بدون دانستن حق شماست ، بیشتر بدانید
سایت بدون – ارتودنسی چه کاربردی در علم دندان‌پزشکی دارد؟
بسیاری از مردم فکر می‌کنند ارتودنسی فقط برای ردیف و مرتب کردن دندان‌هاست، اما در رشته ارتودنسی ۲ هدف کلی وجود دارد؛ قسمتی از کار، اصلاح روابط استخوان‌های فک و صورت و قسمتی دیگر اصلاح بی‌نظمی‌های دندانی است. تنظیم کردن رابطه بین استخوان‌های فک بالا و پایین اهمیت زیادی دارد چون این کار باید خیلی به موقع انجام شود و محدودیت سنی وجود دارد؛ یعنی با از دست دادن فرصت زمانی در صورتی که روابط بین فکی اختلال داشته باشد، دیگر نمی‌توان با ارتودنسی رابطه فک‌ها را تنظیم کرد و به عمل جراحی فک نیاز است که کاری دشوارتر و پرهزینه‌تر است. همچنین با وجود ناهنجاری فک، ردیف کردن دندان‌ها تقریبا کار بیهوده‌ای است و روی فک ناهنجار نمی‌توان دندان‌های منظمی ایجاد کرد. این کار حتما باید قبل از سن بلوغ انجام شود.
: بهترین سن برای اصلاح ناهنجاری‌های فکی چه سنی است؟
همان‌طور که اشاره شد، اصلاح روابط بین فکی با ارتودنسی متحرک انجام می‌شود. برای اصلاح استخوان‌های فک، سن مناسب در دخترها ۱۰-۹ سالگی است ولی در پسرها فرصت بیشتر است و می‌توان ارتودنسی را در سن ۱۳-۱۲ سالگی انجام داد. به هر حال تا وقتی که رشد استخوان‌های فک کامل نشده یا کودک به بلوغ نرسیده، ارتودنسی باید انجام شود. اصلاح فک با پلاک‌های متحرک انجام می‌گیرد.
: برای مرتب کردن دندان‌ها هم محدودیت سنی وجود دارد؟
برای مرتب کردن دندان‌ها، وقتی از ارتودنسی استفاده می‌کنیم که رشد دندان‌های دائمی تکمیل شده باشد. ارتودنسی ثابت دارای پلاک‌هایی است که روی دندان‌ها می‌چسبد و سیمی هم بین آنها قرار دارد که قابلیت تغییر اندازه دارد. لازم است هر چند ماه یکبار، بیمار به ارتودنتیست خود مراجعه کند تا سیم بین پلاک‌ها به آرامی و با حرکت‌های میلی‌متری تنظیم شود. درمان ارتودنسی ثابت محدودیت سنی ندارد. اگر وضعیت لثه و بافت‌های نگهدارنده سالم و مناسب باشد، در هر سنی امکان حرکت دندان‌ها وجود دارد و ما بیمارانی داریم که در ۴۰-۳۰ سالگی با بی‌نظمی دندان‌ها مراجعه می‌کنند و با این روش نتیجه خوبی هم به‌دست می‌آورند.
: آیا خانواده قدرت تشخیص فوری مشکل‌های فکی دندانی کودک را دارند تا زودتر اقدام کنند قبل از اینکه دیر شود؟
بهتر است همه کودکان را یک بار در ۹-۸ سالگی نزد متخصص ارتودنسی ببریم تا اگر مشکلی در ساختار اسکلتی فک و دندان وجود دارد اقدامات به موقع برای اصلاح شکل فک و دندان‌ها انجام گیرد و جلوی مشکل‌های بعدی گرفته شود یا اگر هم مشکلی باقی ماند، درمان آن راحت‌تر شود. گاهی اختلالات ساختار فکی دندانی طوری است که پدر و مادرها متوجه آن نمی‌شوند. به همین دلیل است که می‌گوییم همه کودکان باید ویزیت شوند. البته هیچ وقت برای اصلاح مشکل‌های ساختاری فکی و دندان‌ها دیر نیست ولی هر چه دیرتر اقدام شود، کار دشوارتر خواهد شد.
: به نظر شما چرا مهمان این هفته میزگرد باوجود ۱۵ سال استفاده از ارتودنسی ثابت و متحرک هنوز می‌گویند ۲ دندان بالا کج مانده است؟
بعد از مرتب کردن دندان‌ها با ارتودنسی ثابت دوره دیگری به نام درمان نگهدارنده آغاز می‌شود. بافت لثه، بافت الاستیکی است که مانند کش عمل می‌کند و بعد از ارتودنسی و جابجایی دندان‌ها به شکل منظم، تمایل دارد دوباره به وضعیت قبلی و اولیه قبل از ارتودنسی برگردد، بنابراین برای جلوگیری از این وضعیت نیاز به استفاده از پلاک‌های متحرک است تا دندان‌های مرتب‌شده را سرجای خودشان نگه دارد تا الیاف جدید در بافت لثه دوباره بازسازی شوند و خطر برگشت کمتر شود. به نظر می‌رسد این بیمار دوره نگهدارنده را به‌طور کامل سپری نکرده‌اند که باعث شده کمی دندان‌ها به سمت راست متمایل شوند. البته باید دید بعد از پایان درمان آیا مشکلی همچنان باقی مانده است. زمان دوره نگهدارنده معمولا یک تا یک و نیم سال طول می‌کشد، اما ۲۶ سال سن مناسبی است و اینکه فک کاملا اصلاح شده هم، خبر بسیار خوبی است. ایشان باید برای اصلاح ۲ دندان به ارتودنتیست خود مراجعه کنند. احتمالا این بیمار به یک دوره کوتاه‌مدت ارتودنسی ثابت نیاز دارند.
: بیمار گفتند دندان بالا روکش هم دارد. آیا ارتودنسی مجدد با روکش امکان‌پذیر است؟
مشکلی وجود ندارد. براکت‌ها یا نگین‌های ارتودنسی را می‌توان روی روکش هم چسباند.
: این شکایت که ارتودنسی باعث پوسیدگی دندان می‌شود را از بیماران زیاد می‌شنویم. علت پوسیدگی ناشی از ارتودنسی چیست؟
این تصور نادرست است، البته به شرطی که بهداشت دهان و دندان به خوبی رعایت شود. هر کسی که بهداشت را رعایت نکند دچار پوسیدگی دندان می‌شود. وجود نگین یا براکت روی دندان محلی برای تجمع باکتری است. برای بیماران مسواک‌های مخصوص ارتودنسی تجویز می‌شود. مسواک ۲ نوع است؛ مسواک معمولی و مسواک بین دندانی که مانند فرچه یا شیشه‌شوی کوچکی است که دقت بالایی برای تمیز کردن پلاک‌های روی دندان دارد. افرادی که دندان‌هایشان را ارتودنسی کرده‌اند، باید زمان بیشتری را به تمیز کردن دندان‌ها اختصاص دهند. قرقره کردن دهانشویه روزی یکبار نیز توصیه می‌شود. به‌طور کلی، با رعایت بهداشت مناسب ارتودنسی باعث افزایش خطر پوسیدگی نخواهد شد.
