در هفته گذشته و در روزهای جاری در قریب به اتفاق رسانهها در بریتانیا، یکی از موضوعات اصلی داخلی، باز شدن مجدد پرونده سرنوشت «پرنسس دایانا» است؛ همسر سابق شاهزاده چارلز که در سال ۱۹۹۷ در یک سانحه رانندگی در پاریس درگذشت.
سایت بدون -سرنوشت دایانا، گویا به صورت مستقیم به پرونده ای برمیگردد که در آن متهم اصلی بی بی سی مهم ترین رسانه دولتی انحصاری در بریتانیا است. تحقیقات آینده اتهامات این رسانه را در این باره مشخص خواهد کرد. در ماجرایی که یک طرف آن خانواده سلطنتی است، طرف دیگر آن مردم و ضلع آخر آن مهم ترین رسانه بریتانیاییها، میتواند به صورت اساسی نقش حرفه ای بی بی سی را در جامعه بریتانیا و جهان با چالش مواجه کند.
حضور و ظهور دایانا در جامعه بریتانیا حضور موثر و قدرتمندی است؛ زنی که به عنوان چهره ای مشهور و عروس خانواده سلطنتی با پیگیری امور خیریه و به ویژه فعالیت های قابل توجه اجتماعی، در کانون توجه افکار عمومی قرار میگیرد؛ همسر او «چارلز» فرزند ملکه الیزابت دوم؛ ملکه کنونی بریتانیا، کسی است که میراث دار اولیه سلطنت است و فرزندان او، «ویلیام» و«هری»، پس از پدرشان چارلز، میراث داران سلطنت بریتانیا هستند. تقریبا تردیدی نیست که دایانا با توجه به ویژگیهای شخصی و نقشی که به ویژه فرزندانش در وراتث خانواده سلطنتی دارند، در کنار فعالیت های اجتماعی و عمومی موثر، میتوانست به عنوان ملکه مادر جایگاهی در خانواده سلطنتی پیدا کند که تا کنون شخصی در موقعیت وی چنین نقشی را بر عهده نداشته است.
درباره مرگ مشکوک وی، فرضیات متعددی در این سالها در رسانههای مختلف جهان منتشر شده، اما موضوع این گزارش بررسی فرضیههای مرگ مشکوک او نیست؛ بلکه نقشی است که بی بی سی در سرنوشت نهایی وی و تغییر مسیر سیاست در خانواده سلطنتی داشته است. بی بی سی برای وادار سازی دایانا برای حضور در برنامه پاناروما، یک سری اسناد بانکی جعل کرده بود و اخیرا پذیرفته است که یک قاضی بیطرف در مورد شواهد این موضوع تحقیق کند. بر اساس این اسناد و شاهدان، مارتین بشیر یک تهیه کننده آزاد که برای بی بی سی برنامه تهیه میکند با جعل دو سند بانکی مبنی بر نقل و انتقال پول از سوی محافظان شخصی دایانا و ماموران امنیتی بریتانیا، او را ناگزیر کرده اند که در گفت و گویی بی سابقه با این شبکه تلویزیونی حاضر شود. در واقع با استناد به این دو سند جعلی به پرنسس دایانا گفته شده که ماموران امنیتی بریتانیا با انتقال مبالغی به محافظان شخصی وی، به صورت پیوسته اطلاعاتی را از ارتباطات شخصی وی با دیگران اخذ کرده اند و او بهتر است برای مقابله با آن جریان، با حضور در برنامه پاناروما از خودش دفاع کند.
گفت و گوی دایانا با بی بی سی، از نظر برد رسانه ای به قدری مهم است که در بریتانیا به آن مصاحبه قرن گفته میشود و از جنبه محتوایی، مصاحبه ای است که با انجام آن، دایانا تصمیم به افشای روابط خصوصی خود و همسرش و در واقع آغاز جدی فرایند جدایی از خانواده سلطنتی، میگیرد. نکته قابل توجه این است که «دایانا» و«چارلز»، از سال ۱۹۹۲ به دلیل روابط خارج از ازدواجی که طرفین با دیگران داشته اند به صورت عاطفی از هم جدا شده بودند؛ اما پس از مصاحبه «دایانا» با بی بی سی، (که در آن دایانا به روابط خارج از ازدواج چارلز اعتراف میکند) با فشار ملکه الیزابت جایگاه دایانا به عنوان عروس خانواده سلطنتی تضعیف شد و مشارالیها برخی از مزایای مربوطه را از دست داد. او پس از آن وارد روابطی شد که برای او خوش یمن نبود و در نهایت پیش از ازدواج مجدد با یک شهروند مصری در یک حادثه رانندگی در پاریس در گذشت.
