سایت بدون- گنجایش هواپیماها با توجه به نوع کاربریشان از کلیدیترین نکاتی است که همواره ذهن خلاق طراحان دنیای هواپیماها را به خود مشغول کرده است. هواپیماهای بزرگتر با گنجایش بیشتر امکان حملونقل محمولههای بزرگتر و تعداد بیشتری از مسافران را در یک سفر فراهم کرده و از سوی دیگر معمولا فضای آزادتر و امکانات بیشتری را در اختیار مسافران برای تجربه سفری دلنشین فراهم میکنند. در ادامه با یازده فروند از بزرگترین هواپیماهایی آشنا شویم که این روزها سلاطین بیچون و چرای آسمان این سیاره هستند و فرود و برخاستنشان در فرودگاههای جهان چشمهای شیفتگان پرواز را خیره میکند. برگرفته از: ایر باس A340-500
ایرباس A340 جت مسافربری تجاری کشیده، چهارموتوره، با بدنهای پهن است که در شرکت هوافضای اروپایی ایرباس تولید شده است. در این سری ساخت، شرکت ایرباس به صورت همزمان دو مدل ۵۰۰ و ۶۰۰ را معرفی کرد که مدل ۵۰۰ طول کوتاهتری داشت. این هواپیمای جادار و راحت، عملکرد بسیار قابل قبول و به صرفهای بهویژه در مسیرهای پرواز طولانی از خود نشان داده است. این هواپیمای مجهز ظرفیت جابهجایی ۳۷۵ مسافر را دارد که در سه درجهبندی صندلیچینی شده است. طول کابین هواپیما ۵۶/۵۳ متر و بیشترین پهنای آن ۲۸/۵ متر است و ۶/۲۹۱ میلیون دلار قیمتگذاری شده است.
A340-500
ایرباس A340 جت مسافربری تجاری کشیده، چهارموتوره، با بدنهای پهن است که در شرکت هوافضای اروپایی ایرباس تولید شده است. در این سری ساخت، شرکت ایرباس به صورت همزمان دو مدل ۵۰۰ و ۶۰۰ را معرفی کرد که مدل ۵۰۰ طول کوتاهتری داشت. این هواپیمای جادار و راحت، عملکرد بسیار قابل قبول و به صرفهای بهویژه در مسیرهای پرواز طولانی از خود نشان داده است. این هواپیمای مجهز ظرفیت جابهجایی ۳۷۵ مسافر را دارد که در سه درجهبندی صندلیچینی شده است. طول کابین هواپیما ۵۶/۵۳ متر و بیشترین پهنای آن ۲۸/۵ متر است و ۶/۲۹۱ میلیون دلار قیمتگذاری شده است.
ایرباس A350-900
ایرباس
خانواده A350 XWB از جمله هواپیماهای جت مسافربری کشیده، مجهز به موتور
دوقلو است. این هواپیما اولین سری از هواپیماهایی هستند که جنس بدنه و بال
هواپیما در آنها از فیبر کربنی پلیمری تقویت شده است. مدل ۹۰۰ اولین مدل
معرفی شده این گروه است که ظرفیت ۳۲۵ مسافر در سه درجه و حداکثر وزن ۲۷۵
تُن را دارد. این ایرباس در رقابت با بوئینگ ۷۷۷ و ۷۸۷ و به عنوان جایگرین
ایرباس A340 طراحی شد که میتواند مسافت طولانی ۱۵هزار کیلومتر را پرواز
کند. طول این هواپیما ۸/۶۶ متر و پهنای کابین ۹۷/۵ متر است. قیمت این
هواپیمای جادار ۴/۳۱۷ میلیون دلار است.
بوئینگ ۳۰۰-۷۷۷
بوئینگ ۷۷۷ نیز از سری جتهای مسافربری عریض و کشیده، با موتور دوقلو است که در شرکت هوافضای بوئینگ ساخته شده است. این هواپیما تاکنون بزرگترین جت موتور دوقلوی دنیاست که ظرفیت ۳۱۴ تا ۳۹۶ مسافر را دارد. در حال حاضر ارزانترین مدل این هواپیمای غولپیکر (۷۷۷-۲۰۰ER) 5/261 میلیون دلار و جدیدترین مدل آن
(۷۷۷-۳۰۰ER) 2/320 میلیون دلار قیمتگذاری شده است. مدل ۳۰۰-۷۷۷ به دلیل ظرفیت سوخت بالاتر و بهبود مصرف سوخت تا ۲۰درصد نسبت به نمونههای پیشینش قادر به طی مسافت ۱۳هزار و ۶۵۰ کیلومتر در هر پرواز است.
