سایت بدون – پترا شهری است کامل که همهٔ آن در کوه و در تخته سنگهایی به رنگ گُل سرخ یا رنگ صورتی تراشیده شده است. از اینجاست که نام این شهر زیبا پترا نهاده شده است. کلمه پترا به زبان یونانی به معنی صخره است و چون این شهر باستانی تماماً در سنگ ( صخره ) کنده شده است آنرا پترا نامیدهاند. نام قدیم این شهر سلع بود، یعنی صخره، رومیان نامش را به زبان خودشان ترجمه کرده اند . همچنین این شهر تاریخی و زیبا را بهخاطر گل سرخگون بودنش بهنام المدینهالوردیه نیز نامیده شدهاست، در سال ۱۹۷۸ میلادی کتابی در این مورد نوشته شدهاست که از تاریخ بنای این شهر باستانی سخن میگوید، مؤلف نام کتاب را الأسرار المَدینَهالوَردِیَه نامگذاری نمودهاست.
پترا شهری تاریخی در کشور پادشاهی اردن است که پایتخت حکومت باستانی نَبَطیها بود. این شهر باستانی در ۲۶۲ کیلومتری جنوب شهر عمّان پایتخت اردن و در غرب راه اصلی بین این شهر و بندر عقبه واقع شده است
داستان شهر پترا به زمان نبطیها، گروه کوچنشینی باز میگردد که در قرن چهارم پیش از میلاد در این ناحیه زندگی میکردند. جایی که کوهستانی بود و درههای متعدد و تنگههای عمیقی داشت. امروزه این مکان جایگاه مناسبی برای ساخت یک شهر نیست، چرا که خشک و بایر است و فضای محدودی برای کشاورزی و ساخت و ساز دارد. اما در زمان گذشته، این منطقه تقاطع چندین راه تجاری مهم بود. از این مسیر بود که کاروانها میتوانستند کالاهای ارزشمند خود را با گذر از ارتفاعات به دریای سیاه و سپس مدیترانه برسانند. نبطیها مبالغی را بهعنوان عوارض دریافت میکردند و در عوض مسیرهایی امن برای مسافران تدارک دیده بودند تا خود را به دریا برسانند. به زودی، پترا به مهمترین شهر این قوم تبدیل شد.
پترا پایتخت حکومتی مقتدر بود که با جسارت هر چه تمامتر اجازه عبور از آن دره سنگی عمیق را به متجاوزین نمی داد و به خصوص در برابر قدرت امپراتوری رم باستان ایستادگی می کرد
از قرن چهارم تا قرن دوم پیش از میلاد به مدت ۲۰۰ سال پترا پایتخت پادشاهی نبطی ها بود. در این دوران پترا به اوج شکوفایی و تمدن خود رسید
عبور و مرورهای تجاری از پترا یا به مقصد پترا، روزبهروز گسترش مییافت و از طریق آن، کاروانهایی بزرگ با هزاران شتر، کالاهایی چون پارچه، ادویهجات، عاج و فلزات گرانبها را برای روم، یونان و مصر فراهم میکردند. در این زمان شهر پترا به یک قطب شلوغ و مهم در تجارتهای بینالمللی و مبادلات فرهنگی شده بود و از آنجایی که در دل کوهها قرار داشت، دفاع از آن در برابر حملات دشمنان و مهاجمان بیابانی به راحتی امکانپذیر بود.
معماران نبطی با زکاوت تمام مجموعهای از سدها، مخازن و لولهها را برای فراهم کردن آب مورد نیاز شهر از چشمههای طبیعی ساخته بودند. با افزایش ثروت و توانمندی شهر، ساختمانهای عمومی، بناها و باغهایی به شهر اضافه میشد. در کنار دیوارههای کوهستانی که شهر را احاطه میکرد، مقبرههای باشکوهی برای خانوادههای ثروتمند ساخته شده بود. این شهر در زمان اوج قدرت و شکوه خود یعنی در حدود سال ۵۰ پس از میلاد، ۲۰ هزار نفر جمعیت داشت. مکانی که محل تلاقی مسیرهای تجاری باشد، به نوعی محل تلاقی فرهنگهای گوناگون نیز خواهد بود. به همین دلیل عناصر معماری یافت شده در شهر پترا نشانههایی از تمدنهای بینالنهرینی، مصری، یونانی و رومی دارد.
