بدون دانستن حق شماست ، بیشتر بدانید
سایت بدون -تب جدیدی نیست و جغرافیای خاصی هم ندارد؛ حالا در همه کشورها مردم سعی می‌کنند با زبانی تازه به نام عکس‌های سلفی با هم ارتباط برقرار و دیگران را از وضع فعلی خود مطلع کنند. سلفی شاید برایشان بهانه‌ای باشد تا خاطرات و اتفاقات خوب و بد روزانه‌شان به جای بیان شدن به تصویر کشیده شود و این رویه تا جایی ادامه پیدا کرد که عکس سلفی به معضلی در جهان تبدیل شد تا عده‌ای حتی جان خود را در این راه از دست بدهند و برخی روان‌شناسان از سلفی بیش از حد به عنوان یک بیماری مدرن نام ببرند. با این حال اما شاید در جهان کمتر کسی باشد که درست در لحظه اتفاق بحران‌های بزرگ که گاه به فاجعه منجر شده‌اند، گوشی خود را روی عکس سلفی تنظیم کند و با سیل سلفی بگیرد! اتفاقی که دوباره باعث شهرت هرچه بیشتر ایرانیان شد و ابعاد فاجعه سیل ایران را بزرگ‌تر کرد…
روزی روزگاری عکس!
سلفی گرفتن از منظر هنر عکاسی قطعا جذابیت‌هایی دارد و می‌توان استفاده از آن را در تاریخچه عکاسی نوعی ابتکار دانست. یعنی این ایده که عکاس خودش را سوژه عکس قرار دهد، موضوع درخور توجهی بود که این نوع عکس را به سرعت در جهان محبوب کرد. در روزگار امروز اما سلفی گرفتن تبدیل به یک نوع مد شده است و در یک شبکه اجتماعی مانند اینستاگرام بیش از ۲۵۰میلیون بار از هشتگ سلفی استفاده شده است. این مد البته تا جایی پیش رفت که حتی فردی مانند باراک اوباما، رئیس‌جمهور سابق ایالات متحده استفاده از عکس سلفی را در دیدار با نخست‌وزیر ایتالیا به دیگر نوع عکس‌ها ارجح دانست! البته گویا در کشور ما لایک برای دیده شدن ارجح‌تر است و برخی از شخصیت‌های کشورمان برای بیشتر دیده شدن یا لایک بیشتر به اقدامات خاص در سلفی گرفتن نیز متوسل می‌شوند. از سلفی با موگرینی در مجلس تا سلفی با کودکی معلول که خانم بازیگر مشغول بوسیدن او بود و در همان زمان از خودش و او سلفی می‌گرفت!
یک عمل فراگیر
سلفی گرفتن امروز از دو جهت به یک عمل فراگیر تبدیل شده است. اول از این جهت که تعداد افرادی که سلفی می‌گیرند بسیار بالاست و این به خودی خود مشکلی ندارد، اما بحران در جایی ایجاد می‌شود که سلفی گرفتن تبدیل به نوعی اعتیاد می‌شود. نکته دوم این که سلفی در تمام لحظات و تجربه‌های زندگی بخشی از مردم حضور دارد. برای مثال می‌توان برای ثبت خاطره‌ای در یک سفر، یک مهمانی یا در طبیعت عکسی سلفی انداخت و این مساله یک روند عادی عکاسی است اما در جامعه ما دیگر وضعیت به این نحو نیست و هدف اصلی مردم سلفی گرفتن شده است! یعنی دیگر رفتن به طبیعت اصل داستان و سلفی گرفتن فرع آن محسوب نمی‌شود بلکه سلفی گرفتن هدف رفتن به طبیعت است! حال تمام هم و غم افراد گرفتن عکس سلفی و «شیر کردن» آن در اینستاگرام است. به این جهت می‌توان امروزه از سندرم سلفی و فرهنگ اینستاگرامی یا اینستاگرامیزه شدن فرهنگ سخن گفت که نوعی فاجعه تلقی می‌شود.