بر این اساس بی بی سی به تشکیل کمیسیونی مستقل جهت روشن شدن اتهامات علیه مارتین بشیر مبادرت نموده است که قاضی «لرد دایسون» نیز تحقیقات مستقل خود در این زمینه را آغاز کرده است. نکته قابل توجه این است که این قاضی باید نتیجه تحقیقات را به بی بی سی گزارش دهد و نه نهاد نظارتی رسانهها در بریتانیا. گفته شده است که «ویلیام» و«هری» فرزندان دایانا هم پیگیر این تحقیقات هستند. با این وجود بی بی سی هم به دنبال فراهم کردن مدارکی است که نشان دهد که دایانا نه با صحنه سازیهایی غیر واقعی مارتین بشیر بلکه با رضایت آن مصاحبه را انجام داده است و اخیرا هم از وجود دست نوشته ای از دایانا پرده برداشته است که در آن اعتراف کرده که آن گفت و گو را با رضایت انجام داده است.
«بی بی سی» و مدیران ارشد بی بی سی برغم اطلاع از زمینه سازی مصاحبه مذکور با ارایه مدارک دروغین و جعل اسناد، مصاحبه را پخش کرده اند. جعل سند از سوی تهیه کننده برای انجام مصاحبه برای هر رسانه یک رسوایی غیر قابل گذشت است. اینکه اهداف پشت پرده از این اقدام چه بوده است و ارتباط آن با مرگ مشکوک دایانا چیست، البته نکته مهمی است که در آینده اطلاعات بیشتری از آن منتشر خواهد شد.
• نکته دوم قابل توجه این است که پس از مرگ مشکوک دایانا، جاعلان دو سند بانکی مذکور، به رئیس برنامه پاناروما مراجعه میکنند و موضوع را اطلاع می دهند؛ مساله این است که مسئولان درجه اول بی بی سی، پس از مرگ دایانا، به صورت مستقیم از جعل سند برای آن مصاحبه مطلع میشوند،اما سعی در لاپوشانی میکنند. به افرادی که در این باره جعل کرده اند گفته میشود که بررسی این موضوع را ادامه ندهند و علاوه بر این افرادی به منازل این دو نفر برای از بین بردن مدارک احتمالی هجوم میبرند تا مدارک احتمالی را امحا کنند. این لاپوشانی بی بی سی تقریبا در بیش از ۲۰ سال گذشته توسط عوامل اجرایی بی بی سی ادامه یافته است.
• نکته سوم این است که طراحی این سناریو که دایانا در آن مصاحبه حاضر شود، توسط چه افراد یا افرادی صورت گرفته است. آن هم در موضوعی که برای خانواده سلطنتی در آن سالها موضعی حیثیتی بوده و مردم هم تمرکز عجیبی روی آن داشته اند.
• نکته چهارم زمان پرداختن به این موضوع در شرایط کنونی است. در شرایط حاضر دولت بوریس جانسون از منتقدان بی بی سی است؛ جانسون معتقد است که بی بی سی و دست اندرکاران آن که با پول دولت به شهرت می رسند از این شهرت علیه دولت استفاده می کنند و تبدیل به افرادی برای کمپین سازی سیاسی شده اند. مدیر عامل جدید بی بی سی، «تیم دایو»، نیز از جمله افرادی است که مدت هاست جنگ قدرتی را در بی بی سی راه انداخته است و بعید نیست که او هم از این فرصت برای تسویههای در درون بی بی سی استفاده کند و چه موضوعی بهتر از این رسوایی میتواند به این هدف کمک کند.