سایت بدون – ضربالمثل «من کجا و خلیفه در بغداد» از جملههای معروف فارسی است که برای بیان تفاوت شدید در موقعیت یا مقام دو شخص یا دو وضعیت به کار میرود. این عبارت به طنز یا کنایه، فاصله زیاد میان گوینده و کسی یا چیزی را که از او بسیار دور است، نشان میدهد.
ریشه تاریخی
این ضربالمثل به زمانهایی برمیگردد که بغداد به عنوان مرکز خلافت اسلامی شناخته میشد و خلیفه بغداد دارای بالاترین مقام در جهان اسلام بود. از آنجا که بغداد هم از لحاظ جغرافیایی دور بود و هم خلیفه بغداد قدرت و مقام بالایی داشت، این عبارت به مرور به شکلی کنایی برای بیان فاصلههای زیاد بهکار گرفته شد.
کاربرد در زبان فارسی
عبارت «من کجا و خلیفه در بغداد» معمولاً در موقعیتهایی به کار میرود که فردی بخواهد تفاوت یا شکاف زیادی را بین خود و یک مقام، فرد یا موقعیت خیلی بالاتر از خودش بیان کند. مثلاً اگر کسی در یک موقعیت عادی باشد و بخواهد به طنز یا فروتنی بگوید که چقدر با یک فرد مهم فاصله دارد، از این ضربالمثل استفاده میکند.
نمونه استفاده
مثلاً اگر کسی راجع به قدرت یا مقام بزرگی صحبت کند و از دیگری بپرسد که آیا قصد دارد به آن جایگاه برسد، فرد میتواند پاسخ دهد: «من کجا و خلیفه در بغداد!»