرده‌اند، بخواهند بخش گسترده‌ای از کارشان را همچنان به روال دورکاری پیش ببرند. در ادامه با نگاهی به تصمیمات چند ابَرشرکت حوزه فناوری سیلیکون‌ولی، سازوکارهایی که این شرکت‌ها برای دورکاری ناشی از همه‌گیری ویروس کرونا طراحی کرده‌اند و زمان احتمالی بازگشت کارمندانشان به محیط کار به شکل قبل را بررسی می‌کنیم
اپل (Apple)
اَپل از جمله غول‌های فناوری بود که بر خلاف شرکت‌های دیگر مانند گوگل، مایکروسافت و فیس‌بوک خیلی میانه خوبی با دورکاری نداشت. فضای کاری محرمانه اپل از یک سو و از سوی دیگر امکانات و دستگاههای مورد نیاز برای فعالیت‌های این شرکت، آن را در مقایسه با دیگر شرکت‌های بزرگ دنیای فناوری، وابسته به حضور فیزیکی کرده بود. در حالی که بسیاری از شرکت‌های بزرگ دیگر در دوران شیوع کووید-۱۹ در تلاش بودند تا بستر مناسبی برای فراهم‌کردن امکان دورکاری کارمندانشان ایجاد کنند، این شرکت تقریبا از اردیبهشت در تلاش بود تا به تدریج کارمندانش را به محیط کار بازگرداند و برای جلوگیری از آسیب‌های اقتصادی زودتر از شرکت‌های دیگر اقدام به بازگشایی شعب خود تا حد امکان در کشورهای مختلف کرد. اما اپل با چالش‌های بزرگ‌تری روبه‌رو بود؛ از آنجا که این شرکت شعبات زیادی در کشورهای مختلف دنیا دارد و بخش عمده‌ای از محصولاتش در چین تولید می‌شود، قرنطینه‌های سراسری و محدودیت‌های مسافرتی مشکلات زیادی را برای این شرکت می‌توانست ایجاد کند.
گرچه جزئیات زیادی از چگونگی تقسیم کار حضوری و غیرحضوری در بخش‌های مختلف این شرکت منتشر نشده است، اما پاییز
هر سال، مهندسان این شرکت برای راه‌اندازی خطوط تولیدات جدید این شرکت به چین سفر می‌کردند. اما امسال این مهندسان در ایالات متحده ماندند و با استفاده از ربات‌های قابل کنترل از راه دور و همچنین ابزارهای واقعیت مجازی، مسیر تولید را با همکاری مهندسان چینی پیش بردند. بر اساس اعلام شرکت، وقوع این همه‌گیری با همه مشکلاتی که به همراه داشت مانع از روند توسعه محصولات جدید این شرکت نشد و رونمایی محصولات جدید مطابق با برنامه اعلام شده انجام خواهد شد.
شاید برایتان جالب باشد بدانید که «تیم کوک»، مدیرعامل این شرکت در کنفرانس مجازی که با کارمندان خود در ۲۰ آذر داشت، اعلام کرد که احتمالا تا خرداد ۱۴۰۰ بیشتر تیم‌های کاری این شرکت نمی‌توانند به‌محل کار خود بازگردند!
او در این کنفرانس مجازی اعلام کرد این شرکت با وجود محدودیت‌ها و قرنطینه ناشی از شیوع کووید-۱۹ تجربه بسیار موفقی از دورکاری به دست آورده است که می‌تواند در آینده پس از کرونا نیز انعطاف‌پذیری بیشتری برای امکان کارکردن از راه دور فراهم کند.
به گفته کوک گرچه دورکاری هیچ‌وقت نمی‌تواند جای کارکردن از نزدیک در فضای کاری را بگیرد، اما فرصت پیش آمده تجربه بسیار خوبی فراهم کرد تا یاد بگیرند چطور کارها و مسؤولیت‌های محوله را بدون ذره‌ای کاهش کیفی و بازدهی از راه دور و بیرون از محیط کار دنبال کنند.
گوگل (Google)
گوگل با توجه به زیرساخت‌های پیشرفته‌ای که در این دوران برای فراهم‌آوردن امکان دورکاری کارمندانش توسعه داده است، از اولین شرکت‌هایی بود که از اسفند مجوز دورکاری به کارمندانش داد و با تداوم دورکاری نیز ظاهرا مشکلی ندارد. بر اساس اعلام اولیه این شرکت قرار بود، امکان دورکاری برای کارمندان گوگل تا تابستان ۱۴۰۰ فراهم باشد تا کارمندانی که فرزندی در سنین مدرسه دارند و با مشکلاتی برای ماندن فرزندشان به علت تعطیلی مدارس روبه‌رو شده‌اند، بتوانند شرایط کاری مساعدتری داشته باشند. اما در اعلام جدید این شرکت در ۲۳ آذر، زمان از سرگیری فعالیت کارمندان در محیط کار تا شهریور ۱۴۰۰ به تعویق خواهد افتاد. گوگل نیز مانند فیس‌بوک در این دوران کمک‌هزینه‌هایی را برای خرید وسایل و تجهیزات مورد نیاز برای دورکاری برای کارمندانش در نظر گرفته بود، تا در این دوران با مشکلات زیادی از بابت امکانات مورد نیاز برای کار در خانه مواجه نشوند. اما به نظر می‌رسد گوگل که برنامه‌هایی را برای تداوم دورکاری در دوران پساکرونا در نظر گرفته است.
