سایت بدون – در دسامبر ۲۰۱۲ ما با ویکتور والدز برای نخستینبار در زمین تمرین جدید بارسلونا ملاقات کردیم. یک ماه قبل از این ملاقات بارسلونا در حالی در زمین لوانته به میدان رفته بود که هر یازده بازیکن این تیم محصول آکادمی باشگاه بودند. اتفاقی که از نظر والدز بسیار غرورانگیز بود.
وی گفت: «شما نمیتوانید چیزی بیشتر از اینکه هر یازده بازیکن تیمتان از آکادمی خودتان آمده باشند درخواست کنید. این چیزی است که همه تیمهای بزرگ دنیا باید به عنوان یک هدف در نظر بگیرند. برای داشتن باشگاهی عالی نیازی به قراردادهای بزرگ نیست.» او ادامه داد: «این نتیجه کارهایی است که ۱۵ تا ۲۰ سال قبل انجام شده است. یک شبه اتفاق نیفتاده است. افرادی که این وضعیت مدیون آنهاست دیگر در باشگاه نیستند. من بعد از هر بازی پیامهای زیادی از مربیان قدیمی دریافت میکنم. آنها بخشی از موفقیت هستند.» آن مسابقه، رقابت جالبی بود. والدس، مونتویا، پیکه، آلبا، بوسکتس، ژاوی، فابرگاس، پدرو، اینیستا و مسی در پیروزی ۴ بر صفر بارسلونا همگی از لاماسیا فارغالتحصیل شده بودند. مربی تیم تیتو ویلانوا خودش دانشجوی سابق لاماسیا بود. کسی که تبدیل به گواردیولای شماره دو شده بود. مجموعه آموزشی کاتالانها اکنون به نام ویلانوا نامگذاری شده است که در سال ۲۰۱۴ بر اثر ابتلا به سرطان درگذشت. زمین آموزش واقع در پنج مایلی از نیوکمپ در دره رودخانه لوبروگات احداث شده است. یک مزرعه کشاورزی و خانه (ترجمه تحتاللفظی لاماسیا در زبان کاتالان) که خارج از ورزشگاه معروف بارسا قرار دارد. از سال ۲۰۰۷ به این سو توریستها میتوانند از داخل اتوبوس تمرین تیم اول بارسلونا را در این زمین مشاهده کنند.
شرایط جدید باعث افزایش محدودیتهایی شد. باشگاه نیاز به امکانات بیشتر و ارتقای تجهیزات و زمینی جادارتر داشت. زمین تمرین آنها به اندازه رئال مادرید بزرگ نیست اما هنوز ۸۴ ساختمان در آن وجود دارد که مانند یک هتل زنجیرهای است. اما تصاویر دیوارهای این کمپ تمرینی به جای اینکه با تصاویری از طبیعت پر شده باشد با عکس فارغالتحصیلان سابق که موفق شدند بارسا را به تیم اول دنیا تبدیل کنند آذینبندی شده است. در سال ۲۰۱۰ هر سه بازیکن نامزد توپ طلای جهان یعنی مسی و ژاوی و اینیستا فارغالتحصیل لاماسیا بودند. هنگامی که آنها اتاق خود را در کمپ ترک میکنند با این جمله مواجه میشوند که «ما با هم قوی هستیم.» همچنین تصاویری از یوهان کرایوف و لوریانو رویز به چشم میخورد که در انقلاب بارسلونا در دهههای ۷۰ و ۸۰ قرن بیستم تاثیرگذاری زیادی داشتند و به هلندیهای الهامبخش معروف شدند. بارسا میخواهد افرادی برجسته و بازیکنانی بزرگ تولید کند. آموزش مهم است. احترام آموخته میشود. مخالفان هرگز دشمن شناخته نامیده نمیشوند. بحث ساختن است نه خراب کردن. بازیابی توپ نه توپربایی! وایفای شبها خاموش است و اینترنت تعطیل!
