بدون دانستن حق شماست ، بیشتر بدانید
سایت بدون- پاسخگویی به پرسش‌هایی که در زمینه استانداردهای رابطه زناشویی مطرح میشود، به سادگی ممکن نیست و به هر پرسشی در این خصوص باید در بستر فرهنگی و اجتماعی و با توجه به عقاید و ارزش‌های فردی، خانوادگی و اجتماعی همسران پاسخ داد. دکتر غلامحسین قائدی، روان‌پزشک و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شاهد، به برخی از پرسش‌های رایج در این حیطه ، پاسخ داده‌است
سلامت: بهترین سن شروع رابطه زناشویی، از منظر سلامت، چه سنی است؟
سن شروع این رابطه در جوامع مختلف با توجه به بستر فرهنگی و اجتماعی هر جامعه می‌تواند متفاوت باشد. به هر حال، این رابطه ملزومات و شرایطی دارد که بهتر است قبل از تعیین سن برای شروع آن، مورد توجه قرار گیرد و این مساله از جامعه‌ای تا جامعه دیگر متغیر است. به عنوان مثال، مانند بسیاری از رفتارهای ابتدایی که از فرد سر می‌زند، داشتن رابطه جنسی در سنین پایین احتمالا به دلیل کنجکاوی و کسب لذت است، حال آنکه داشتن این رابطه فقط با هدف لذت بردن یا کنجکاوی درست نیست و مولفه‌های دیگری مانند تعهد و مسئولیت، داشتن احساس‌های صمیمانه و عاطفی حقیقی و… نیز جزئی از رابطه است.
سلامت: به عبارتی، در مورد شروع رابطه جنسی و اینکه چه سنی خوب یا بد است، نمی‌توان یک نظر علمی و دقیق مطرح کرد؟
دقیقا! این مساله عمدتا جنبه فرهنگی و اجتماعی دارد. البته می‌توان از منظر علمی به آن نگریست؛ در بسیاری جوامع ابتدایی افراد در سنین پایین و حدود ۱۱-۹ سالگی ازدواج کرده‌اند بنابراین رابطه زناشویی را در سنین پایین می‌توان تجربه کرد، اما با توجه به اینکه این رابطه نمی‌تواند به دلایل متعددی رابطه پخته‌ای باشد، بهتر است انجام نگیرد؛ ویژگی‌های شخصیتی زوج، مسئولیت‌پذیری و تعهد زوج، رعایت نکته‌های بهداشتی و بارداری، وجود احساس‌های صمیمانه زوج نسبت به یکدیگر، شیوه‌‌های ارتباطی عاطفی زوج و… از جمله عواملی هستند که باعث بسترسازی رابطه زناشویی مناسب می‌شوند. شروع زودهنگام رابطه زناشویی احتمالا با بسیاری از عوامل مورد اشاره همراه نیست و فارغ از آن، همسران مهارت‌های لازم برای شروع و انجام یک رابطه زناشویی رضایت‌بخش را ندارند و در نتیجه ممکن است با پیامدهایی مانند آسیب فیزیکی، ترس و اضطراب ناشی از داشتن رابطه زناشویی به دلیل نداشتن مهارت در ایجاد آمادگی دوطرفه، ایجاد بیماری‌های مقاربتی و نظایر آن همراه باشد. این مسائل البته به گروه سنی خاصی محدود نیستند و بسیاری از همسران در گروه‌های سنی بالاتر نیز ممکن است چنین مهارت‌هایی نداشته باشند و بهتر است قبل از اقدام به رابطه زناشویی، حتما این مهارت‌ها را کسب کنند زیرا هدف از رابطه زناشویی، فقط یک فعالیت فیزیکی نیست و لازم است همسران مهارت‌ها و ویژگی‌های مهمی در این ارتباط داشته باشند. جنسیت و رفتار جنسی فقط به داشتن آمیزش جنسی خلاصه نمی‌شود، بلکه شامل ادراک و آگاهی فرد از جنسیتش، هویت جنسی، احساس‌ها و عواطف صمیمانه‌ای که تجربه می‌کند، شناخت بدن، آگاهی از نوع ارتباطی که برقرار می‌کند و در نهایت رفتارها و کارکردهای جنسی است، بنابراین در یک رابطه زناشویی چیزی بیش از رابطه فیزیکی وجود دارد.
