بدون دانستن حق شماست ، بیشتر بدانید
سایت بدون -رازداری از جمله مهم‌ترین مهارت‌های اخلاقی و شخصیتی قابل آموزشی است که والدین باید آن را در صدر اولویت آموزه‌های تربیتی خود قرار دهند. آموزش رازداری همانند سایر رفتارهایی که به کودک یاد می‌دهیم نیازمند مهارت‌هایی است که والدین باید با رفتار یا کلام و به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم آن را به‌عنوان یک اصل مهم برای موفقیت و خوشبختی، در وجود کودک پایه‌گذاری و نهادینه کنند.
الگوی خوبی باشید
کودکان همچون آینه‌ای، رفتارهای والدین شان را انعکاس می‌دهند؛ برخی والدین به‌طور کاملا ناآگاهانه، در صحبت‌های خود با همسر یا دیگران، رازی از زندگی دیگران را برملا می‌کنند که ممکن است کودک از گفت‌وگوهای پیشین، کاملا به یاد داشته باشد که این موضوع راز است و نباید افشا شود. حتی گاهی ممکن است کودک با شنیدن رازش از زبان دیگران و رازی که با والدینش در میان گذاشته است، دچار دوگانگی در معنا و مفهوم راز و رازداری شود و حتی با کم ارزش دانستن این مساله به‌راحتی خلف وعده نماید و بی‌هیچ ترس و ابایی راز خود و دیگران را برملا سازد. در این صورت بی‌تردید والدین یعنی امین‌ترین افراد زندگی کودک، اصلی‌ترین عامل بروز و تحکیم این رفتار ناپسند در کودک هستند، پس بهتر است مراقب گفت‌وگوها و رفتارهای خود باشید. اگر کودک‌تان مساله‌ای را با شما بازگو کرده گرچه لازم است همسرتان نیز درجریان باشد، اما سعی کنید در خفا و در غیاب کودک، این مساله را در فضای خصوصی‌تان مطرح کرده یا این که سعی کنید هرگز راز دیگران را نزد کودک فاش نکنید و از همه مهم‌تر هرگز کودک را سوال پیچ نکنید یا در این معذوریت قرار ندهید که رازهای دیگران را برای شما فاش کند. مثلا اگر کودک به تنهایی به منزل یکی از بستگان رفته از او نخواهید اتفاقات و گفت‌وگوهای ساده و معمولی بین اعضای آن خانواده را برای شما بازگو کند.
از سوی دیگر، چگونگی برخورد والدین با کودک، هنگام افشای راز دیگران توسط او بسیار حائز اهمیت است. اگر والدین از افشاگری کودک استقبال کنند؛ عدم رازداری تکرار و تقویت خواهد شد، حال اگر افشاگری با بی‌توجهی یا طرد والدین همراه شود نتیجه‌ای جز خاموشی نخواهد داشت.