استادیوم یوهان کرایوف که در سال ۲۰۱۰ افتتاح شد با ظرفیت ۶۰۰۰ نفر بازیکنان را به خود جذب میکند. این قرار است زمین تیم B بارسلونا باشد که طی یک دهه گذشته متوسط ۲۹۰۰ تماشاچی در بازیهایش را به ثبت رسانده است. تیم زنان بارسلونا نیز یکی از بهترین تیمهای اروپاست و فینالیست لیگ قهرمانان به حساب میآید. آنها هم قرار است از این زمین استفاده کنند. تیمی که تماشاچیان زیادی را جذب میکند. تصاویر و نقلقولهایی از یوهان کرایوف برای الهام بخشیدن به بازیکنان جوان به چشم میخورد. از جمله «فوتبال بازیای است که شما با مغز خود آن را بازی میکنید.» یا «من ترجیح میدهم ۵ بر ۴ ببرم تا یک بر صفر.» این یک شهرت جهانی برای لاماسیا به عنوان بهترین آکادمی جهان است. اما آنچه جدیدا اتفاق میافتد قرابتی با لاماسیای سابق ندارد. به دلایل مشخصی بازی با لوانته در سال ۲۰۱۲ نقطه خوبی برای قافله بارسا بود که تمام بازیکنانش از معدن لاماسیا آمده بودند. تیم بارسا که در بین سالهای ۱۹۷۴ تا ۱۹۹۱ تنها یک عنوان کسب کرده بود، موفق شد با همین تیم لالیگا و لیگ قهرمانان را ببرد و بهطور کلی دگرگون شود. با استفاده از بازیکنان محلی که با برنامهریزی و آموزش درست تبدیل به وزنههای بینالمللی شده بودند. فران سوریانو که اکنون مدیر ارشد اجرایی منچسترسیتی است و به مدت ۵ سال معاون رییس باشگاه بارسلونا بود نصیحت کرد این یک محفل پر فضیلت است و در آن موفقیت باعث موفقیت میشود. جائومه لوپیس فوتبالیست سابق، دوست نزدیک کرایوف و اقتصاددان برجسته اسپانیایی که جزیی از گروه بازیکنان سابق بارسلوناست، میگوید: «در سال ۲۰۱۰ ستارگان تیم باهم همتراز بودند و سه بازیکن این تیم بهترینهای جهان به حساب میآمدند. این اتفاق هرگز در تاریخ فوتبال تکرار نخواهد شد. آن زمان لاماسیا پایگاه تیم اول باشگاه بود و در هر بازی هشت فارغالتحصیل آکادمی برای تیم بازی میکردند. در بازی مقابل لوانته این عدد ۱۱ بود.» پس چرا هیچ چیز دیگر مثل سابق نیست؟ کاتالان چه کار کرد که در مسیر اشتباه افتاد؟ مربی جوان کاتالونیا که در بارسا و اسپانیول کار میکند، معتقد است بارسا معنای لاماسیا را از دست داده. او میگوید: «این تئوری اصلی از یوهان کرایوف، رینوس میشل، لورائو رویز و افرادی شبیه به خوزه لوییز نونز رییس سابق باشگاه آمده بود. سپس لوییس فنخال و پپ گواردیولا به دنبال آنها از لاماسیا مراقبت کردند. آنها بهترین بازیکنان کاتالونیا، اسپانیا و بعدها مسی از آرژانتین را به دست آوردند. این کار مقرون به صرفه و منطقی بود. بازیکنان کاملا آماده بودند به تیم اول برسند و شانس خود را به دست آورند.» جوردی کوییژانو به عنوان رییس روزنامه El Pais که روزانه اخبار بارسلونا را پوشش میدهد میگوید باشگاه مبلغ زیادی را برای توسعه مجدد نیوکمپ خرج کرده است. او معتقد است: «بارسلونا مدل اصلیاش را از دست داد زیرا مسوولان باشگاه چشمانداز بلندمدت و پشتیبانهای خوبی ندارند.» البته کوییژانو به سرعت در ادامه میافزاید که بارسلونا اصرار دارد که لاماسیا در اولویت است و پیشرفتهایی در این زمینه انجام شده است. او توضیح میدهد: «آنها قصد بازگشتن به آن فلسفه را دارند اما شک دارم که بتوانند به آنجا برگردند. خیلی چیزها تغییر کرده است. بسیاری از بازیکنان اکنون در لیگ برتر انگلیس مبلغی را دریافت میکنند که بارسلونا از پرداخت آن عاجز است. رکود احتمالا در بارسلونا عمیق خواهد بود.»