سلامت: پس سن شروع رابطه خیلی مهم نیست و در واقع شناخت و آگاهی‌های هر فرد از رابطه زناشویی است که باعث میشود این رابطه برای او مفید یا مضر باشد؟
اگر رابطه زناشویی در چارچوب مناسب و درستی باشد، می‌تواند یکی از لذت‌بخش‌ترین روابطی باشد که هر فردی در زندگی خود تجربه می‌کند و در ایجاد یا افزایش لذت، آرامش و احساس صمیمت و نزدیکی زوج، بسیار موثر و کمک‌کننده خواهد بود و باعث تخلیه انرژی آنها میشود و باعث شادی و راحتی‌شان میشود. هنگام تجربه ارگاسم، اکسی‌توسین آزاد میشود و تحقیقات نشان می‌دهد اکسی‌توسین می‌تواند باعث تجربه خواب راحت‌تر شود. از طرفی، به دلیل تولید اکسی‌توسین فشارهای عصبی‌ای که ممکن است باعث ناراحتی‌های قلبی- عروقی شود، کاهش پیدا می‌کند. نتایج برخی مطالعه‌ها نشان داده خروج مایع منی در مردان می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به سرطان پروستات کمک کند. البته نتایج برخی مطالعه‌ها نشان داده‌اند کیفیت اسپرم‌ها در اثر خروج زیاد منی، ممکن است افت داشته باشد. فعالیت جنسی در زنان نیز باعث کاهش آماس درونی رحم میشود؛ به‌علاوه در زنانی که فعالیت جنسی بعد از حتی دوران یائسگی دارند، میزان تحلیل‌رفتگی واژن کمتر میشود و رطوبت مهبلی بیشتر حفظ خواهدشد، اما تمام این فواید در چارچوب یک رابطه زناشویی سالم و موفق وجود دارد که آن هم مستلزم شرایط و حضور مولفه‌های زیادی از جمله رضایت زوج، ایمنی و امنیت عاطفی، احساس تعهد و تعلق خاطر، اطمینان زوج به یکدیگر، شرایط روانی سالم، روابط عاطفی صمیمانه بین زوج، هماهنگی با عقاید، ارزش‌ها و باورهای زوج و مولفه‌های متعدد دیگری در این زمینه است.
سلامت: در مورد تعداد دفعات رابطه زناشویی چطور؟
انجام رابطه زناشویی به میزان خاصی در طول هفته یا ماه معنی ندارد. واقعیت این است که هر نوع فعالیتی در زندگی همسران و از جمله رابطه زناشویی باید با توافق و رضایت ۲ نفر انجام گیرد، این زن و شوهر هستند که تعیین می‌کنند در هفته یا ماه چندبار رابطه زناشویی داشته باشند. هر چند ممکن است برخی همسران روابط برنامه‌ریزی‌شده را ترجیح دهند و برخی روابط برنامه‌ریزی‌نشده را. با این حال شاید یک حالت معمول، داشتن رابطه زناشویی به صورت ۲ یا ۳ بار در هفته باشد. هر چند در این زمینه دیدگاه علمی خاصی وجود ندارد و برخی ممکن است هفته‌ای چند بار رابطه زناشویی داشته باشند و برخی نیز در ماه یک‌بار. مهم‌ترین مساله در این زمینه رضایت و توافق همسران است.
سلامت: دفعات زیاد یا کم رابطه زناشویی تاثیر منفی بر سلامت ندارد؟
رابطه زناشویی از جمله فعالیت‌هایی است که انرژی زیادی صرف می‌کند و با هیجان‌های خاصی نیز می‌تواند همراه باشد؛ داشتن رابطه زناشویی متعدد ممکن است انرژی بسیار زیادی را از زن و شوهر بگیرد به گونه‌ای که برای انجام امور دیگر، توانایی لازم را نداشته باشند. فشارهای هیجانی هنگام رابطه زناشویی ممکن است باعث افزایش فشارخون و بروز سکته در افرادی شود که ناراحتی قلبی- عروقی دارند. هر چند این مساله نمی‌تواند چندان به تعدد رابطه زناشویی مرتبط باشد و در شرایط رابطه زناشویی معمول هم ممکن است اتفاق بیفتد. با این حال، افزایش روابط ممکن است احتمال خطرها را نیز افزایش دهد. از طرف دیگر، تولید اکسی‌توسین هنگام فعالیت جنسی، می‌تواند باعث کاهش ناراحتی‌های قلبی- عروقی شود. واقعیت این است که نتایج مطالعه‌ها در این زمینه متفاوت است؛ همان‌طور که بیان شد ارگاسم در مردان باعث کاهش سرطان پروستات میشود.
در عین حال برخی مطالعه‌ها نشان داده‌اند که فراوانی خروج منی ممکن است باعث کاهش کیفیت اسپرم و ایجاد مشکل در باروری شود. مطالعه‌های زیادی در مورد مزایا و معایب فراوانی رابطه زناشویی انجام شده که عمده آنها حاکی از تاثیرات مثبت داشتن رابطه زناشویی است. رابطه زناشویی موفق و لذت‌بخش باعث افزایش کیفیت زندگی، افزایش صمیمیت بین همسران، بهبود روابط عاطفی، افزایش بهزیستی و رضایتمندی فردی میشود، از فشار روانی و استرس می‌کاهد و علاوه بر تاثیری که بر سلامت روان دارد، تاثیرات مثبتی بر سلامت جسمانی خواهد داشت و باعث شادابی و سرزندگی فرد میشود و به تناسب جسمانی‌مان هم کمک می‌کند.
سلامت: آیا افرادی هستند که رابطه جنسی برای آنها ممنوع یا محدود باشد؟
ببینید، داشتن فعالیت جنسی برای بعضی بیماران، ممکن است با خطرهایی همراه باشد و باعث تقویت بیماری‌شان شود که در این رابطه باید متخصص مربوطه نظر بدهد. البته داشتن رابطه جنسی خارج از چارچوب‌های اجتماعی و بدون رعایت نکته‌های بهداشتی و ایمنی طبیعتا مخاطراتی مانند ابتلا به بیماری‌های مقاربتی را همراه خواهد داشت.
