فن‌دایک چطور معروف شد؟ /داستان کشف یک دیوار

هر بار که یک استعدادیاب بازیکن بااستعدادی که به او توجهی نشده به مربی تیم پیشنهاد می‌دهد و از جمله «ما باید این بازیکن را به خدمت بگیریم» استفاده می‌کند، شهرتش در خطر خواهد بود. ارتباطات، داده‌ها و شواهد قانع‌کننده از امکانات مهم یک استعدادیاب به حساب می‌آیند اما امتیاز هیچ‌چیز بالاتر از حس غریزی درباره این‌که چه بازیکنی یک خرید مناسب خواهد بود، نیست. وقتی جان پارک در سلتیک کار می‌کرد، پس از ناهار با اعضای کادر فنی جلسه داشت و شواهد و نظراتش را درباره یک یا ۲ بازیکنی که اخیرا پسندیده می‌داد، آماده می‌شد تا با شوخی‌های مهربانانه همکارانش روبه‌رو شود. گری پارکر، کمک مربی‌ می‌گفت: «بیا اینجا پارک، امروز چه چیز مزخرفی برای ما داری؟» پارک می‌خندید و پاسخ او را می‌داد و سپس همگی می‌نشستند تا فیلم بازی‌ها را تماشا کنند. این اتفاقات در سال ۲۰۱۳ رخ می‌داد. نیل لنون اولین فصل حضورش در تیم را پشت سر می‌گذاشت و پارکر و یوهان میلبی، دستیاران او بودند. پارک به‌عنوان مدیر استعدادیابی، یکی از اعضای قابل‌اعتماد حلقه داخلی کادر فنی بود. سلتیک به‌دنبال جذب یک مدافع میانی بود و پارک گزینه‌های مدنظرش را به ۲ بازیکن در هلند محدود کرده بود. یکی از آن‌ها مایک فن‌در‌هورن بود که‌۲۰ سال داشت، قدش ۱۸۸ سانتی‌متر بود و ۲ فصل در تیم اول اوترخت توپ زده بود. او چند هفته بعد با قراردادی به ارزش ۳٫۸ میلیون یورو به آژاکس پیوست که بیشترین رقم پرداختی برای یک مدافع هلندی در آن تابستان بود. در هر حال در آن زمان سلتیک تصمیم گرفت با پرداخت حدود نصف این مبلغ روی فرد دیگری ریسک کند. تیم کوچک پارک شامل تیم یافتن ویدیو، آنالیزورها و متخصصان فنی، داده‌های دقیقی را درباره نامی که او پس از توصیه بسیاری از رابطانش در سرتاسر اروپا و سایر کشورها به آن‌ها داد، تهیه کرده بودند. این بازیکن جوان خودش را در خرونینگن مطرح کرده بود. سن مناسبی داشت و ۲۱ ساله بود. قدش ۱۹۳ و وزنش ۹۰ کیلوگرم بود و با بودجه باشگاه نیز همخوانی داشت. تک‌تک جزییات پروفایل او نشان می‌داد که گزینه بهتری نسبت به فن‌در‌هورن است. بنابراین‌ ویرجیل فن‌دایک در بین گزینه‌های سلتیک قرار گرفت. پارک به تماشای بازی او رفت و این اتفاق چند بار دیگر هم تکرار شد. پارک گفت: «ما برای تماشای عملکرد او در چند بازی رفتیم. در یکی از این دیدارها، او به صورت خاصی مدام می‌خواست که توپ را به دست آورده و کنترل موقعیت را در دست بگیرد. ما به تماشای بازی‌های او ادامه دادیم: خوب، بد، معمولی، خوب، خوب، خوب. او گاهی توپ را لو می‌داد. زیبایی کار اینجا بود که اهمیتی نداشت در چه شرایطی بود، همیشه آماده بود که توپ را گرفته و شرایط را برای تیمش مهیا کند. اعتماد به نفسش عالی بود. اگر اشتباه می‌کرد یا توپ را از دست می‌داد، آشفته نمی‌‌‌شد و به سراغ دیگری می‌رفت. چنین ویژگی برای یک مرد جوان و پس گرفتن توپ از خط دفاع خیلی خاص است. مدافعان میانی مسن‌تر در این شرایط خسته می‌شوند و به دنبال توپ نمی‌‌‌روند تا کمی استراحت کنند. او این‌طور نیست.» علاقه این استعدادیاب به او بیش از پیش شده بود: «او تمام ویژگی‌های مورد‌نیاز را داشت. هیچ نقطه ضعفی وجود نداشت. قدرت پاس‌دهی او فوق‌العاده بود. وقتی او را مقابل یک حریف خوب می‌دیدیم، می‌فهمیدیم که در حال تماشای یک فوتبالیست باکلاس هستیم. سبک بازی در هلند ۳-۳-۴ بود و شرایط برای او دشوار بود. ۲ بازیکن تنومند به سمتش می‌آمدند و به دنبال دومین اشتباه او یا هر چیز دیگری بودند اما او همیشه می‌دانست که خطر کجاست و سعی می‌کرد در بین خطوط از آن عبور کند.» پارک ۶۴ ساله به صورت حرفه‌ای فوتبال بازی نکرده و در دانشگاه کالدونین گلاسکو مدیر آی‌تی بود تا این‌که در اواسط دهه‌۴۰ زندگی‌اش تصمیم گرفت از این کار انصراف دهد و به دنبال مربیگری و استعدادیابی برود. او در آکادمی همیلتون و سپس مادرول با بازیکنان جوان کار کرد و سپس مدیر آمادگی جوانان در هیبرنیان شد. هیچ استعدادیاب فعالی در حال حاضر با رکورد او در اسکاتلند برابری نکرده است. او