کاتالانها بیشترین دستمزد را بین تیمهای جهان پرداخت میکنند که شامل ۷۰ درصد کل گردش مالی آنها در سال ۲۰۱۸ میشد. آنها نیاز به کاهش هزینهها داشتند اما امضای قرارداد با آنتوان گریزمان، فیلیپه کوتینیو و عثمان دمبله که به ترتیب تبدیل به چهارمین، پنجمین و ششمین بازیکنان گرانقیمت تاریخ شدند و البته نتوانستد به هر دلیلی فرم خوب خود را به بارسلون بیاورند وضعیت را به هم ریخت. حقوق مسی به تنهایی آنقدر زیاد است که عدم تعادل را به وجود میآورد. رییس باشگاه جوزپ بارتومئو میگوید کل کار او معادل تلاش برای به دست آوردن پول کافی برای پرداخت دستمزدهای مسی است. فوق ستاره آرژانتینی مطمئنا بزرگترین فوتبالیست دنیاست و از طریق تیم جوانان پیشرفت کرده است. اما او هم اعتراف میکند که سیستم فعلی شبیه به سیستم سابق نیست. او در سال ۲۰۱۸ گفت: «ما کمی از تعهد خود را نسبت به آکادمی از دست دادهایم. بازیکنان جوان مهمی باشگاه را ترک کردند و این اتفاقی است که در باشگاههای بزرگ دنیا کمتر رخ میدهد.» مانولو مارکز از مربیان کاتالونیایی که در لاسپالماس عملکرد خوبی داشت، فکر میکند هواداران باید برخی تقصیرها را به گردن بگیرند. او میگوید: «بارسلونا چلسی نیست. خیلی از طرفداران اعتراف میکنند این ایده را دوست دارند اما حاضر نیستند بازیکنان جوان را امتحان کنند. ارنستو والورده این را میدانست و در استفاده از بازیکنان جوان مردد بود. ستین دوستی که احترام زیادی برایش قائلم ایدههای زیبایی در فوتبال دارد اما او باید جام به دست آورد.» در آخرین بازی بارسا قبل از ورود اسپانیا به پاندمی کرونا که یک پیروزی مقابل سوسیهداد بود تنها ۴ بازیکن از آکادمی در زمین حضور داشتند. مسی، جرارد، پیکه و بوسکتس که همه بالای ۳۰ سال بودند. آیا نیمکت با استعداد و جوانی وجود داشت؟ نه! فقط سه بازیکن از هفت تعویضی از لاماسیا آمده بودند. ریکی پیوگ، الکس کولادو و آنسو فاتی ۱۷ ساله. فاتی تنها بازیکنی است که توانست در این فصل بازی کند و به نظر میرسد تنها موفقیت لاماسیا باشد.
تیم B بارسلونا هماکنون در دسته سوم اسپانیا بازی میکند که این یک افت به حساب میآید. با این حال مارکز معتقد است مربی فعلی آن تیم یعنی ژاوی گارسیا پیمنتا وینگر سابق بارسلونا از سیاست فعلی باشگاه پیروی نمیکند. «او مدتهاست در آنجا بوده و به بازیکنان بزرگی کمک کرده است تا به ردههای بعد برسند. او مربی تیم بارسلونا در لیگ قهرمانان سال ۲۰۱۸ بود. میتوانم روزی او را نفر اول تیم ببینم. او در حال حاضر در دسته سه با بازیکنان ۲۰ یا ۲۱ ساله کار میکند. البته اکثر بازیکنان خوب جوان فروخته شدهاند.» ریرا کاپیتان سابق تیم B بارسلونا معتقد است فشار در تیم اول بسیار بیشتر است. او گفت: «وقتی من برای آموزش همراه با تیم اول تمرین کردم از اینکه آنها چقدر سریع هستند تعجب کردم. من در یک تیم خوب B بازی کردم. مسی، والدز، اینیستا، اولگوئر، تیاگو موتا و فرناندو ناوارو تیم اول را تشکیل دادند. همه ما امیدوار بودیم که این کار را انجام دهیم. اما میدانستیم چقدر سخت است بتوانید در بالاترین حالت بمانید، در هفته دو بار بازی کنید، اگر خوب نبودید با فشار روانی بالا مقابله کنید و تنها روی فوتبال متمرکز بمانید.» با این حال فلسفه اصلی کل تیمهای بارسا یکسان بود. ریرا که بعدا در تیمهای ساندرلند و سوتنداند فالکرک بازی کرد، ادامه میدهد: «برو حرکت کن، توپ را سریع بازیابی کنید، تملک داشته باشید. توپ را سریع انتقال دهید. به ما گفته شد اگر توپ را در اختیار داشته باشید نزدیک شدن به هدف راحتتر است. تمرینهای کمی به صورت ۱۱ در مقابل ۱۱ انجام میگرفت. معمولا تعداد نفرات بالا با تعداد نفرات کمتر در تمرینات جلوی هم قرار میگرفتند ما فقط میتوانستیم دو بار لمس توپ کنیم.» پس چطور شد که بارسا به اینجا رسید؟ دوست کرایوف انگشت اتهام را به سمت رییس سابق باشگاه ساندرو روزل و رییس فعلی بارتومئو میگیرد. «آنها ایدهآلهای لاماسیا را تخریب و ویران کردند. آنها ۴۷ بازیکن برای تیم B به خدمت گرفتند و هیچ کدامشان به تیم اصلی نرسیدند.» راسل در بین سالهای ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۳ مسوول جذب بازیکنان جدید بود و در آن زمان ۱۰ بازیکن بینالمللی زیر ۱۸ سال را به خدمت گرفت و قوانین فیفا را شکست. لوپیس اعتراف میکند: «این خسارت زیادی به باشگاه زد.»
