بدون دانستن حق شماست ، بیشتر بدانید
همیشه و هربار که نسخه سینمایی یک اثر موفق تئاتری ساخته می‌شود، این نظریه مطرح می‌شود که فیلم مورد نظر ساختار و حال‌وهوایی تئاتری داشته است. بسیار زیاد شنیده می‌شود که لحن این فیلم‌ها تئاتری بوده و از سینما دور است. واقعیت هم این است سینمایی کردن یک نمایش تئاتری در جلوی دوربین کار چندان ساده‌ای نیست و بسیاری از فیلمسازان در ارائه فیلمی با ساختار سینمایی از یک نمایش صحنه‌ای نتوانسته‌اند موفق عمل کنند. طبیعی است با نمایش عمومی اثری چون «تراژدی مکبث» هم این تحلیل‌ها در سطح وسیعی مطرح شود. پس عجیب نیست اگر عمومی منتقدان در نقدهایشان از ساختار تئاتری فیلم تازه جوئل کوهن صحبت کنند. این در حالی است که اتفاقا فیلمساز به‌دنبال روایت تئاتری از تراژدی معروف و کلاسیک ویلیام شکسپیر بوده و قصد نداشته ساختاری سینمایی به ساخته‌اش بدهد. این اولین‌بار نیست صنعت سینما و هنرمندان آن سراغ اثری از شکسپیر می‌روند. داستان‌های شیرین و عجیب و غریب این نمایشنامه‌نویس کلاسیک بریتانیایی به‌قدری جذاب و مردم‌پسند است که کمتر هنرمندی را می‌توان یافت که بتواند خودش را از وسوسه کار روی نوشته‌های او برهاند. این وسوسه آن‌قدر گریبانگیر است که حتی فیلمساز مولفی چون آکیرا کوروساوا را هم بی‌تاثیر نمی‌گذارد و باعث می‌شود تا اقتباسی سینمایی از یکی از آثار او (اتفاقا همین داستان مکبث) را کار کند.
تعجب عمومی
زمانی که جوئل کوهن از قصدش برای کارگردانی نسخه‌ای از داستان جاودان شکسپیر پرده برداشت، تعجب عمومی را برانگیخت. برای دوستداران محصولات غیرمتعارف سینما شنیدن این خبر با شگفتی همراه بود. منتقدان و تماشاگران حرفه‌ای سینما این هنرمند را با درام‌های طناز و تلخی به یاد می‌آورند که در عین حال سرشار از شوخ‌طبعی و لحظات ناب کمدی بوده‌است. به صورت طبیعی، این شیوه فیلمسازی فاصله بسیار زیادی با کارهای شکسپیری دارد. برای همین، همگان منتظر اکران عمومی تراژدی مکبث بودند تا ببینند کوئن با داستان سرشار از طمع، ولع و حرص آدمی چه کرده و البته حاصل کار به هرحال همه را شگفت‌زده کرده‌است.
کفه ترازو
به نوشته سایت روتن تومیتوز، از جمع ۱۶۸نقد و مروری که روی فیلم صورت گرفته تعداد نقدهای مثبت خیلی زیاد نبوده و کفه ترازو بیشتر به طرف منفی می‌چرخد. ظاهرا باور بسیاری از منتقدان این بوده دنیای شکسپیر دنیای کوئن نیست و او نباید در این زمینه تجربه‌اندوزی می‌کرد.اما داستان مکبث آن‌قدر شورانگیز و جذاب است که باعث فریب کسی چون کوئن هم می‌شود. نمایش شکسپیر که تقریبا همه درباره‌اش می‌دانند، ماجراهای مکبث، لرد و جنگاور اسکاتلندی را تعریف و دوباره‌خوانی می‌کند که زمان بازگشت پیروزمندانه از جبهه‌های جنگ با سه جادوگر برخورد می‌کند. پیشبینی آنها این است او تاج پادشاهی برسر خواهد گذاشت و شاه بعدی اسکاتلند است. زن طماع مکبث (فرانسیس مکدورماند) او را به قتل پادشاه وسوسه می‌کند. اگر چه مکبث رویای خونین همسرش را عملی می‌کند اما روح پادشاه و حضور مداوم سه ساحره، مکبث و همسرش را به مرحله جنون می‌کشد. ساحره‌ها در ارتباط با مغلوب شدن مکبث پیشبینی عجیب و غریبی کرده‌اند و مکبث بعید می‌داند چنین اتفاقی بیفتد.
