راه‌حل‌های کاربردی برای مدیریت گفت‌وگو در زندگی مشترک /نقد تمیز

سایت بدون -بعد از گذشت مدتی از زندگی مشترک، بخش‌هایی از مغز که عهده دار تفکر انتقادی مخرب هستند، فعالیت خود را از سر می‌گیرند و بخش‌های مربوط به علاقه زیاد خاموش می‌شود. این واقعیت ممکن است نگران‌کننده باشد و احساس کنیم زندگی مشترک‌مان در خطر است، ولی اگر آگاه باشیم می‌توانیم رفتارهای ارادی و آگاهانه‌تری داشته باشیم و بر مغزمان مسلط شویم، بنابراین وقتی تفکر انتقادی از نوع سرزنش کردن آن راه افتاد، باید به خودمان هشدار بدهیم که این شروع یک دعوای بی‌نتیجه است و این فرد همان فردی است که همسر ماست و مشکلاتی که پیش آمده مقطعی است. بسیار مهم است که دقت کنیم احساسات تغییر می‌کنند. شبیه وضعیت آب و هوا است. حتی در گرم‌ترین تابستان‌ها یا سردترین زمستان‌ها وضعیت هوا به‌طور مداوم تغییر می‌کند. هیجان‌های ما هم این خصوصیت را دارد. پس فرقی نمی‌کند همسر یک فرد چه‌قدر خوب و فوق‌العاده باشد، احساسات اولیه کاملا پایدار نمی‌ماند. اما خیلی هم نباید وحشت کرد. هرچند این احساسات ناپدید می‌شود، اما ممکن است دوباره برگردد! این رفت‌وآمد مداوم خصوصیت هر هیجان دیگری مثل ترس و خشم و لذت است. احساسات مثل بهاری که از پی زمستان می‌رسد، می‌آیند و می‌روند. هرچند طعنه و کنایه شنیدن، مورد انتقاد تند و تیز واقع شدن و طرد شدن از طرف رئیس، همسایه یا همکار ناراحت‌کننده است، اما این رفتارها وقتی بیشترین ناراحتی را ایجاد می‌کند که فردی که با او زندگی می‌کنیم آنها را انجام بدهد. در مهارت‌های مربوط به انتقاد مانند سایر مهارت‌ها این شما هستید که نقش کلیدی و مهم مهارت را بر عهده دارید و در صورتی که نقش‌آفرینان خوبی نباشید، نمی‌توانید از طرف مقابل هم انتظار معقول و قابل قبولی داشته باشید. یک انتقاد صحیح باید شرایطی را داشته باشد تا بتواند ضمن آن‌که تأثیرگذار است، سبب ناراحتی و نارضایتی طرف مقابل هم نشود. نویسنده : عطیه رضایی / روانشناس‌بالینی ۱ ــ آتش‌بس بدهید!:  ما هم هر وقت که بخواهیم، می‌توانیم آتش‌بس اعلام کنیم. جنگ و جدال را تمام کنیم و به قلب همسرمان دست پیدا کنیم، می‌توانیم دوباره اقدامی بکنیم که در نهایت برای هر دوی‌ما بهتر است. می‌توانیم با هر قصدی که برای پایان مجادله داریم، از رسیدن به هم گرفته تا ترمیم رابطه و دوباره ارتباط بر قرار کردن، به خاطرش این پیام مؤثر را بارها ارسال کنیم: «تو برای من اهمیت داری». این نوع پیام‌ها پیوند‌دهنده قلب‌هاست و به هر دو طرف یادآوری می‌کند هدف اصلی رابطه زناشویی چیست و انتقاد و سرزنش کردن مداوم هیچ تاثیری ندارد. منظور از تلاش برای ترمیم این است که هدف و معنای هر واژه، عمل یا ایما و اشاره‌ای که فرد درون رابطه انجام می‌دهد اصلاح رابطه و نه مچ‌گیری است. پژوهش‌ها نشان می‌دهد حتی وقتی زن و شوهر با هم دعوا می‌کنند، اگر توانایی و مهارت ترمیم و اصلاح را داشته باشند، رابطه‌شان پا برجا خواهد ماند.
۲ ــ آتش‌بس را بپذیرید:  این فقط ارسال پیام نیست که مهم است، بلکه در مورد دریافت پیام هم صدق می‌کند. اگر با هشیاری این واژه‌ها و حرکات تکراری را ارسال و ارزش آنها را درک کنید، اثر بخش و پیوند دهنده خواهند بود. اما اگر شریک زندگی شما دست دراز کند و شما دست او را پس بزنید، او را از این مسیر خارج کنید، رابطه را قطع کنید یا دست از حمله برندارید، از مسیر منحرف شوید یا تلاش‌های او را برای برقراری رابطه نادیده بگیرید، نه تنها درمان و اتصال غیرممکن خواهد شد، بلکه این زخم‌ها رشد می‌کنند و عمیق و کهنه می‌شوند.
