سایت بدون – اصل این ضرب المثل از بیت مشهور زیر از فردوسی در شاهنامه است که به فرهنگ عامه راه یافته است:
چنین است رسم سرای درشت
«گهی پشت به زین و گهی زین به پشت»
فردوسی در داستانی در شاهنامه که این بیت آمده ، آورده
رستم پهلوان نامدار ایرانی پیروز در جنگی مقابل تورانیان سرخوش و موفق به ایران بر می گردد
سرخوش از موفقیت و پیروزی در مکانی به نام سمنگان و در دشتی خوش و آب و هوا تصمیم می گیرد کمی استراحت کند
برای همین یک آهو شکار می کند و بعد از بریان کردن آن، کمی می خوابد
در مدتی که رستم خواب بود
گروهی از سپاهیان افراسیاب تورانی که می دانستند حریف رستم نمی شوند
فکر می کردند که اگر اسب تیز چنگ و قوی چثه رستم یعنی رخش را بگیرند، قدرت او تحلیل می رود
برای همین وقتی رستم خوابید
آن ها رخش را دوره کردند و پس از جدال فراوان نتوانستند او را به دام بیفکنند
اما رخش در هنگام فرار از رستم دور شد
رستم که بیدار شد، رخش را ندید و به جستجوی او پرداخت
رستم تا زمانی که به رخش رسید، زین او را که بر زمین افتاده بود، بر کولش گذاشت و راه افتاد
رستم در زمانی که زین روی دوشش بود به این فکر می کرد چه دنیای عجیبی است
گاهی بر روی زین اسب داری افتخار کسب می کنی و گاهی درمانده و ناراحت در حالی که زین اسبی روی دوش داری مجبوری پیاده بروی
این ضرب المثل می خواهد بگوید که نه موفقیت و نه ناکامی در این دنیا پایدار نیست و همواره باید منتظر بود که اتفاق تازه ای بیفتد و در مورد آدم هایی که به کار می رود که زمانی بالا بودند و حالا پایین و بالعکس