بدون دانستن حق شماست ، بیشتر بدانید
میترا جلیلی
خبرنگار
محبوبیت شبکه‌های اجتماعی در جهان رو به افزایش است ولی این بدان معنا نیست که این پلتفرم‌ها در تمام دوران حیات خود روزگاری شیرین و پرمخاطب دارند چرا که با ظهور نمونه‌های جدید و دارای پتانسیل‌های بالا، هر یک از این پیام‌‌رسان‌ها ممکن است با جزر و مدهایی مواجه شوند. به عنوان مثال فیس‌بوک که روزگاری محل یکه‌تازی جوانان و نوجوانان بود امروز دیگر حرف چندانی برای گفتن ندارد و تازه‌ترین تحقیق یک مؤسسه پژوهشی نشان می‌دهد «اسنپ چت» که پیام‌رسان ویژه نوجوانان شناخته می‌شد نیز به سرنوشت فیس‌بوک دچار و حالا مغلوب اینستاگرام شده است.
اینستاگرام و سریع‌ترین رشد کاربر در امریکا
تازه‌ترین گزارش مؤسسه پژوهشی امریکایی Piper Jaffray که سالانه دو بار رفتار نوجوانان را در زمینه‌های مختلف ازجمله خرید آنلاین، رفتن به رستوران، مطالعه و… از طریق حضور در فضای مجازی مورد مطالعه قرار می‌دهد، نشان از پیشتازی اینستاگرام در میان نوجوانان امریکایی در پاییز ۲۰۱۸ دارد که این نتیجه را می‌توان به کاربران جهانی نیز نسبت داد چرا که اینستاگرام یکی از شبکه‌های اجتماعی است که سریع‌ترین رشد تعداد کاربر را در این کشور دارد.
در این راستا «ریما کتز» از مؤسسه تحقیقاتی «ای مارکتر» (eMarketer) نیز در گزارشی که اواخر هفته گذشته منتشر کرد، نوشت: آمار نشان می‌دهد روزانه بیش از ۴۰۰ میلیون نفر از اینستاگرام استفاده می‌کنند و البته میزان استقبال از این شبکه اجتماعی در امریکا بیش از هر نقطه دیگر جهان است. چرا که امسال ۱۲ میلیون کاربر جدید به کاربران اینستاگرام در امریکا افزوده شد و باید گفت که این رقم دو برابر هر شبکه اجتماعی دیگری در این کشور در سال جاری است. این گزارش همچنین نشان می‌دهد که امسال ۱۰۴ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر در امریکا کاربر اینستاگرام هستند که معادل ۳۱٫۸ درصد جمعیت کاربران جهانی اینستاگرام است و این رقم نشان از رشد ۱۳٫۱ درصدی کاربران نسبت به سال ۲۰۱۷ دارد.
طبق گزارش مؤسسه Piper Jaffray ، ۸۵ درصد نوجوانان امریکایی حداقل یک بار در ماه از اینستاگرام استفاده می‌کنند که این رقم در اسنپ چت به ۸۴ درصد می‌رسد. این آمار از تحقیق روی ۸ هزار و ۶۰۰ نوجوان امریکایی با متوسط سن ۱۵٫۶ سال از ۴۷ ایالت امریکا به دست آمده است. گفتنی است که در این تحقیق میزان درآمد خانوارها نیز مورد توجه قرار گرفت و ۶ هزار و ۲۰۰ نفر از نوجوانان از خانواده‌هایی با متوسط درآمد ۵۶ هزار دلار و ۲ هزار و ۴۰۰ نفر نیز از خانواده‌هایی با درآمد بالاتر از ۱۰۲ هزار دلار انتخاب شدند. همچنین تحقیقات مؤسسه Pew در بریتانیا نشان می‌دهد که ۷۲ درصد نوجوانان این کشور از اینستاگرام استفاده می‌کنند و در مقابل، تنها ۶۹ درصد از اسنپ چت بهره می‌گیرند.
باید گفت این نخستین بار است که آمار نشان می‌دهد نوجوانان و جوانان از «اسنپ چت»، این پلتفرم مدافع عنوان جوانگرایی، فاصله گرفته‌اند. از بهار ۲۰۱۶ تاکنون اسنپ چت محبوب‌ترین شبکه اجتماعی برای نوجوانان محسوب می‌شد ولی حالا در پاییز ۲۰۱۸، این اپلیکیشن مختص عکس اینستاگرام که در مالکیت فیس‌بوک قرار دارد کم کم جای اسنپ چت را که روزگاری یکی از محبوب‌ترین شبکه‌های اجتماعی در میان نوجوانان محسوب می‌شد، گرفت.