یکی از این ستارهها مهاجم کرهای لی سوونگک یا اصطلاحا مسی کرهای بود. او اکنون ۲۲ ساله است و در لیگ بلژیک بازی میکند. بارسا او را در سال ۲۰۱۷ با مبلغ ۱٫۵ میلیون پوند فروخت. بازیکنانی هم هستند که تیم را برای درآمد بیشتر درک کردند از جمله پدرو و تیاگو آلکانتارا و جرارد دلوفئو. کارلوس گواردیا که مدتی همراه اسطوره هلندی باشگاه است، میگوید همه بازیکنان جهان در ۱۵ سالگی مسی بعدی نیستند. او میگوید: «لاماسیا یک تجارت است. ما باید از پاندمی کرونا درس بگیریم و بفهمیم لاماسیا ضروری است زیرا همیشه نمیتوان با نرح فعلی بازیکنان خرید. اما این مدیریت به چنین فلسفهای اعتقاد نداشت و بازیکنان خیلی زیادی فروخته شدند.» البته بارسا تنها تیمی نیست که چنین سیاسیتی در پیش دارد. منچسترسیتی هم روی همین خطوط مشابه فعالیت میکند. غولهای لیگ برتر جوانان را به باشگاه میآورند به این امید که برای تیم اول بازی کنند. دید فعلی به این شکل است که سرمایهگذاری روی بازیکنان جوان سودآور است. لوپیس میگوید: «خیلی بهتر است که مسی در سن ۱۴ سالگی جذب شود تا ۲۴ سالگی. بارسلونا قبلا در مورد فابرگاس و پیکه این کار را کرد و آنها را از آرسنال و یونایتد بازگرداند. در این بین البته ایجنتهایی مثل کرکس هستند که صدمات زیادی وارد کردهاند. کسانی که با وعده پول والدین را متقاعد میکنند فرزندشان را به جاهای دیگر ببرند.»
او میافزاید: «مقررات فیفا بارسا را خراب کرد. حقوق بالایی که توسط باشگاههای دیگر ارایه شد هم مزید بر علت شد. ضمن اینکه اگر شما میخواهید از جوانان استفاده کنید باید کسی مثل پپ را به عنوان سرمربی داشته باشید.»
باشگاههای بزرگ دنیا نگاه متفاوتی به بازیکنان جوان پیدا کردهاند. میسون گرینوود در حال حاضر فیکس منچستر است و این یعنی عدول از سیاستهای جوانگرایی فرگوسن در حال از بین رفتن است. سیتی به عنوان یک تیم پرخرج برای جذب ستاره در حال حاضر بیشتر از ۵ برابر ۵ سال قبل خود برای جوانان هزینه میکند. سیتی حاضر شد برای هانیبال میبری بازیکن ۱۶ ساله موناکو ۹٫۳ میلیون پوند بدهد. او در سن ۱۴ سالگی یک میلیون پوند قیمت داشت. بارسا اما این هزینهها را تحت پوشش قرار نمیدهد. نه تنها او پول برای بازیکن جوان نمیدهد بلکه بازیکنان جوان تیم را هم فروخته است. آدریان برنابئو، سرخیو گومز، پابلو مورنو، جوردی مابولا، هابیل رویز، کارلز پرز و رابرت ناوارو بازیکنانی بودند که از بارسا رفتند. وحشتناکترین خروجی هم اریک گارسیا بود که در ۲۰۱۷ به سیتی پیوست. مدارس فوتبال بارسا در سراسر دنیا وجود دارد و آنها ۵۰ آکادمی را در جاهای مختلف جهان مدیریت میکنند. بسیاری از کارشناسان معتقدند رییس جدید باشگاه که در سال ۲۰۲۱ انتخاب میشود باید به این آکادمیها توجه بیشتری داشته باشد. لوپیس معتقد است: «رییس جدید باید هدف اول خود را احیای لاماسیا بگذارد و آن را به مثالی برای جهان تبدیل کند. با وقوع هر بحرانی از جمله ویروس کرونا تنها راهحل مراجعه به لاماسیا ست که هنوز دیانای آن در خون بارسا وجود دارد.»
ترجمه: سامان سعادت/ اعتماد آنلاین