شکوه خیره کننده پترا و آوازه ثروت آن سرانجام امپراتوری رم را به طمع تصرف آن انداخت و در سال ۱۰۶ بعد از میلاد “ترابا نوس” امپراطور رم یکی از سرداران خود را با لشکری عظیم روانه وادی موسی کرد. با پیروزی رومیان، پترا جزئی از امپراطوری رم شد و یک دوره دیگر از عظمت را طی کرد. این شهر به تدریج رو می شد و اندک اندک خصوصیات فرهنگ نبطی از آن رخت بربست
در میان جاذبه هایی که شهر پترا در اردن داراست، قصر البنت یکی از جذاب ترین جاهایی است که عده ای ساخت آن را کار موجودات فرازمینی می دانند، موجوداتی که مدتی را هم در این قصر ساکن بودند و بعد از سال ها ناپدید شدند. حتی محلی ها هم این منطقه را کار موجودات ماورائی می دانند و می گویند شب ها صداهای عجیبی از اینجا به گوش می رسد همین حرف ها باعث شده تا هیچ توریستی در هنگام شب به این ناحیه نرود. شایعه وجود اجنه در پترا شهری که به شهر «اجنه» نام گذاری شده، آن قدر زیاد است که حتی محلی ها نیز رای ورود به منطقه سنگی پترا میترسند.
در سال ۶۳۶ میلادی عربها توانستند شهر را از نفود رومیها برهانند. ساکنان پترا پس از آن به کشاورزی اشتغال ورزیدند. اما زلزلهای که در سالهای ۷۴۶ و ۷۴۸ به این شهر وارد آمد، ساکنان پترا را وادار نمود تا به مناطق اطراف کوچ کنند. آثار این شهر باستانی همچون دُّری در کوه میدرخشد و یادگاری از دوران نَبَطیهاست که بسیار تماشایی استدر اوایل قرن نوزدهم میلادی ( سال ۱۸۱۲ ) یک مسافر سوییسی به نام “لودویک بورکهارت” در حالی که با نام مستعار “شیخ ابراهیم” عازم مکه بود تا بتواند شهر مقدس مسلمانان را مشاهده کند نظرش به “شهر سنگی پترا” جلب شد. او در بازگشت از جهانگردی خود نوشت : در میان صحرایی بی حفاظ که هیچ مسافری بدان پای نمی گذارد , در اعماق وادی موسی یکی از شگفت انگیزترین آثار هنری باستان با خصوصیات باور نکردنی وجود دارداین گزارش باعث شد که مسافران دیگری نیز راه “بورکهارت” را طی کننددر سال ۱۸۹۳ یک هنرمند نقاش به نام “دیوید رابرتز” به پترا رفت و آثاری زیبا و گویا از این شهر سنگی تهیه کرد که نام پترا را بر سر زبانها انداخت
چنین بود که پترا دوباره متولد شد و به عنوان یکی از جاذبه های توریستی خاورمیانه درهای خود را به سوی مردم جهان گشود
گرچه این شهر با عنوان شهر گمشده مشهور است، اما هیچگاه توسط اعراب بادیهنشین که در آن ناحیه زندگی میکردند گم نشده بوده و آنها از این شهر با عنوان شهر گمشده یاد نمیکنند.
بازدیدکنندگان برای رسیدن به این شهر باستانی از تنگهای عمیق و باریک با نام السیق، عبور میکنند. در گذشته رودی از این مسیر باریک عبور میکرده که نبطیان آن را با ساخت سدی مسدود کردهاند و از طریق کانالهایی انتقال دادهاند. کاری که نشاندهندهی مهارت بالای آنها در مهندسی هیدرولیک به شمار میرود
زمانی که یک بازدیدکننده به انتهای تنگهی السیق میرسد، با برجستهترین سازهی شهر یعنی «خزانه» روبهرو میشود. نام این بنا از افسانههای محلی گرفته شده است. داستانی در اینباره میگوید که بادیهنشینان معتقد هستند کوزهای در طبقهی دوم نمای این بنای تاریخی، مملو از گنجینههای ارزشمند است. آنها با اسلحههای خود به آن شلیک میکردند تا آن را بشکنند و به گنجینههای آن دست پیدا کنند.
پترا این روزها در خطر نابودی است. طوفاهای شن , افزایش رسوب نمک در سنگها و باران های موسمی به بناهای سنگی پترا آسیب می زنند و این یادگار برجسته بشری را پیوسته در معرض خطر نابودی قرار می دهند