تاکنون لاشه ۹ هزار پرنده مهاجر در تالاب بین المللی میانکاله جمع آوری شده است
سایت بدون – در آستانه روز جهانی تالاب و پنجاهمین سالروز تاسیس کنوانسیون رامسر (کنوانسیون حفاظت از تالابهای جهان)، تلفات گسترده پرندگان در تالاب بین المللی میانکاله، بهشت رویایی مازندران را با بحران مواجه ساخت. بر اساس گزارشهای منتشره در چهار روز گذشته لاشه بیش از ۹ هزار پرنده از گونههای مختلف به ویژه فلامینگو و چنگر، انواع اردک و پلیکان در سواحل تالاب مشاهده و جمعآوری شده است و هنوز مشخص نیست علت این تلفات گسترده چه بوده است.
همزمان با مرگ و میر گسترده پرندگان در مهمترین تالاب شمالی ایران، بازار غیرقانونی فروش پرندگان مهاجر در فریدونکنار نیز که هرساله محل اختلاف فعالان محیط زیست و مسئولان استان مازندران بود، با تصمیم ستاد مدیریت بحران استانداری نیز تعطیل و هر گونه شکار و صید پرندگان مهاجر نیز توسط اداره کل محیط زیست استان مازندران ممنوع اعلام شد.
هر روز به شمار لاشههای پرندگان میانکاله افزوده میشود. اما علت چیست؟ از آنفلوآنزا گرفته تا مسمومیت عمدی و آلودگی صنایع و کشاورزی اطراف تالاب! انگشت اتهام به سمت همه نشانه گرفته شده است ولی هنوز پاسخ روشنی به افکار عمومی داده نشده که علت این تلفات گسترده پرندگان در میانکاله چیست. اما مسئولان از بررسی همه گزینهها میگویند؛ از دست داشتن صیادان غیرمجاز تا سم بوتولیسم!
احمدرضا لاهیجانزاده، معاون محیطزیست دریایی سازمان حفاظت محیطزیست نیز میگوید: موضوع آلایندگی تالاب میانکاله همچنان پابرجاست. تالاب میانکاله، توسط فاضلابهای شهری، آلایندههای صنعتی و سموم کشاورزی آلوده میشود. ما گزارش کامل آن را به ستاد ملی هماهنگی و مدیریت تالابهای کشور ارائه دادیم و قرار است ظرف ۳ ماه آینده تکلیف آلایندههایی که به تالاب میانکاله روانه میشوند، معلوم شود. دامپزشکی استان مازندران نیز احتمال مرگ این پرندگان ناشی از بیماریهای آنفلوآنزا و نیوکاسل را رد کرده، ولی اعلام کرده است احتمال مرگ ناشی از مسمومیت برای این پرندگان در دست بررسی است. در همین حال اداره کل محیط زیست مازندران برای رسیدن به نتیجه قطعی کارشناسانی را از دامپزشکی و سازمان محیط زیست کشور به منطقه دعوت کرده و هماکنون این کارشناسان در کنار سایر کارشناسان بومی منطقه سرگرم بررسی یافتههای خود از این رخداد تلخ زیست محیطی هستند.
چه کسی پرندگان را مسموم کرده است؟
حالا سازمان محیطزیست به شهروندان و مسافران شمال توصیه کرده تا از خرید و فروش لاشه پرندگان مهاجر وحشی آبزی و کنار آبری تا اطلاع ثانونی امتناع کنند. در همین حال دامپزشک معتمد محیطزیست مازندران، علت تلفات مشکوک چند هزار پرنده مهاجر زمستانگذران را در تالاب بینالمللی میانکاله را مسمومیت غذایی اعلام کرده است. بهرنگ اکرامی به ایرنا گفته: منشاء این مسمومیت غذایی نوعی باکتری است که در پرندگان بهویژه از گونههای چنگر و فلامینگو که از جلبکها و پلانگتونها تغذیه میکنند ایجاد میشود.
به گفته او در حال حاضر بیشترین تلفات پرندگان وحشی در تالاب بین المللی میانکاله مربوط به چنگر معمولی و فلامینگوهاست که منبع اصلی تغذیه آنها به عنوان پرندگان کنار آبزی از جلبکها و پلانگتونهاست و این بیماری باکتریایی در آزمایشگاه داخل استان برای مرگ پرندگان مهاجر زمستان گذران تا حدودی به قطعیت رسیده است. اکرامی میگوید: بررسی بعدی ما یافتن منشاء این آلودگی و ایجاد بیماری است که باعث آلودگی آب تالاب میانکاله و تلف شدن چند هزار پرنده مهاجر زمستان گذران شده است. یکی از احتمالاتی که مطرح است این است که از چندین روز پیش آب تالاب و غذای پرندگان بر اثر ورود فاضلاب خانگی و یا حتی صنعتی آلوده شده و آلودگی بر جلبکها و پلانگتونها هم اثر گذاشته باشد و در نتیجه آن پرندگانی که از قسمت آلوده تغذیه کردند دچار مسمومیت شده باشند.
این دامپزشک میگوید: احتمالا مرگ پرندگان حدود ۱۰ روز پس از آلودگی منبع غذایی و مصرف آن شروع شده و همچنان ادامه دارد. او در مورد سابقه بروز این بیماری در پرندگان وحشی در تالاب بین المللی میانکاله میگوید: اگر چه طبق اظهارنظرها، وضعیت مشابهی ۱۲ سال پیش نیز در میانکاله رخ داد و تلفات چندین هزار بالی پرندگان را موجب شد، ولی متاسفانه سابقه بررسی علمی در این زمینه وجود ندارد. این دامپزشک معتقد است اکنون با رد قطعی ارتباط تلفات پرندگان با بیماری میکروبی آنفلوانزا حاد پرندگان و نیوکاسل و باکتریایی بودن ریشه این مرگ و میر، احتمال سرایت بیماری به سایر پرندگان تا حد زیادی از بین رفته، ولی همین باکتریها میتوانند عامل بیش از ۱۰۰ بیماری دیگری شوند. اکرامی در مورد ابتلاء پرندگان به بیماری بوتولیسم به عنوان یکی از مسمومیتهای غذایی که بیشتر منشاء آن از کنسروهای خانگی و به خصوص ماهی است و اخیرا توسط اداره دامپزشکی استان به عنوان عامل مرگ پرندگان اعلام شده میگوید: بررسی ما احتمال بروز این بیماری را تاکنون رد کرده است.
تالاب بینالمللی میانکاله در شرق مازندران یکصد هزار هکتار مساحت دارد که سالانه بیش از ۲۰۰ گونه از پرندگان مهاجر و بومی با جمعیت حدود ۵۰۰ هزار، از این تالاب تغذیه میکنند.