سایت بدون – برای آن که معنای ستون پنجم را بدانیم باید به جنگ داخلی اسپانیا برویم و یک سخنرانی معروف از ژنرال فرانکو دیکتاتور معروف این کشور…ژنرال فرانکو مبارزه ای طولانی با جدایی طلبان و کمونیست ها داشت . هنگامی که ژنرال مولا یکی از سرکردگان سپاه ژنرال فرانکو با ارتش خود به سوی مادرید پایتخت اسپانیا پیش می رفت، برای جمهوری خواهان که بر شهر مسلط بودند پیغام فرستاد:« «من با چهار ستون سرباز و تجهیزات از شرق و غرب و شمال و جنوب به سوی شهر در حرکتم،اما شما فقط روی این چهار ستون حساب نکنید بلکه ستون دیگری هم داریم که در داخل شهر و حتی در میان جمع شما هستند که برای ما فعالیت میکنند! آنها «ستون پنجم» ما هستند. اگر از چهار ستون اعزامی واهمه ندارید از این ستون پنجم بترسید که در تمام امور و شئون شما «نفوذ» دارند و راه ورود چهار ستون را به داخل شهر هموار میکنند.»
اتفاقا همین ستون پنجم بود که توانست کار جدایی طلبان را بسازد و آن ها را از پای درآورد، آن ها با شایعه قحطی و ناکارآمدی به سادگی دروازهها برای ورود سپاهیان ژنرال فرانکو باز کردند
عبارت «ستون پنجم» که با این نامه وارد فرهنگ لغات سیاسی شد، بعدها در همه کشورهای جهان مصادیق متعددی پیدا کرد و همه از آن به عنوان جماعتی منفور و خائن به وطن یاد کردند. این روزها اصطلاح ستون پنجم برای جاسوس هم به کار می رود.