تراژدی مکبث اولین فیلمی است که یکی از برادران کوئن به تنهایی کارگردانی کرده‌است. جوئل و اتان طی ۲۵سال گذشته تمام فیلم‌هایشان را به صورت مشترک نوشته و کارگردانی کرده‌اند. تلاش یکی از این دو برای ساخت فیلمی بدون همراهی برادر دیگر، از جمله چیزهایی بوده که به طور مفصل در رسانه‌ها مورد بحث قرار گرفت. نکته جالب این است با وجود کارگردانی مشترک فیلم‌های سینمایی تا سال ۲۰۰۴ نام اتان به‌عنوان یکی از دو کارگردان در تیتراژ فیلم‌هایی که می‌ساختند، قید نمی‌شد.
کوئن تمام صحنه‌های تراژدی مکبث را روی یک صحنه تئاتری فیلمبرداری کرد و دکورهای آن به گونه‌ای ساخته و خلق شدند که تماشاچی دقیقا متوجه شود در حال تماشای تئاتری فیلم شده‌است. به‌جز یک صحنه که در پایان فیلم در فضای بیرونی رخ می‌دهد، بقیه صحنه‌های فیلم تماما در فضای داخلی فیلمبرداری شده‌اند. کار فیلمبرداری فقط ۳۶روز طول کشید که کمترین زمان فیلمبرداری برای اثری از جوئل کوئن به حساب می‌آید. برونو دلبانل، مدیر فیلمبرداری این درام تاریخی می‌گوید اصرار کارگردان بر این بود که فیلم سیاه و سفید فیلمبرداری شود و نماهای آن شبیه فیلمی امروزی از فریتز لانگ، فیلمساز کلاسیک آلمانی به نظر برسد. در این شیوه فیلمبرداری، تاکید خاصی روی اشیا و اجسام صورت می‌گیرد. شیوع کرونا مدتی در کار فیلمبرداری وقفه ایجاد کرد.
بازی‌های شکسپیری
هر دو بازیگر اصلی فیلم قبل از این در اقتباس‌هایی از شکسپیر حضور داشته‌اند. واشنگتن سال ۱۹۹۳ در «هیاهوی بسیار برای هیچ» کنت برانا بازی کرد و مک دورماند سال ۲۰۱۶ نقش لیدی مکبث را در نمایشی تئاتری بازی کرد. دانیل جی سولیوان کارگردان نمایش و کانلت هیل بازیگر نقش مکبث آن بود. جوئل کوئن قصد دارد به‌زودی داستان ساخته سینمایی خود را با نام «لیدی مکبث» با بازی همسرش فرانسیس مک دورماند روی صحنه دو مرکز تئاتری وست اند لندن و برادوی آمریکا ببرد. بسیاری از منتقدان با مقایسه فیلم کوئن با درام کلاسیک و درخشان«سریر خون» آکیرا کوروساوا، می‌گویند اثر باشکوه فیلمسار ژاپنی هنوز بهترین اثری است که براساس داستان نمایش مکبث شکسپیر ساخته شده‌است. این در حالی است که باراک اوباما، رئیس‌جمهور سابق آمریکا که در روزهای پایانی هر سال میلادی فهرستی از فیلم‌های مورد علاقه‌اش را منتشر می‌کند، از تراژدی مکبث به‌عنوان یکی از آثار مورد علاقه‌اش اسم می‌برد.