بر اساس ایمیلی که ساندار پیچای، مدیرعامل گوگل، یکشنبه گذشته برای کارمندانش ارسال کرده است، از طرح جدیدی به نام «هفته کاری انعطاف‌پذیر» صحبت کرده بود که در این شرکت در حال برنامه‌ریزی و اجرا به صورت پایلوت است. بر اساس این طرح قرار است کارمندان فعالیت خود را به صورت مخلوطی از کار حضوری و دورکاری، در صورتی که حضورشان مشکلی برای سلامتی‌شان ایجاد نکند ادامه دهند تا به این ترتیب هم ارتباطشان با فضای محیط کار و ایجاد حس انگیزشی قطع نشود و هم انعطاف‌پذیری بیشتری برای انجام کار داشته باشند.
پیچای در این رابطه توضیح داده است: «به نظر می‌رسد این طرح بتواند موجب افزایش بازدهی، همکاری و حال روحی بهتر کارمندان شود. تا به حال هیچ شرکتی در این سطح مدل کاری کاملا ترکیبی برای کارمندانش ایجاد نکرده است، بنابراین بسیار مشتاقیم که این طرح جدید را امتحان کنیم.»
از آنجا که فعالیت‌های شرکت گوکل همواره الگویی برای فعالیت سایر مجموعه‌های بزرگ و کسب‌وکارهای نوپای حوزه فناوری بوده است، به نظر می‌رسد موفقیت در این طرح جدید می‌تواند به الگوی مناسبی در جهت ادامه روند فعالیت کارمندان شرکت‌های حوزه فناوری تبدیل شود.
فیس‌بوک (Facebook)
این غول فناوری که پیش از همه‌گیری کرونا اتوبوس‌های آن روزانه هزاران کارمند را از گوشه‌وکنار شهر سان‌فرانسیسکو به محل اصلی این شرکت می‌بردند و برمی‌گرداندند، ادعا کرده است تعداد کارمندانش که به‌طور فیزیکی در محل کارشان حاضر می‌شوند، در پنج تا ۱۰ سال آینده ۵۰ درصد کاهش خواهد یافت. بر اساس اعلام «مارک زاکربرگ»، بنیان‌گذار و مدیرعامل فیس‌بوک، در بهترین حالت برخی کارمندانش از خرداد ۱۴۰۰ به محیط کار خود باز خواهند گشت، اما گروهی از کارمندان که نوع کارشان به نحوی است که امکان دورکاری کامل برایشان فراهم است و عملکرد قابل قبولی نیز در این دوران دورکاری اجباری از خود نشان داده‌اند، ممکن است به صورت همیشگی دورکار بمانند. این شرکت بزرگ دنیای فناوری اطلاعات در دو بازه زمانی فروردین و مرداد امسال در مجموع ۲۰۰۰ دلار کمک هزینه تجهیز دفترکار در محیط خانه داده است تا مطمئن شود شرایط کاری کارمندانش در شرایط دورکاری نیز در سطح قابل قبولی قرار دارد. همچنین در گزارش عملکرد پایان سال به همه کارمندان امتیاز بالایی داده شده که در انتهای سال مزایای مالی برایشان به همراه خواهد داشت.
بر اساس گفته‌های زاکربرگ، فیس‌بوک در دوران پساکرونا فقط کسانی را برای دورکاری استخدام می‌کند که تجربه کارکردن به‌صورت غیرحضوری را داشته باشند. اما در مورد افرادی که در اولین تجربه کاری خود قرار دارند، با ایجاد شرایط حضور فیزیکی در محل کارشان، درک بهتری از مفهوم کار گروهی به دست بیاورند و با قرارگیری در کنار کارمندان باتجربه‌تر بتوانند مهارت‌های لازم را کسب کنند.
در راستای حفظ حس مشارکت در کارگروهی و فضای کاری در کنار ترویج دورکاری، این شرکت همچنین قصد دارد در سال‌های آتی، مراکز محلی «کار از منزل» (Work-from-Home) در برخی از شهرهای ایالات متحده تأسیس کند.
