زندگی در فضا ژن‌ها را تغییر می‌دهد

سایت بدون – محققان با مطالعه روی کرم‌هایی که به ایستگاه بین‌المللی‌ فضایی ارسال شده بودند، متوجه شدند جاذبه کم فضا تغییراتی در حدود هزار ژن این موجودات ایجاد کرده است.

محققان دانشگاه «اکستر» در انگلیس در این مطالعه متوجه شدند قرار گرفتن طولانی مدت در معرض ریز جاذبه می تواند سلول ها را در سطح ژنتیکی تحت تأثیر قرار دهد. ریزگرانش یا میکروگرانش به شرایطی گفته می‌شود که همانند بی‌وزنی و گرانش صفر است؛ با این تفاوت که نیروی گرانش دقیقاً صفر نیست و مقدار کوچکی دارد.

این محققان با مطالعه گروه های از کرم های «لوله ای» که به ایستگاه بین المللی فضایی ارسال شده بودند، متوجه تغییراتی در حدود هزار ژن این کرم ها شدند. اگرچه بیشتر این تغییرات ژنتیکی شناسایی شده نسبتاً اندک بودند، اما تعداد کمی تغییرات ژنتیکی قابل توجه نیز در میان سلول های سیستم عصبی یا نورون های این کرم ها مشاهده شد. 

این مطالعه که در واقع یک همکاری میان محققان دانشگاه اکستر و محققان آزمایشگاه GeneLab ، ناسا بود، می تواند به محققان در شناسایی ریشه های ژنتیکی اثرات فیزیولوژیکی سفر به فضا کمک کند.

محققان در این مطالعه با بررسی سطوح هر ژن در ژنوم این کرم ها، الگوی مشخصی از تغییر ژنتیکی را شناسایی کردند. این تغییرات می تواند به توضیح علت اینکه چرا بدن واکنش بدی به سفر فضایی نشان می دهد، کمک کند.

نتایج این مطالعه همچنین می تواند برخی اهداف درمانی را در خصوص کاهش اثرات ریزگرانش بر سلامتی در اختیار محققان قرار دهد. اثرات ریز گرانش بر سلامتی انسان ها در حال حاضر مانع بزرگی برای اکتشاف در اعماق فضا است.

پیش از این چند مطالعه نشان داده بودند ریزگرانش می تواند حجم و شکل بخش های مختلفی از مغز را تعییر دهد. مطالعات دیگر نیز نشان داده اند که قرار گرفتن در معرض ریزگرانش می تواند بر عضلات، سلول های قلبی و روده ها تاثیر بگذارد.

محققان در این مطالعه جدید، ده ها کرم Caenorhabditis elegans  را به ایستگاه بین المللی فضایی فرستادند و آنها را برای چند هفته در معرض ریزگرانش قرار دادند. نتایج این مطالعه نشان داد ژن هایی از این کرم ها که در عملکرد عصبی و متابولیسم سلولی نقش داشتند، تحت تأثیر تغییرات جاذبه قرار گرفتند.

این تغییرات مولکولی و فیزیولوژیکی مشاهده شده در کرم ها، مشابه تغییراتی بود که قبلاً در فضانوردان مشاهده شده بود.

محققان گفتند: نتایج این مطالعه پایه و اساسی را برای شناخت بهتر اثرات پرواز فضایی بر سلامت پستانداران و در نهایت انسان فراهم می کند. 

مشروح این مطالعه در مجله iScience منتشر شده است.