سایت بدون -۱) درد و عفونت گوش را در بسیاری از کودکان مشاهده میکنیم. علت چیست؟
گوشدرد همیشه با عفونت گوش همراه نیست و فقط نیمی از مراجعان به متخصص گوش و حلق و بینی، اوتیت یا عفونت گوش دارند، اما اوتیت در کودکان اهمیت زیادی دارد. عفونت گوش در کودکان شایعتر از بزرگسالان است. اوتیت کودکان از ۲ تا ۶ سالگی شیوع بیشتری دارد. این بیماری به ۲ علت در کودکان بیشتر مشاهده میشود:
علت اول، ساختار آناتومیک گوش در کودکان است که خوب تکامل
نیافته. در گوش میانی بخشی به نام شیپور استاش وجود دارد که داخل بخش خلقی
بینی یا نازوفارنکس باز میشود و وظیفه متعادل کردن فشار در ۲ طرف پرده گوش
را برعهده دارد. این فشار باعث میشود ۲ فضای جداگانه وجود داشته باشد.
وقتی بهدلیل عدم تعادل، فشار متناسبی در ۲ طرف پرده گوش ایجاد نمیشود
میکروبها به راحتی میتوانند از نازوفارنکس وارد گوش شدند و عفونت ایجاد
کنند. چنین کودکانی با گذشت زمان و رسیدن به سن بلوغ خودبهخود درمان
میشوند، گرچه این اختلال در بعضی از بیماران ممکن است تا بزرگسالی هم
ادامه یابد.
علت دوم، حساسیت کودکان به میکروبهاست. باکتریهایی که باعث
اوتیت میشوند از نوع کپسول دارند. حساسیت به چنین باکتریهایی وقتی از
بین میرود که سیستم ایمنی بدن کودک کامل شود، یعنی کودک به سن بلوغ برسد.
البته عوامل زمینهسازی هم وجود دارند که باعث عود اوتیت میشوند.
حساسیتها یا آلرژی بینی و بزرگی لوزه سوم جزو این عوامل هستند. بزرگی لوزه
سوم از همه موارد شایعتر است. یکی دیگر از عوامل زمینهساز مهم که کمتر
به آن توجه میشود سیگار کشیدن والدین است. ثابت شده اگر یکی از والدین یا
هر دوی آنها سیگار بکشند، کودکشان بیشتر به گوشدرد مبتلا خواهد شد.
۲) اوتیت در کودکان چه نشانههایی دارد؟
کودکانی که اوتیت دارند دچار دردگوش، تب، احساس کاهش شنوایی و گاهی هم
تهوع و استفراغ میشوند. در عفونتهای شدید، ممکن است پارگی پرده گوش نیز
دیده شود. در این مواقع معمولا از گوش کودک چرک و خون خارج میشود.
۳) علت اینکه کودک مبتلا به این مشکل نمیتواند غذا ببلعد، چیست؟
درد، تب، تهوع و استفراغ باعث بیاشتهایی میشود. اغلب چنین کودکانی به
علت درد در ناحیه گوش قادر نیستند غذا را خوب بجوند و ببلعند.
۴) اوتیتهای مکرر چه خطری برای کودک به دنبال دارند؟
عود سرماخوردگی اطفال تا ۶ بار در فصل سرما طبیعی محسوب میشود ولی عود
اوتیت اصلا طبیعی نیست. عود بیش از ۲ بار در سال هشداری است برای والدین
تا به فکر راهحل قطعی باشند. حتما قبل از درمان باید علت اوتیت مشخص شود
چون اگر علت مشخص نشود و عفونت خوب درمان نشود بیماری طولانیشده ممکن است
باعث کاهش شنوایی کودک شود. اوتیتی که باعث کاهش شنوایی میشود، اوتیت مزمن
با ترشح نام دارد.
۵) از کجا متوجه شویم کودک دچار افت شنوایی شده است؟
چنین کودکانی معمولا صدای تلویزیون را بیش از حد بالا میبرند. به
تلویزیون خیلی نزدیک هستند و وقتی پدر و مادر صدایشان میکنند، جواب
نمیدهند. اگر متوجه شدید کودک خوب نمیشنود هر چه سریعتر اقدام کنید چون
کمشنوایی کودکان باعث کاهش سطح یادگیری در آنها میشود.
۶) درمان اوتیت چیست؟
اوتیت حاد گوش میانی شایعترین نوع اوتیت در کودکان است. درمان این نوع
از اوتیت تجویز آنتیبیوتیک آن هم به مدت ۱۰ روز متوالی است. دوره درمان
حتما باید کامل شود. در اوتیت مزمن استفاده از اسپریهای کورتیکواستروییدی
داخل بینی و استفاده از آنتیبیوتیک بسیار کمککننده است. چنین بیمارانی
باید با دوز کم ولی مدت طولانیتری از آنتیبیوتیک استفاده کنند. اگر بیمار
به این درمان پاسخ ندهد وسیلهای به نام ونتیلاسیون تیوپ، (شبیه قرقره
کوچک) وجود دارد که روی پرده گوش تعبیه میشود و تا حد زیادی مشکل بیمار را
حل میکند. برای برطرف کردن اختلالهای ساختاری در شیپور استاش هم میتوان
با استفاده از بالون مجرا را باز کرد. برطرف کردن حساسیت و جراحی لوزه سوم
نیز راهحل مناسبی برای از بین بردن عفونت و دردگوش است. سیگار کشیدن
والدین هم باید ترک شود.
۷) این کودک لوزه سوم هم دارد. آیا لوزه سوم او باید برداشته شود؟
به احتمال بسیار زیاد علت عفونتهای مکرر گوش در این بیمار، بزرگی لوزه
سوم است. میزان جراحی لوزه سوم نسبت به چند سال قبل خیلی کمتر شده است.
لوزه سوم وقتی درمان میشود که کودک دچار عفونتهای مکرر حلق، اختلال
تنفسی و اختلال رشد صورت یا بههم خوردن نظم دندانی باشد. اگر چنین اتفاقی
مشهود باشد در هر سنی لوزه سوم باید برداشته شود ولی لوزه سوم قبل از ۲
سالگی برداشته نمیشود.
دکتر بابک ساعدی
متخصص گوش و حلق و بینی و فلوشیپ زیبایی صورت، عضو هیاتعلمی دانشگاه علومپزشکی تهران