۳ ــ ناراحتی خود را آشکار کنید:  یکی از راه‌های خاتمه دادن به سرزنش‌های مدام و شروع تفکر انتقادی درست این است که سپر دفاعی خودتان را پایین بیاورید تا زخم‌های هیجانی شما خودش را نشان بدهد. می‌توانید بگویید: «واقعاً دارم صدمه می‌بینم»، «احساس ناراحتی می‌کنم»، «استرس دارم.»، «از این شرایط می‌ترسم.» یا «کم‌کم دارم احساس می‌کنم خرد و حقیر شده‌ام.»
۴ ــ دنبال شرایط بهتر باشید:  روش بعدی این است که به انتقاد کردن ادامه بدهید اما شرایط آن را عوض کنید. برای مثال با لحنی آرام بگویید: «می‌شود صدایت را بیاری پایین لطفاً؟»، «خوشحالم که درباره‌اش بحث می‌کنیم اما خواهش می‌کنم فریاد نزن.»، «لطفاً از موضوع بحث دور نشو.» یا «می‌توانی این حرف‌ها را بدون هیچ قضاوتی دوباره بزنی؟»
۵ ــ به بیهودگی قضاوت و سرزنش کردن اعتراف کنید:  باید نظرتان را در این خصوص اعلام کنید که انتقادکردن‌های مخرب شما را به جایی نمی‌رساند. مثلا بگویید: «این حرف کاملاً بی‌معنی است، درست نمی‌گویم؟ به هیچ‌جا نمی‌رسیم» یا «داریم زمان و نیروی خودمان را بی‌فایده تلف می‌کنیم. این طور نیست؟» یا «چه‌قدر باید در مورد این موضوع با هم بحث کنیم؟»
۶ ــ از دید هم به موضوع نگاه کنید:  گاهی می‌توانید تلاش کنید تا مشکلات را از دیدگاه دیگری ببینید و در نتیجه شرایط را بهتر کنید و کمتر از باب سرزنش و قضاوت با آن برخورد کنید. باید بگویید: «من حرف تو را نمی‌فهمم. کمکم کن بفهمم» یا «اجازه بده ببینم می‌توانم این مسأله را از نگاه تو ببینم»
۷ ــ معذرت‌خواهی کنید:  وقتی گیر این موضوع می‌افتیم که «حق با من است، تو اشتباه می‌کنی» و آن را تکرار می‌کنیم، گفتن عبارت «ببخشید» خیلی سخت می‌شود و درست به همین دلیل است که این واژه می‌تواند بسیار تأثیرگذار و آرامبخش باشد. می‌توانید بگویید: «من را ببخش. نمی‌خواستم آزارت بدهم»، «عذر می‌خواهم. بدجوری تحت فشار بودم»، «نمی‌خواستم منظورم را این طوری بیان کنم. دوست داری طور دیگری بگویم؟»، «می‌توانم درک کنم که چقدر آزار دیدی، خواهش می‌کنم مرا ببخش».
۸ ــ محبت همیشه حرف اول را می‌زند:  برای ارسال و دریافت مؤثر پیام در جریان تفکر انتقادی میان همسران و «تلاش برای بازسازی رابطه»، نیاز دارید که نسبت به ذهن‌تان هشیار و بی‌قضاوت باشید. اگر به دام افکار منفی ذهن‌تان بیفتید یا به سرکوب آن افکار مشغول شوید، امکان ندارد برای ترمیم رابطه تلاش کنید. پس محبت از همه چیز مهم‌تر است. آرام نفس بکشید. آماده باشید. به چیزی که ذهن‌تان می‌گوید توجه کنید. تنفس خود را احساس کنید. با ارزش‌هایتان ارتباط برقرار کنید. این کار فقط چند ثانیه زمان می‌برد. درست مثل این که دکمه مکث را هنگام پخش فیلم فشار داده باشید. برای چند لحظه کوتاه، جنگ در وسط میدان متوقف خواهد شد. این چند ثانیه همه زمانی است که شما نیاز دارید تا کاری متفاوت انجام بدهید. مکث کنید، نفس بکشید و در لحظه حال حضور داشته باشید. بعد، یک بار دیگر دست به کار شوید و این بار کاری کنید که با ارزش‌های شما در رابطه زناشویی یعنی صمیمیت و احترام هماهنگ باشد.