آنتونوف An124
جت چهارموتوره آنتونوف An-124 به عنوان هواپیمای نظامی استراتژیک در سال ۱۳۵۹/ ۱۹۸۰ ساخته شد. این هواپیما با طول ۹۶/۶۸ متر، ظرفیت ۸۸ مسافر داشته که در صورت تغییر کاربری آن به هواپیمای غیرجنگی تا ۳۵۰ صندلی قابل گسترش است. حداکثر وزن قابل تحمل برای این هواپیما ۴۰۵ تُن و حداکثر سرعت آن ۸۶۵ کیلومتر بر ساعت بوده و میتواند مسافت ۵۲۰۰ کیلومتری را پرواز کند. مهمترین کاربری فعلی این هواپیما حمل تجهیزات نظامی چند کشور عضو ناتو طی قراردادهای جداگانه با دو شرکت حمل و نقل هوایی ولگادنیپر روسیه و خطوط هوایی آنتونوف اوکراین با ۱۷ فروند از این هواپیماهاست. این هواپیما حدود ۷۰ تا صد میلیون دلار قیمت دارد.
اسکیلد کامپوزیتس استراتولانچ
این هواپیمای عجیبوغریب که ساختارش از چسبیدن دو جت بوئینگ شکل گرفته است، به تازگی در شرکت هواپیماسازی آمریکایی اسکیلد کامپوزیتس برای حمل و رهایش راکتهای فضایی ساخته شد. این هواپیما به دلیل ساختار دوقلوی بدنه طولانیترین ابعاد بال (۱۱۷ متر) تاکنون را دارد. این هواپیما برای حمل بارهای بسیار سنگین تا وزن ۲۵۰ تُن طراحی شده و با حداکثر وزن ۵۹۰ تُن امکان برخاستن از زمین را خواهد داشت. اولین پرواز این هواپیما ۲۴ فروردین ۹۸ انجام شد. این هواپیما مجهز به شش موتور توربوفن است و میتواند با حداکثر سرعت ۸۵۳ کیلومتر بر ساعت پرواز کند. سازندگان این هواپیمای عظیمالجثه امیدوارند که از سال آینده مأموریتهای این هواپیما به صورت رسمی آغاز شود.
بوئینگ ۷۴۷-۸i
این جت
پهنپیکر مسافربری یکی دیگر از محصولات تجاری شده شرکت هواپیماسازی بوئینگ
است. این هواپیما اولینبار به صورت رسمی در سال ۱۳۸۴/ ۲۰۰۵ رونمایی شد.
بوئینگ ۷۴۷-۸i سومین نسل از خانواده ۷۴۷ است که بدنه کشیدهتری دارد (۷۶
متر) و به همین جهت لقب کشیدهترین هواپیمای جهان را از آن خود کرده است.
در
این نمونه از ۷۴۷ بالها بازطراحی شدهاند، همچنین ظرفیت حمل آن افزایش
یافته و گنجایش ۴۳۰ تا ۵۰۰ مسافر را دارد. موتورهای پرقدرت با بازده بالای
این غول آهنی میتواند مسافت ۱۵هزار کیلومتری را با سرعت ۹۸۸ کیلومتر بر
ساعت طی کند. این هواپیما حدود ۴۰۳میلیون دلار قیمتگذاری شده است.
آنتونوف AN-225 Mriya
عنوان
غولپیکرترین هواپیمای دنیا تا به امروز به هواپیمای باری- ترابری آنتونوف
۲۲۵ مریا میرسد. ساخت این هواپیما پس از فروپاشی شوروی در اوکراین ادامه
پیدا کرده است. این هواپیما دارای شش موتور قدرتمند توربوفن ساخت شرکت
آنتونوف اوکراین است. این موتورها میتوانند معادل ۵/۱ میلیون نیوتن نیروی
رانش ایجاد کنند. این هواپیما تا دو سال پیش لقب سنگینترین هواپیما را نیز
با وزن ۲۸۵ تن (معادل هشت فروند بوئینگ ۷۳۷) به خود اختصاص داده بود که
قادر است با حداکثر وزن ۶۴۰ تن و ۱۵۰۰ سرنشین از روی باند برخیزد و پرواز
کند. طول این هواپیمای غول پیکر ۸۴ متر است که با این طول میتواند بدنه یک
بوئینگ ۷۳۷ را در خود جای دهد.
قابلیت دیگر این هواپیما حمل بار به
صورت خارجی است؛ یعنی میتوان با قراردادن قسمتی در روی بدنه هواپیما
بارهای حجیم را نیز حمل کند. برای مثال در سال ۱۳۶۸/ ۱۹۸۹ شاتل روسی بوران
با این هواپیما جابهجا شد. از بارگیریهای مهم این هواپیما بعد از بازسازی
میتوان به بارگیری یک واگن قطار همراه با ریل به وزن ۱۰۹ تن، بارگیری
ژنراتور و مولدهای برق و حمل خودروها و وسایل و خدمه یک شرکت اتومبیلرانی
را برای شرکت در مسابقات نام برد. بالهای این هواپیما نیز با پهنای ۸۸ متر
بزرگترین بال هواپیما در دنیاست. قیمت این هواپیمای عظیمالجثه بین ۲۰۰
تا ۲۵۰ میلیون دلار برآورد شده است.