به پیدا کردن یا پیشرفت بازیکنان تیم ملی اسکاتلند شامل گری اوکانر، اسکات براون، استیون ویتکر و استیون فلچر در هبرنین کمک کرد. در عین‌حال جورجیوس ساماراس، ویکتور وانیاما، کی سونگ‌یئونگ، کریس کومونس و موسی دمبله نیز جزو بازیکنان درخشانی بودند که او در طول ۹ سال حضور در سلتیک، آن‌ها را کشف کرد. وقتی لنون اشتیاق پارک برای فن‌دایک را دید، شواهد را با دقت بررسی کرد: «وقتی تیم‌ بخش نقل‌وانتقالات، فیلم‌هایی از او را به من نشان دادند، فکر کردم‌ که او به ریو فردیناند بعدی تبدیل خواهد شد.» سپس از نزدیک به تماشای بازی او نشست. لنون هنوز عدم اعتقادش را به یاد دارد که فن‌دایک با قیمتی بسیار ارزان در دسترس است و اثری از رقیب استعدادیابی نیست: «با خودت فکر می‌کنی که این بچه باید مشکلی داشته باشد. او باید یک چشم خود را از دست داده یا ایرادی شبیه به این داشته باشد.» درواقع سایرین و بخصوص‌ آژاکس او را زیرنظر داشتند اما هنوز از تصمیم‌شان مطمئن نبوده و نمی‌‌‌خواستند قراردادی به امضا برسانند. پس از این‌که پارک چندین بار غیرمحسوس به تماشای بازی فن‌دایک رفت و لنون نیز او را دید، نوبت میلبی، تنها مدافع میانی سابق در این جمع، بود. پارک هنوز واکنش او را به خاطر دارد: «‌یوهان برگشت و گفت ‌من از بازی و تماشای او لذت بردم. فکر نمی‌‌‌کنم که او بازی فوق‌العاده‌ای را به نمایش گذاشت اما جان، نیل… من او را به خدمت خواهم گرفت.‌ نیل گفت درست است و همین تصمیم گرفته شد، همه هم نظر بودند بنابراین ما نیاز داشتیم که با او تماس بگیریم.» فن‌دایک در تاریخ ۲۱ ژوئن ۲۰۱۳ قرارداد ۴ ساله‌ای را به مبلغ ۲ میلیون پوند با سلتیک به امضا رساند و باید به این موضوع نیز اشاره کرد که چشم‌انداز حضور در لیگ قهرمانان جذابیت بسیاری داشت. لنون در آخر اولین جلسه تمرینی او در مجموعه لنونکستاون سلتیک به سمتش رفت و گفت: «از حضور در اینجا لذت ببر پسر، مدت زمان زیادی اینجا نخواهی بود.» او ۲ فصل کامل مانند یک نوجوان قدرتمند در زمین بازی دبستانی‌ها در اسکاتلند به میدان رفت، چرا‌که یک سر‌و گردن از سایرین بالاتر بود. او بسیار کاربلد و باتجربه بود. گراهام کامنز، مهاجم سابق سن‌جان استون، به خاطر دارد که با ضربه فن‌دایک به زمین افتاد و این بازیکن به او نگاه کرد و گفت: «نمی‌‌‌خواستم به تو صدمه بزنم، من فقط خیلی خوب هستم.» او به‌اندازه‌ای سریع و قوی بود که می‌توانست در لیگ اسکاتلند یکه‌تازی کند و بیشتر اوقات شرایط برای او کسل‌کننده به نظر می‌رسید. او ۲ قهرمانی در لیگ برتر و یک قهرمانی در جام حذفی به دست آورد و همچنین هم‌تیمی‌های او در سلتیک باعث شدند که به جایزه بهترین بازیکن سال دست پیدا کند. پارک احساس می‌کند که لنون و فوتبال اسکاتلند به شکل‌گیری او به عنوان یک مدافع کمک بسیاری کردند: «‌لنی کاتالیزور فن‌دایک بود، او کاری باورنکردنی برای این بازیکن انجام داد. در اسکاتلند در هیچ دیداری حتی یک دقیقه فرصت نداری. آن‌ها تمام مدت در حال مقابله با تو هستند. و من فکر می‌کنم فن‌دایک در بازی‌های اروپایی چیزهای بیشتری نیز یاد گرفت.» پارک پس از ۹ سال و نیم حضور در سلتیک درنهایت در سال ۲۰۱۶ و پس از این‌که برندان راجرز، سرمربی تیم، از لی کانگرتون به عنوان مدیر استعدادیابی استفاده کرد، از این تیم جدا شد. او کمپانی مشاوره خود را راه‌اندازی کرد و با چند باشگاه‌ همکاری می‌کند. او از بین تمام ستاره‌هایی که کشف کرده، فن‌دایک را یک جواهر یگانه می‌داند و می‌گوید: «این مانند خرید سهام بود. این یک کالا بود اما وقتی آن احساس رضایت را از سرمربی دریافت می‌کند برای همه خوشحال می‌شوی. افراد زیادی در این فرآیند دخیل هستند.» او که آغازگر حضور فن‌دایک در فوتبال بریتانیا پیش از پیوستن به ساوتهمپتون و لیورپول با قراردادهایی به ارزش ۱۱٫۵ میلیون پوند و ۷۵ میلیون پوند بود، پس از این‌که این بازیکن را به پارک هد رساند، پیام کوتاهی دریافت کرد: «تو از پس این کار برآمدی. تمام شد، کار به انجام رسید. کادر فنی از این بعد وظیفه مراقبت از او را بر‌عهده دارند. از تو سپاسگزاریم، خدانگهدار.»