بدون دانستن حق شماست ، بیشتر بدانید
بیشترین اضطراب را مادربزرگ‌ها و پدربزرگ‌هایی تجربه می‌کنند که گویی جامعه در یک همدستی نامقدس در حال عادی‌سازی مرگ‌شان است
دکتر کاوه قادری، روان شناس بالینی- این روزها خبرهای بیماری کرونا و اضطراب ناشی از ابتلا به آن در جامعه جهانی در حال شکل‌دهی مجموعه‌ای از اتفاقات جدید در فضای روان شناختی انسان مدرن است که مکانیسم‌های روان‌پویشی آن قابل تبیین است و امکان پرداختن به همه آن موارد در یک نوشتار فراهم نیست اما در این متن می‌خواهم به پدیده‌ای بسیار دردناک در فضای روان‌جمعی در خصوص بیماری کرونا بپردازم که نیازمند مراقبت و پیگیری است و آن پدیده سالمندان، بیماران دارای نقص ایمنی و اصطلاحا گروه‌های ریسک‌پذیر است.
این روزها بیشترین اضطراب مرگ را سالمندان تجربه می‌کنند
در شرایطی که همه جا صحبت از بیماری کروناست برخی به صورت هوشیار و
ناهوشیار در حال برجسته‌سازی این مسئله هستند که «نگران نباش، این بیماری
جوان‌ها رو نمی‌کشه، بیشتر سالمندان و مریض‌ها رو درگیر می‌کنه!». این
جملات اگرچه با پوششی علمی در حال مطرح شدن است اما کمی بی‌رحمانه به نظر
می‌رسد و در حال طرد گروه زیادی از آسیب‌پذیران روانی و اجتماعی است. کسانی
که مکانیسم طرد، سال‌ها تا بیخ و بن وجودشان را مسحور کرده است، گویی
جامعه در یک مکانیسم روانی برای فاصله‌گیری از مرگ و اضطراب آن، مرگ را به
حوزه‌ای می‌فرستد که گمان می‌کند باید تعلق داشته باشد! این روزها بیشترین
اضطراب را در جامعه ما همین گروه تجربه می‌کنند. مادربزرگان و پدر بزرگانی
بی‌پناه و بیمارانی آسیب‌پذیر که گویی جامعه در یک همدستی نامقدس در حال
عادی‌سازی مرگ‌شان است. این همان چیزی است که هانا آرنت از آن تحت عنوان
زیبایی‌شناختی کردنِ فاجعه و ابتذال شر سخن می‌راند. اگرچه شواهد نشان
می‌دهد که این گروه در معرض ریسک بیشتری هستند و اصطلاحا باید بیشتر مواظب
باشند تا امکان خطر را کاهش دهند اما مخابره کردن این پیام‌ها با رویکردی
بی‌رحمانه در فضای اجتماعی و خانوادگی نوعی منکوب کردن و طرد شدید این
گروه است.
رویکرد سالم، ارزیابی واقع‌بینانه از خطر است
عادی‌سازی بیماری یا فاجعه‌سازی از آن هر دو محکوم است. رویکرد سالم
ارزیابی واقع‌بینانه از خطر و تلاش برای سازگاری مناسب و کاهش خطرات
احتمالی است. مواظب باشیم که به بهانه ایجاد احساس آرامش در جامعه، مرگ را
به شکل نمادین به حوزه سالمندان و بیماران آسیب‌پذیر نفرستیم و آنها را از
کشتی مشترک‌مان پیاده نکنیم. بیشتر مواظب‌شان باشیم و نگذاریم با
اضطراب کرونا همدست شوند و بیش از پیش طردشان کنیم. تا حد امکان از ایجاد
فضای ترس شدید، بیش ارزیابی خطر مرگ و برجسته‌سازی آسیب‌پذیری این افراد در
برابر مرگ بپرهیزیم و سعی کنیم با ایجاد احساس آرامش در فضای اجتماعی
مواظب سرمایه‌های اجتماعی‌مان باشیم. مکانیسم سالم اجتماعی در چنین شرایطی
ایجاد حمایت‌های اجتماعی است. در این زمینه بهتر است علاوه بر آموزش خود
مراقبتی سالم که بسیار حیاتی و ضروری است مراقب این مسئله باشیم که به
اضطراب بیمارگونه در این گروه دامن نزنیم، به عنوان یک راهکار در روزهایی
که خانه‌مان هستیم می‌توانیم در فضای خانوادگی با مرور کردن خاطرات و نشستن
پای درد دل این عزیزان غلیانی از حس زندگی را در آنان جاری کنیم و حس
ارزشمندی را در آنان برجسته‌تر از همیشه تحسین کنیم. به یاد داشته باشیم
زندگی همچنان جاری است، آنها همان عزیزان همیشگی ما هستند و یادمان باشد
کلمات بار هیجانی دارند.