ایرباس A340-600
ایرباس
۶۰۰ بزرگترین نمونه از خانواده A340 است. این هواپیما با طول ۳۶/۷۵ متر،
ظرفیت ۳۵۰ مسافر دارد که میتواند تا ۴۷۵ نفر با رعایت اندازه استاندارد
صندلیها (۴۵ سانتیمتر) مرسوم برای بخش اقتصادی (اکونومی) هواپیما ارتقا
یابد. این سازگاری موجب شده که این هواپیما در کنار قابلیت مسافربری به
عنوان هواپیمای سفرهای دولتی و کاری نیز استفاده شود. در حال حاضر این
هواپیما با ۷۵ متر طول در جایگاه پنجم فهرست هواپیماهای غولپیکر قرار
گرفته است. این هواپیمای پرقدرت میتواند با حداکثر سرعت ۹۱۳ کیلومتر بر
ساعت مسافت ۱۴هزار و ۶۰۰ کیلومتر را طی کند. قیمت این هواپیما حدود ۲۷۵
میلیون دلار است.
آنتونوف An-22
آنتونوف هواپیمای جنگی سنگین مجهز به موتور توربوپراپ است که در زمان اتحاد جماهیر شوروی در سال
1344/
۱۹۶۵ ساخته شد. این هواپیمای حمل بار و ترابری جنگی اولین هواپیما با بدنه
عریض بوده و هنوز هم در شمار بزرگترین هواپیماهای دنیا قرار دارد. این
هواپیما با ۵۸ متر طول و ظرفیت ۲۹۰ مسافر میتواند با حداکثر سرعت ۷۴۰
کیلومتر بر ساعت مسافتی بالغ بر۱۰هزار و ۹۵۰ کیلومتر را بپیماید. در حال
حاضر این هواپیمای جنگی با کاربری مسافربری در خطوط هوایی دو کشور اوکراین و
بلغارستان در حال بهرهبرداری است. نمونه دیگر این هواپیما با نام آنتونوف
۱۴۰ در حال حاضر در ایران در شرکت صنایع هواپیماسازی ایران (هسا) تولید
شده است. ایران-۱۴۰ نمونه ارتقا یافته آن هواپیمای اوکراینی است.
بوئینگ
۴۰۰-۷۴۷
مــــــــــــــــــــــدل
۴۰۰ پرفروشترین و معروفترین مدل از خانواده بوئینگ ۷۴۷ است. این
هواپیمای چهار موتوره با سرعت فروصوت پرواز میکند و ظرفیت ۴۱۶ مسافر در هر
سه درجه پروازی را دارد که میتواند در صورت نیاز به صورت ۶۶۰ صندلی در
درجه اقتصادی نیز تغییر یابد. این هواپیما مجهز به امکانات پیشرفتهای برای
راحتی و سرگرمی مسافرانش است.
در بوئینگ ۴۰۰-۷۴۷ تغییرات فناورانه و
ساختاری متعددی برای یک بدنه کارآمدتر، انجام شده است. از ویژگیهای متمایز
آن نسبت به ۷۴۷های قبلی میتوان به نصب بالک ۸/۱ متری در انتهای بالها،
اضافه کردن کابین خلبان شیشهای و بهینه کردن مصرف سوخت در موتورها اشاره
کرد.
این هواپیمای پیشرفته میتواند مسافت ۱۴هزار و ۲۰۰ کیلومتری را با
حداکثر ظرفیت بار بدون توقف پرواز کند. اولین نسخه آن در سال ۱۳۶۸/ ۱۹۸۹
معرفی شد. نمونههای ارتقا یافته و امروزی این هواپیمای مجهز در حال حاضر
در هواپیماییهای شناخته شده دنیا در حال کار هستند. این پرنده غولپیکر
۲۳۴ میلیون دلاری با طول ۶۶/۷۰ متر در جایگاه چهارم فهرست غولآساترین
پرندههای جهان قرار گرفته است.
ایرباس A380-800
برخی
آن را زیباترین و حیرتآورترین محصول ایرباس میدانند. جت مسافربری A380
غولپیکر چهار موتوره از معدود هواپیماهای مسافربری است که در دو طبقه کامل
مسافرگیری میکند و اکنون بزرگترین هواپیمای مسافربری جهان است. این
هواپیمای عریض با طول ۷۲/۷۹ متر، توانایی جابهجایی شمار زیادی مسافر دارد و
کاربرد آن در سفرهای بینالمللی و مسافتهای طولانی است.
تعداد صندلی
با اندازه استاندارد در سه درجه مسافربری، بیش از ۵۷۵ نفر است. در مدلهایی
که تنها دارای رده اقتصادی (اکونومی) هستند این گنجایش تا ۸۵۳ نفر نیز
قابل گسترش است. با توجه به طراحی پیشرفته این پرنده جادار، میتواند مسافت
۱۵هزار و ۷۰۰ کیلومتر را با سرعت ۹۰۳ کیلومتر بر ساعت بدون توقف پرواز
کند، به همین دلیل از این جت معمولا برای برنامههای پروازی طولانی استفاده
میشود. با وجود مساحت زیاد بالهای هواپیما، در بیشتر فرودگاههای بزرگ
با باند پهن، دو هواپیمای A380 میتوانند از کنار یکدیگر عبور کنند. قیمت
این هواپیمای دو طبقه ۴۲۸ میلیون دلار است