رقابت جشنواره‌های بزرگ بر سر کارگردان اسکاری سینمای ایران/ دعوا بر سر قهرمان اصغر فرهادی

اصغر فرهادی که محبوب‌ترین کارگردان ایرانی در جشنواره‌های جهانی است؛ فیلم جدیدش را کجا رونمایی خواهد کرد؟!

سایت بدون – به نظر می‌رسد هواداران اصغر فرهادی برای تماشای جدیدترین فیلم این کارگردان باید چند ماه دیگر منتظر بمانند. این در حالی است که به تازگی برخی از رسانه‌های ایران دوستداران سینمای اصغر فرهادی را امیدوار کرده بودند که فیلم «قهرمان» را می‌توانند در زمستان امسال در جشنواره فجر خودمان تماشا کنند. اما نگاهی حتی گذرا بر روند رخدادها و البته سابقه رونمایی از فیلم‌های فرهادی نشان از این دارد که چنین اتفاقی نه ممکن است و نه خود اصغر فرهادی تمایلی به این کار دارد.

محبوب جشنواره‌ها

اصغر فرهادی محبوب‌ترین کارگردان ایرانی در جشنواره‌های جهانی است. محبوبیت او البته برخلاف بسیاری دیگر از فیلمسازان که عزیزکرده جشنواره‌های خاصی هستند (مثل زنده‌یاد کیارستمی که محبوب کن بود، یا جعفر پناهی که بیشتر موفقیت‌هایش را در فستیوال برلین به دست آورده است)، نوعی محبوبیت عام است و به عبارت بهتر فیلم‌های کارنامه‌اش را در فستیوال‌های مختلفی رونمایی کرده است.
اولین فیلم‌های فرهادی، «رقص در غبار» و «شهر زیبا» از آنجا که این کارگردان هنوز در فستیوال‌های جهانی شناخته‌شده نبود، در فستیوال‌های کوچکی مانند پوسان، مسکو، آسیاپاسیفیک، هند و ورشو به نمایش درآمدند. فستیوال‌های مهم تازه از «چهارشنبه‌سوری» بود که متوجه اصغر فرهادی شدند. این فیلم که در فستیوال لوکارنو برای دریافت یوزپلنگ رقابت داشت، آغاز محبوبیت جشنواره‌ای اصغر فرهادی بود. محبوبیتی که به‌خصوص در استقبال فستیوال‌های کن و برلین از اولین نمایش فیلم‌های فرهادی قابل مشاهده است. در واقع بعد از «چهارشنبه‌سوری» فستیوال‌های کن و برلین با هم رقابتی سنگین برای اولین نمایش فیلم‌های فرهادی آغاز کردند که در مواقعی مانند اولین نمایش فیلم‌های «درباره الی» و «جدایی» این رقابت را جشنواره برلین برد و در مورد فیلم‌هایی مانند «گذشته»، «فروشنده» و «همه می‌دانند» هم اولین رونمایی فیلم در جشنواره کن صورت گرفت.
حالا با پایان فیلمبرداری «قهرمان» به نظر می‌رسد رقابتی جدید بین این دو جشنواره آغاز شده است.

قهرمان

«قهرمان» به عنوان نهمین فیلم کارنامه تنها فیلمساز اسکاری ایران، بعد از ماجراجویی اروپایی اصغر فرهادی، در ایران و با بازیگران و عوامل ایرانی ساخته شده است. فیلمی ظاهرا معمایی، با بازی محسن تنابنده، امیر جدیدی، فرشته صدرعرفایی و سارینا فرهادی که به نحو شگفت‌انگیزی اخبار و اطلاعاتش را از چشم رسانه‌ها دور نگه داشته و به این دلیل هنوز معلوم نیست چگونه فیلمی است و می‌تواند مناسب کدام جشنواره‌ها باشد. با این حال زمان فیلمبرداری «قهرمان» آن را در رادار جشنواره‌های برلین و کن قرار داده است.

کن یا برلین ؟!

در شرایطی که احتمال نمایش فیلم «قهرمان» در جشنواره فیلم فجر تا حد زیادی بلوف مدیران جشنواره فجر برای رسمیت بخشیدن به برگزاری این دوره به نظر می‌رسد، اما شواهد و قراین ماجرا حکایت از این دارند که به احتمال زیاد این فیلم در یکی از دو جشنواره برلین یا کن رونمایی خواهد شد.
در این میان جشنواره برلین را که در بهمن‌ماه برگزار می‌شود، تا حد زیادی می‌توان شکست‌خورده رقابت عنوان کرد. اول اینکه با توجه به وسواس فرهادی در مراحل فنی فیلم‌هایش بعید است «قهرمان» تا یک ماه و نیم دیگر آماده نمایش شود (که این فاکتور عملا جشنواره فیلم فجر را هم از دور رقابت خارج می‌کند). دومین عامل هم اینکه جشنواره برلین به تازگی اعلام کرده که امسال به شکل همیشه برگزار نخواهد شد (به شکل مجازی در زمستان و البته با حضور تماشاگران در خرداد آینده)، پس می‌توان گفت رونمایی از «قهرمان» را هم جشنواره فیلم کن خواهد برد، البته به شرطی که فیلم فرهادی تا اوایل بهار ۱۴۰۰ آماده نمایش شود؛ این یعنی که اصغر فرهادی برای چهارمین بار در بخش مسابقه کن حضور خواهد داشت.

برگزاری کن؛ آری یا نه؟!

در روزهای اخیر رسانه‌هایی که خبر از احتمال حضور «قهرمان» در دوره هفتادوچهارم جشنواره کن داده‌اند، در کنارش با تردید از برگزاری این رخداد مهم سینمایی نوشته‌اند، به خصوص با افزایش جهشی شمار مبتلایان و تلفات کرونا در کشورهای اروپایی که شیرینی آغاز واکسیناسیون کرونا را نیز از بین برده است. در حقیقت رسانه‌ها نوشته‌اند که اگر در سه ماهی که تا بهار آینده مانده، اوضاع کرونایی دنیا عادی شود و شاهد برگزاری جشنواره کن ۲۰۲۱ در سواحل جنوبی فرانسه باشیم، این امیدواری نیز وجود دارد که «قهرمان» اصغر فرهادی را نیز در آن فستیوال ببینیم.