فاجعه عظیم ملی
اوج فاجعه انسانی و مساله‌ای به نام بحران در فرهنگ ما زمانی ایجاد می‌شود که واکنش جمعی به بسیاری از حوادث تلخ و شیرین، فاجعه و مصیبت، گرفتن عکس سلفی است. مساله‌ای که آن را کم هم نمی‌بینیم! از سلفی گرفتن با جنازه تا سلفی با سیل مهم‌ترین و غمبارترین اتفاقات این روزهایمان است. دختری که به همراه مادر و یکی از بستگان خود ویدئویی از خود در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌کند و با صدایی پر از غرور می‌گوید من و خانواده و سلفی با سیل… قبل‌ترها اما این مساله به نحو دیگری هم اتفاق افتاده‌بود. سلفی با پیکر آیت‌ا… هاشمی‌رفسنجانی را به‌یاد دارید؟ مساله‌ای که سر و صدای بسیاری در شبکه‌های اجتماعی به‌پا کرد و مورد نکوهش بسیار قرار گرفت یا سلفی با پیکر ناصر ملک‌مطیعی بازیگر سینمای ایران که صدای بسیاری را درآورد. حالا اما ماجرای سلفی با سیل هم هیچ توجیهی ندارد چون لایک خورش بالاست! حالا افراد حتی شخصیت‌های بزرگی را در حال سلفی گرفتن با بحران می‌بینند و کسی نمی‌پرسد چرا؟ مردمی که با فردی در حال جان کندن، نزاع خیابانی، زورگیری و قتل و اعدام سلفی دارند و دیگر هیچ کس چرایی نمی‌گوید!
من و سلفی و سیل
هرچند سیل در ایران بسیاری از مردم را غمگین کرد، با نگاهی با تصاویری که از این حوادث در فضای مجازی به اشتراک گذاشته می‌شود می‌توان مشاهده کرد برای برخی این موضوع آنچنان هم تاسفبار نیست. نمونه بارز این مساله، خبر تلخی است که معاون اجتماعی فرماندهی انتظامی چهار محال و بختیاری اعلام کرد. «علاقه بیش از حد سه نفر به گرفتن عکس سلفی با سیل در رودخانه کره بس، جان سه نفر را گرفت.» این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که بارها و بارها در شبکه‌های اجتماعی، صدا و سیما،خبرگزاری‌ها و … تاکید شد که حتی حضور مردم در خیابان‌ها هم خطرناک است اما با این وضعیت، کم نبودند جماعتی که با حضور پای رودخانه‌ها و حتی در چند قدمی سیل، سلفی‌های فراوانی به یادگار گرفتند و برخی بدون‌ملاحظه تمام آنها را در اینستاگرام خود به اشتراک گذاشتند! افرادی که تصور می‌کردند لایک‌هایی که دریافت می‌کنند ارزش این ریسک کردن را دارد اما حداقل خانواده همین سه نفر حالا عزادارشان هستند.
ما از شما می‌ترسیم!
این کامنت را یک نفر پای عکس سلفی با یکی از سلفی‌گیران گذاشته است. طنز تلخی که حالا یکی از واقعی‌ترین بحران‌های جامعه است. «چگونه یک ایرانی را بشناسیم؟ هر وقت فردی را دیدید که در بحرانی‌ترین شرایط ذره‌ای برای جانش ارزش قائل نیست و در حال سلفی گرفتن و ضبط ویدئوست بدون شک او یک ایرانی است» این کامنت شاید طنز تلخی باشد اما ما واقعا از شما می‌ترسیم! جماعتی به قول روان‌شناسان بدون عزت‌نفس، که از جان خود هم نمی‌ترسند و با موتور روی سیل ویراژ می‌دهد، ترسناک هستند. افرادی که با یک پیکر بی‌جان، با صحنه اعدام، با تصادف و سیل و … سلفی دارند، دیگر چیزی برای ترسیدن ندارند و به فردی تبدیل می‌شوند که احساسات درونی‌اش کشته شده پس می‌توانند با هر صحنه غمباری عکس بگیرند و با افتخار تمام آن را با دیگران به اشتراک بگذارند. چیزی که ما آن را وقاحت می‌نامیم!
