سواد رسانه‌ای در مقابل اپ های پیام‌رسان

سایت بدون -«مارشال مک‌ لوهان» سال ۱۹۶۵ میلادی در کتاب خود تحت عنوان «درک رسانه: گسترش ابعاد وجودی انسان» برای نخستین بار از عبارت «سواد رسانه‌ای» استفاده کرد و در این خصوص توضیح داد: «زمانی که دهکده جهانی تحقق یابد، لازم است انسان‌ها به سواد جدیدی به‌نام سواد رسانه‌ای دست پیدا کنند. در آن زمان فرهنگ دیگر در چارچوب مرزهای جغرافیایی تعریف نمی‌شود. فرهنگ را همه مردم دنیا می‌سازند».
از زمانی که این عبارت برای اولین بار مطرح شد نزدیک به نیم قرن می‌گذرد و هم‌اکنون کارشناسان به‌صورت تخصصی‌تر و کاربردی‌تر، برمبنای ابزارهای رسانه‌ای موجود در هزاره سوم تعاریف دقیقی از سواد رسانه‌ای ارائه کرده‌اند. سواد رسانه‌ای به معنای مدرن آن درک دقیق مبتنی بر دانش در حوزه رسانه محسوب می‌شود تا کاربر منفعل بتواند در مقابل ابزارهای رسانه‌ای مختلف به یک شخص منتقد، دارای قدرت تجزیه و تحلیل، دارای شناخت نسبت به کارکرد محتوای رسانه و دارای آگاهی کامل برای انتخاب محتوای مورد نظر تبدیل شود و از این طریق بتواند درستی یا نادرستی مطالبی را که در اختیار او قرار می‌گیرد تعیین کند.
در حال حاضر کمتر شخصی را می‌توان پیدا کرد که در زندگی روزمره خود با ابزارهای رسانه‌ای سر و کار نداشته باشد. یکی از مرسوم‌ترین ابزارهای رسانه‌ای که افراد این روزها با آن سر و کار دارند، ابزارهای پیام‌رسان موبایلی از جمله تلگرام و واتس‌اپ است که از نشر اخبار گرفته تا انتشار عکس و تصویر را تحت پوشش قرار می‌دهد. این اپلیکیشن‌ها به گونه‌ای توسعه یافته‌اند که امکان عرضه مطالب از سوی هر فردی را فراهم می‌کنند و همین مسأله باعث شده است امکان انتشار اخبار کذب یا جعلی در آنها زیاد باشد. شما به‌عنوان کاربر ساده و خانگی هر روز با حجم گسترده‌ای از شایعات از جمله مرگ افراد ناشناس، حملات تروریستی، شیوع بیماری‌های همه‌گیر، تغییر قیمت کالاهای اساسی یا… مواجه می‌شوید و پس از گذشت مدتی رسانه‌های معتبر اعلام می‌کنند که خبر مذکور صحت نداشته است. در شرایطی که دسترسی به رسانه‌های موثق وجود نداشته باشد، سواد رسانه‌ای این امکان را برای شما فراهم می‌کند تا بتوانید هنگام مواجهه با چنین اخباری درستی یا نادرستی آنها را تشخیص دهید و فریب اخبار و مطالب جعلی را نخورید.