موفقیت اینستاگرام، چراغ سبز فیس‌بوک
به نظر می‌رسد موفقیت اینستاگرام که در مالکیت فیس‌بوک قرار دارد، آرامش را به «مارک زاکربرگ»، مدیر فیس‌بوک که این روزها به دلیل نشت اطلاعات کاربران، متهم به کم‌کاری در حفاظت از داده‌های شخصی کاربران شده است، بازگردانده است. وی به دنبال انتشار گزارش این مؤسسه در توئیتی نوشت: دیروز، رفته است و باید به امروز و فردا بیندیشیم. هرچند نوجوانان از فیس‌بوک فاصله‌ای معنادار گرفته‌اند ولی ما با اینستاگرام فضای دلخواه آنها را مهیا کردیم و می‌توانیم با افزایش قابلیت‌های فیس‌بوک، آنها را به سوی این شبکه اجتماعی هم ببریم، پس شکست فیس‌بوک معنا ندارد. البته شاید کارها به همین سادگی که زاکربرگ انتظار دارد هم پیش نرود، چرا که تنها ۳۶ درصد نوجوان اعلام کرده‌اند که ماهانه یک بار به اکانت فیس‌بوک خود سر می‌زنند و تنها ۵ درصد نوجوانان، آن را پلتفرم محبوب خود می‌دانند. گفتنی است که این رقم نسبت به سال گذشته نشان از کاهشی ۴۵ درصدی دارد و نسبت به بهار ۲۰۱۶ نیز کاهشی ۶۰ درصدی نشان می‌دهد. فیس‌بوک اکنون بیشتر کاربران بزرگسال را دارد و این روند کاهش نوجوانان در فیس‌بوک همچنان ادامه دارد.
برندها و راه هموار اینستاگرام
با وجود پیشتازی اینستاگرام، پاسخ‌های نوجوانان امریکایی به سؤالات نظرسنجی نشان می‌دهد که وقتی پای علاقه و ترجیح آنها به میان می‌آید، اسنپ چت طرفداران نوجوان بیشتری دارد و ۴۶ درصد از حاضران در نظرسنجی ترجیح می‌دهند از اسنپ چت استفاده کنند در حالی که این رقم برای اینستاگرام به ۳۲ درصد می‌رسد. با وجود این علاقه، اما چرا اینستاگرام تعداد بیشتری کاربر نوجوان دارد؟
پاسخ این سؤال به عملکرد و ساختار اینستاگرام و همچنین جذابیت آن برای حضور برندهای مختلف در این شبکه اجتماعی مبتنی برعکس، باز می‌گردد. نوجوانان بنا به اقتضای سن‌شان علاقه وافری به خرید دارند و با توجه به اینکه بسیاری از برندها در اینستاگرام صفحه دارند و کالاهایشان را روی این پلتفرم عرضه می‌کنند، ناخودآگاه از شبکه اجتماعی محبوب خود یعنی «اسنپ چت» فاصله گرفته‌اند. نوجوانان علاقه بسیاری به خرید برندها از طریق اینستاگرام دارند تا اینکه کانال‌های تلگرام، وب سایت‌ها و… را زیر و رو کنند. بعد از اینستاگرام و اسنپ چت هم توئیتر قرار دارد و ۴۷ درصد از نوجوانان در نظرسنجی گفته‌اند که حداقل یک بار در ماه از این شبکه اجتماعی استفاده می‌کنند.در گزارش مؤسسه پژوهشی Piper Jaffray همچنین رفتار تبلیغاتی برندها مورد توجه قرار گرفته و مشخص شده است که برندها برای بازاریابی و فروش بیش از همه از اینستاگرام سود برده‌اند و پس از آن اسنپ چت و ایمیل، شانه به شانه یکدیگر قرار دارند. در جایگاه بعدی پیامک‌های تبلیغاتی، وب سایت‌های تبلیغاتی و رادیو و تلویزیون جای گرفته‌اند. توئیتر هم برای تبلیغات برندها پس از تلویزیون جای گرفته و فیس‌بوک کمتر از ۱۰ درصد تبلیغات برندها را به خود اختصاص داده است. با توجه به این آمار، عجیب نیست که اینستاگرام جولانگاه نوجوانان شود.همچنین در این گزارش رفتار خرید نوجوانان زیر‌ذره بین قرار گرفت و مشخص شد در کنار اینستاگرام، برخی وب سایت‌ها نیز برای آنان جایگاه ویژه‌ای دارد. نوجوانان امریکایی بویژه دختران بیش از همه سراغ وب سایت آمازون می‌روند و پس از آن امریکن ایگل، Forever و eBay قرار دارند.