راز داری را به کودک آموزش دهید
در قالب بازی، قصه‌گویی، نمایشنامه، فیلم و کارتون و… کودک را با معنا و مفهوم راز و رازداری آشنا سازید و مشخصات فرد رازدار و چگونه رازداربودن را به او آموزش دهید؛ سپس او را به طور مستقیم در تظاهرات رفتاری و کلامی این مساله قراردهید. مثلا ابتدا از او بخواهید رازی را با شما در میان بگذارد، سپس سعی کنید در عمل و رفتار به او نشان دهید چگونه رازداری می‌کنید. سعی کنید رازداری را با کودک تمرین کنید؛ به‌عنوان نمونه رازی را با او در میان بگذارید، سپس به عملکرد کودک که شامل رعایت درست اصول و ارکان رازداری است، توجه کنید. اگر کودک موفق به رازداری شد، او را به صورت کلامی با بیان جملاتی چون اآفرین برتو، خوشحالم که راز مرا نزد خودت نگه داشتی، تو فرد قابل اعتمادی هستی، از این پس من حرف‌هایم را به تو خواهم گفت و…ب یا به‌صورت غیرکلامی مانند در آغوش گرفتن، بوسیدن، نوازش کردن یا خرید هدیه و پاداش تحسین و تشویق کنید. اما اگر کودک مرتکب خطایی در این زمینه شد و رازی را فاش کرد، در اولین گام بهتر است رفتار نامطلوب کودک را از کل شخصیتش جدا بدانید و این مهم را به او هم یادآور شوید و بگویید: امن از این رفتارت که بسیار زشت و ناپسند است، دلگیر و ناراحتم.ب یادتان باشد هرگز به کودک نگویید: امن از تو خوشم نمی‌آید؛ دوستت ندارم؛ مطمئن شدم دهن لق هستی؛ عادت به خبرچینی داری؛ مطمئنم هیچ وقت نمی‌توانی جلوی زبانت را بگیری؛ چون افشای راز کردی دیگه مامانت/ بابات نیستم و…ب سپس بدون خشم و عصبانیت با جملات مثبت به کودک تلقین کنید که می‌دانید تمام تلاش خود را به‌کار بسته است تا رازداری کند، اما گرچه این‌بار موفق نشده، اما شک ندارید در دفعات بعدی موفق به این عمل خواهد شد…
مانع جلب توجه منفی شوید
گاهی اوقات کودک برای جلب نظر و توجه والدین و اطرافیان یا برخی اوقات به‌دلیل پاسخ به پرسش‌های کنجکاوانه دیگران که اغلب همراه با تشویق است، مجبور به افشای راز یا رازهایی می‌شود؛ در مواقعی که کودک رازدار نیست و احتمالا شما نیز به شدت از دست او عصبی و خشمگین هستید، سعی کنید بر رفتار و کلام خود کنترل داشته باشید و هرگز برای تادیب او متوسل به تشویق منفی یا تنبیه نشوید. بهتر است در فضایی دوستانه به کودک کاملا تفهیم کنید چرا این کار او از نظر شما نیز غیرقابل قبول و بسیار ناپسند است، به کودک توضیح دهید افرادی که افشاگری می‌کنند از نظر دیگران مورد اعتماد و امین نیستند اما در مقابل افرادی که محرم اسرارند بسیار دوست داشتنی و مورد اعتمادند.
در این گفت‌وگوها حتما تاکید داشته باشید انتظار تکرار این رفتار را هیچ زمان دیگری ندارید و در ادامه نیز تلاش کنید عزت نفس و خودباوری کودک خود را تقویت کرده و به او یاد دهید حتی اگر زمانی به اصرار دیگران به افشای رازی وسوسه شد یا از ترس طرد شدن و حتی شاید صرفا به‌خاطر جلب رضایت و حمایت آنان متمایل به افشای رازی شد، تمام سعی خود را بر کنترل این موضوع به‌کار گیرد و هیچ نگرانی از عواقب منفی آن به دل راه ندهد. به کودک آموزش دهید با احترام و خنده‌ای بر لب می‌تواند به راحتی موضوع گفت‌وگو را تغییر دهد یا قاطعانه به کنجکاوی‌های بی‌مورد دیگران پاسخی منفی دهد. مثلا بگویید: من در این زمینه اطلاعاتی ندارم یا دوست ندارم در این باره با شما صحبت کنم و… .
از سوی دیگر، توصیه
می‌کنیم نیاز به جلب توجه کودک را با انجام فعالیت‌های
مثبتی چون نقاشی، داستان‌گویی، بازی و… اقناع کنید و
یا با توجه
بی‌قید و شرط مانند تشویق، در آغوش
گرفتن، بوسیدن و نوازش‌کردن باعث خنثی شدن انگیزه منفی
جلب توجه کودک یا اعمال کنترل بر شما از طریق افشای
راز شوید.
یک دیدگاه
بازتاب ها: آموزش رازداری به کوکان – SITE IP