دنیا فنیزاده، فرزند پرویز فنیزاده بازیگر سرشناس ایرانی ۲۰ آبان ۱۳۴۶ در تهران به دنیا آمد. او عروسکگردانی بود که حدود دو دهه عروسکگردان کلاه قرمزی، شخصیت عروسکی تلویزیون و سینمای ایران بود و تقریباً میشود گفت تمام عروسکهایی که او به حرکت درآورد به محبوب ترین عروسکها در چشم و دل مردم تبدیل شدند. فنیزاده پس از مدتها تحمل بیماری سرطان سارکوم سرانجام صبح روز چهارشنبه ۸ دیماه ۱۳۹۵ در ۴۹ سالگی در یکی از بیمارستانهای تهران درگذشت.
آشنایی من با دنیا فنیزاده به سال ۵۳ و ۵۴ برمیگردد زمانی که پدرش مرحوم پرویز فنیزاده پیشکسوت و فقید، او و خواهرش هستی را برای دیدن نمایشهایی که در جشنواره کانون داشتیم و در پارک نیاوران برگزار میشد میآورد تا نمایشهای ما و فعالیتهای کانون را از تئاتر گرفته تا تئاتر عروسکی و موسیقی کودک تماشا کنند. از همان زمان، نگاهش حداقل به من که بعدها با او کار کردم نشان داد که بیش از حد عاشق کودکان و دنیایشان است. بعد از انقلاب و در دهه شصت به پیشنهاد مرحوم کامبیز صمیمی مفخم دوباره گروه بداههسازی در تئاتر را راه انداختم و دنیا هم به این گروه ملحق شد و در کنار بچههای دیگری مثل رامبد جوان و… شروع کردیم در کنار هم کار کردن. از همین دوره بود که این بچهها وارد دنیای هنر و تئاتر شدند و کمکم راهشان به آینده باز شد. بعد از چند سال یعنی سال ۱۳۶۴ در اولین کار تلویزیونی یعنی «یاقوت به مدرسه میرود» دنیا بهعنوان عروسکگردان وارد کار جدی شد و بعدتر هم که در «جینگیل و فینگیل» بهرام شاهمحمدلو عروسکگردانی کرد و هر چه بیشتر پیش میرفت قدرت و توانمندی و عشقاش به عروسک را بیشتر نشان داد تا اینکه در نهایت با آقای طهماسب وارد همکاری شد و به یکی از بهترین عروسکهایش یعنی کلاه قرمزی رسید و لقب مادر این عروسک را گرفت. دنیا خیلی با عشق و با حوصله بود و این چیزی بود که هر کسی میتوانست این ویژگی را در کار او ببیند. این موضوع، یعنی عشق به کودک و عروسک، اصلیترین خصوصیت و ویژگی دنیا فنیزاده بود و هیچ عروسکی نبود که به حرکت درآورد و در باور مخاطب بهعنوان یک موجود زنده جا خوش نکند. عروسک، بخشی از وجودش بود و با تمام توانش عشق و محبت را به عروسک تزریق میکرد و آن را به بخشی از وجود خود تبدیل میکرد. بیراه نیست اصلاً که بگویم تمام وجودش را در عروسک متجلی میکرد و حتی خیلی وقتها با عروسکهایش حرف میزد. برای کارش و برای عروسکهایش و البته که برای کودکانی که قرار بود مخاطب او باشند احترام و ارزش بسیار زیادی قائل بود و این کار را با تمام وجودش انجام میداد. در نظر داشته باشیم دختری که میتوانست بواسطه پدرش، خیلی راحت و مثل آب خوردن وارد دنیای بازیگری و سینما شود، انتخاب این رشته و حوزه یک کار عجیب و غریب بود که فقط ازعهده و توان او برمیآمد. این چیزی بود که دنیا فنیزاده را از جایگاه یک هنرمند معمولی بسیار فراتر میبرد و مهری از او بر دل مردم و عروسکها قرار میداد که بیبدیل و بینظیر بود. همیشه احساس خوشحالی و خرسندی میکنم که باعث معرفی و ورود چنین هنرمندی به دنیای هنر شوم و حالا در این دوره و بعد از درگذشتاش هنوز عروسکهایش نشانی از او را با خود دارند و برای عروسکگردانها و هنرمندان دیگری که مسئولیت او را به دوش و دست گرفتهاند، اینبار امانت بسیار محترم و با ارزش است.
عادل بزدوده
کارگردان و عروسک ساز