سایت بدون – ضربالمثل «مرغ، هم تخم میکنه هم چلغوز» در زبان فارسی کنایهای است به کسی که از یک کار یا مسئولیت نهتنها خروجی مفید (مثلاً تخممرغ)، بلکه نتیجههای منفی یا آزاردهنده هم دارد. این ضربالمثل عموماً برای اشاره به افرادی استفاده میشود که هم کارهای خوبی انجام میدهند و هم بهنوعی مشکلاتی را ایجاد میکنند.
این ضربالمثل با زبانی طنزآمیز تلاش میکند تا نشان دهد که در برخی مواقع، حتی افراد مفید یا کسانی که کار مثبتی انجام میدهند، در کنار کارهای مثبتشان، مشکلاتی یا آزارهای ناخواسته هم ایجاد میکنند. مثلاً میتوان به فردی اشاره کرد که در محیط کارش دستاوردهای مهمی دارد، اما همزمان با رفتارهایی خاص، موجب نارضایتی یا اذیت دیگران میشود.
مفهوم فرهنگی
این ضربالمثل در فرهنگ عامیانه ایرانی ریشه دارد و به شکلی نمادین وضعیتهایی را توصیف میکند که نتایج پیچیده و چندگانه دارند. چنین بیانی، طنز تلخی در خود دارد، چراکه بهنوعی اشاره میکند که در بعضی موارد، نمیتوان صرفاً نتیجه مثبت را از کسی انتظار داشت و شاید برخی مشکلات، بهطور اجتنابناپذیر همراه با سودمندی و مفید بودن یک فرد یا پدیده به وجود آیند.
کاربرد در زندگی روزمره
این ضربالمثل معمولاً زمانی استفاده میشود که بخواهیم به شکلی غیرمستقیم و با طنز، به فردی بگوییم که اقداماتش، هرچند به ظاهر مفید هستند، ولی عواقب و مشکلاتی هم به دنبال دارند.