بدون دانستن حق شماست ، بیشتر بدانید
در میان آثار داستانی معاصرمان، آنهایی که از سوی برخی به عامه‌پسند مشهور شده‌اند چند کتاب است که حتی نویسندگان طیف روشنفکر هم نتوانسته‌اند به راحتی از آنها بگذرند. «شوهرآهو خانم» یکی از این چند کتاب است و آن چند نوشته دیگر هم «تهران مخوف»، نوشته مشفق کاظمی یا قدری نزدیک‌تر به زمان حاضر، «بامداد خمار» اثر «فتانه حاج سیدجوادی». ب
ازگردیم به «شوهر آهوخانم»، رمانی خواندنی از علی‌محمد افغانی، نویسنده مشهور ۹۷ ساله کشورمان. از این کتاب به عنوان نخستین رمان واقعی فارسی یاد می‌کنند که دهه چهل به کتابفروشی‌ها راه یافت و نه تنها توجه عامه علاقه‌مندان، بلکه حتی طیف کتابخوان جدی و منتقدان را در دهه طلایی ادبیات‌مان به خود جلب کرد، داستانی که برای انتشار راه دور و دراز و سختی را طی کرد؛ افغانی آن را در سال‌های زندانی بودن نوشته، طی سال‌های ۱۳۳۳ تا ۱۳۳۸٫ بعد از رهایی از زندان برای انتشار کتاب به سراغ هر ناشری که می‌رود کسی آن را نمی‌پذیرد ،چراکه انتشار داستانی بلند، از نویسنده‌ای ناشناس را ریسک می‌دانستند و… در نهایت با هزینه شخصی‌اش آن را منتشر می‌کند و جالب اینکه زنده‌یاد نجف دریابندری که طی همان دوران با هم آشنا شده بودند درباره شوهر آهوخانم می‌نویسد: «این داستان زندگی مردم عادی اجتماع ما تراژدی عمیقی پدید آورده و به صحنه‌هایی پرداخته که انسان را به یاد آثار «انوره دو بالزاک» و «لئون تولستوی» می‌اندازد.»
سیروس پرهام، محمدعلی اسلامی ندوشن و دیگر چهره‌های سرشناس آن دوره نیز طی نوشته‌های دیگر شگفتی خود را از رمان افغانی یاد می‌کنند. «شوهر آهو خانم» با ذکر جزئیات بسیار و از سویی بیانی ساده و به دور از تکلفات نوشتاری پیش روی مخاطبان قرار گرفته است. ماجرای این کتاب که سال ۱۳۱۳ در کرمانشاه رخ می‌دهد، روایتی از دلباختگی نامتعارف صاحب یک نانوایی است؛ مردی که تا پیش از دلدادگی به زن جوانی که قدم به نانوایی‌اش می‌گذارد اعتبار بسیاری میان همشهری‌های خود دارد اما در نهایت ناچار به پرداخت بهای سنگینی برای این لغزش می‌شود و…
پیش از انقلاب داستان این رمان در قالب فیلمی سینمایی اکران شده و آن‌طور که چندی پیش از «علی‌رضا رئیس دانایی» ناشر کتاب «شوهر آهوخانم» مطلع شدیم تلویزیون هم بنای ساخت سریالی ۳۰ قسمتی را از آن گذاشته است. گذشته از جذابیت‌های ادبی و قلم تصویری علی‌محمد افغانی این رمان از جهات دیگری هم اثری شاخص به شمار می‌آید. در خلال مطالعه «شوهر آهوخانم» فرصتی هم برای آشنایی با شرایط فرهنگی و جامعه‌شناختی آن سال‌ها فراهم می‌شود، بویژه از منظر آسیب‌های نگاه مردسالارانه بر زنان. در ضمن از این رمان مشهور چاپ‌های زیرزمینی بسیاری در دست است؛ برای حفظ حیات نشرمان به سراغ تهیه آن از طریق کتابفروشی‌ها و سایت‌های معتبر برویم.
