بدون دانستن حق شماست ، بیشتر بدانید
رمان «شوهرباشی» برای اولین بار از زبان روسی به فارسی برگردانده شد
سایت بدون – به تازگی رمان «شوهرباشی» داستایفسکی را از زبان روسی به فارسی ترجمه کرده و این رمان در نشر ماهی به چاپ رسیده‌است. این رمان قبلا هم به فارسی ترجمه شده اما هیچ‌کدام از این ترجمه‌ها از زبان اصلی نبوده‌اند. شوهرباشی، یکی از رمان‌های کمتردیده‌شده در میان رمان‌های داستایفسکی است که درست میان دو رمان بزرگ او یعنی ابله و شیاطین نوشته‌شده‌است. اما این اثر کم‌حجم یکی از مهم‌ترین رمان‌ها برای شناخت دنیای نویسنده است. شوهرباشی خصلت بیشتر کارهای داستایفسکی و به‌خصوص تلفیق تراژدی و کمدی را در خود دارد. در این رمان داستایفسکی از نویسندگان زیادی تاثیر گرفته‌است اما خلاقیت منحصربه‌فرد او این اثر را کاری یگانه کرده است. خبرگزاری ایبنا در همین باره با میترا نظریان به گفت‌وگو نشسته‌است. او گفته: «کتاب شوهرباشی با نام «همیشه شوهر» از زبان‌های انگلیسی یا فرانسه ترجمه شده‌بود ولی نیاز داشت از زبان اصلی نیز ترجمه شود. همیشه شوهر ترجمه غلطی نیست اما بیشتر ترجمه تحت‌اللفظی است و به نحو شایسته منظور نویسنده را نمی‌رساند. «شوهرباشی» ترجمه‌ای از اصطلاح خلق شده توسط نویسنده است که جان کلام را بیان می‌کند.
نویسنده تا لحظات آخر در انتخاب اسم مردد بوده و از اسم کتابی فرانسوی «جهودباشی» نوشته «اژن سو» الهام گرفته است و خودش می‌گوید همان‌طور که دست تقدیر چنین رقم زده که آگاسفر یهودی همیشه خدا یک جهود عزلت‌نشین باشد و کاری جز یک جهود عزلت‌نشین بودن نداشته‌باشد و انتخاب اول و آخرش نیز همین باشد، شوهر حسود و جفادیده قصه من هم آفریده‌شده که شوهر باشد. او نمی‌تواند نقش دیگری در زندگی‌اش داشته‌باشد و ذاتا یک شوهر است و اگر صد بار هم بیوه شود، باز هم می‌رود زن می‌گیرد چون به جز شوهر بودن کار دیگری از او برنمی‌آید. هویت او شوهر بودن است، شغلش شوهر بودن است، معنا و هدف زندگی‌اش نیز شوهر بودن است، و در امر ازدواج و شوهر شدن هم سرآمد همه مردهاست؛ بنابراین او یک «شوهرباشی» است.
شوهرباشی دقیقا معادل همان اصطلاحی است که داستایفسکی برای تروسُتسکی ساخته است. شوهرباشی سال ۱۸۷۰ در مجله «زاریا» (به معنای «شفق») چاپ شد. داستایفسکی بعد از نوشتن ابله و پیش از شروع شیاطین قصد داشت مدتی استراحت و تفریح و به قول خودش عیاشی کند. در همین زمان مجله «زاریا» تاسیس می‌شود و شوهرباشی به چاپ می‌رسد و با اقبال عمومی روبه‌رو
می‌شود.
