سازمان جهانی بهداشت به تازگی لیستی از واکسنهای ضد ویروس کرونایی را منتشر کرده است که تاکنون نتایج مثبتی در آزمایشهای بالینی داشتهاند.
سایت بدون -ویروس کرونا از زمان شیوع تاکنون علاوه بر خسارات جانی بسیار، تاثیرات اقتصای و روانی زیادی هم در پی داشته است. این ویروس با سرعت غیر قابل وصفی در مدتی کوتاه تمام جهان را فراگرفته و همچنان میتازد. به گفته متخصصان، کووید ۱۹ تازه نفس قرار است تا مدتی مهمان مردم کره زمین باشد از این رو بسیاری از دانشمندان جهان شبانه روز در تلاشند تا این مهمان ناخوانده را هر چه زودتر از روی زمین ریشهکن کنند.
در حال حاضر بیش از ۱۰۰ کاندید واکسن کووید ۱۹ در مراحل مختلف توسعه قرار دارند که تعداد معدودی از آنها در آزمایشهای اولیه انسانی هستند که چین در این زمینه پیشتاز بوده است و به گفته رئیس کمیسیون علوم و فناوری پکن تاکنون سه واکسن کرونا وارد فاز دوم آزمایشهای بالینی شدهاند.
ساخت واکسنی ایمن و مؤثر یک فرآیند طولانی و پیچیده است که برای ساختن آن ۱۰ الی ۱۵ سال زمان و یک میلیارد دلار بودجه لازم است. کارشناسان مختلفی در سراسر جهان هشدار دادهاند که واکسن کووید ۱۹ تا سال آینده به تولید انبوه و بهرهبرداری گسترده نخواهد رسید این در حالی است که سازمان جهانی بهداشت از تسریع روند ساخت ۸ کاندید واکسن کووید ۱۹ خبر داده است. واکسنهای مورد تایید سازمان جهانی بهداشت در حال سپری فاز آزمایشهای بالینی هستند. رقابت تنگاتنگی میان آنها برای رسیدن به یک نتیجه مثبت وجود دارد.
مادرنا mRNA-۱۲۷
میتوان به جرات گفت مادرنا به طور واضح یک رقیب جدی در تولید واکسن کووید ۱۹ است. این شرکت بیوتکنولوژی آمریکایی هفته گذشته در واکسن تجربی کووید ۱۹ آزمایشگاهی mRNA-۱۲۷، پیشرفت چشمگیری داشته و موفق به کسب مجوز FDA ایالات متحده برای انجام آزمایشهای بالینی در فاز ۲ شده است. فاز ۲ این واکسن با حضور ۶۰۰ داوطلب سالم انجام خواهد شد تا سطح ایمنی و اثربخشی آن ارزیابی شود.
واکسن تولیدی موسسه بیوتکنولوژی پکن
وکتور Adenovirus Type ۵ CanSino Bio در چین (Ad۵-nCoV) به عنوان برترین نمونه واکسنهای ساخته شده از سوی WHO معرفی شده است. Ad۵-nCoV اولین واکسن کاندیدای ضد کووید ۱۹ بود که آزمایشهای بالینی انسانی فاز دوم را آغاز کرد. Ad۵-nCoV از CanSino Bio که با استفاده از فناوری مشترک چین و کانادا ساخته شده است، توسط Health Canada نیز برای انجام آزمایشهای بالینی آماده شد. این واکسن با استفاده از یک وکتور آدنوویروس ۵ نقص ژنتیکی برای پروتئین سنبله SARS-CoV-۲ که با استفاده از سلولهای زنده رشد میکند، تولید شد.
واکسن دانشگاه آکسفورد
ChAdOx۱ nCoV-۱۹ که به طور مشترک توسط دانشگاه آکسفورد و شرکت داروسازی AstraZeneca تولید شده است، نتایج امیدوار کنندهای را در میمونها بدون هیچ گونه عوارض جانبی نشان داده است. این واکسن که در حال حاضر تحت آزمایش بالینی است، از آسیب ریهها و سایر اعضای بدن بر اثر ابتلا به ویروس کرونا در حیوانات مبتلا جلوگیری میکند.
Sinovac Biotech
COVID-۱۹ Sinovac Biotech نامزد غیر فعال واکسن کووید ۱۹ مستقر در پکن، با موفقیت مورد آزمایش قرار گرفته است. این واکسن میتواند با محافظت از سیستم ایمنی بدن برای تولید آنتی بادی در برابر ویروس از حیوانات محافظت کند. Sinovac در حال پیشرفت در تحقیقات خود برای کمک به نبرد جهانی علیه کووید ۱۹ است.
واکسهای تولیدی موسسه محصولات بیولوژیکی ووهان / سینوفارم
واکسن غیرفعال شده توسط موسسه محصولات بیولوژیکی ووهان وابسته به داروسازی ملی چین (سینوفارم) و انستیتوی ویروسشناسی ووهان تحت آکادمی علوم چینی، یکی دیگر از واکسنهای کووید ۱۹ چینی در لیست سازمان جهانی بهداشت است که وارد فاز دوم آزمایشهای بالینی شده است. این واکسن که کارآزمایی بالینی خود را از ۱۲ آوریل آغاز کرده است، تاکنون ایمنی و اثر بخشی خوبی در دریافتکنندگان واکسن نشان داده است.
غول دارویی دولتی چینی سینوفارم پیشرفت قابل توجهی در مسابقه واکسن کووید ۱۹ داشته است، زیرا دومین واکسن غیرفعال آن نیز برنده آزمایش کارآزمایی بالینی از طرف مدیریت ملی محصولات پزشکی شده است. واکسن مورد نظر توسط واحدی تحت عنوان انستیتوی بیولوژیکی CNBG-پکن و مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریهای چین ساخته میشود. واکسنهای غیرفعال از ویروسهای غیر زنده، باکتریها یا سایر عوامل بیماریزا که نمیتوانند باعث بیماری شوند، استفاده نمیکنند، از این رو این واکسنها به دوزهای مکرر برای تقویت و طولانی شدن پاسخ ایمنی به واکسن نیاز دارند.
Inovio Pharmaceuticals
Inovio Pharmaceutical به عنوان یکی از ابر شرکتهای تولید واکسن، درصدد توسعه واکسن “INO-۴۸۰۰” است که برای محافظت در برابر ویروس SARS-CoV-۲ ایجاد شده است. این شرکت زیست فناوری قصد دارد تا پایان سال ۲۰۲۰، ۱ میلیون دوز از این واکسن را مورد استفاده قرار داده و ارزیابی کند. واکسن “INO-۴۸۰۰” در حال حاضر از طریق یک کارآزمایی بالینی فاز ۱ شامل ۴۰ داوطلب سالم در ایالات متحده آزمایش میشود. این کار اثربخشی واکسن و توانایی آن در ایجاد واکنش ایمنی بدن را ارزیابی میکند که در صورت تایید میتواند تا فاز ۲ و ۳ کارآزماییهای بالینی در اواخر سال جاری پیش رود.
Pfizer و BioNTech
واکسن BNT۱۶۲ مبتنی بر mRNA است و به طور مشترک توسط Pfizer و BioNTech تولید میشود. این کارآزمایی بخشی از یک برنامه جهانی توسعه است که شامل چهار نامزد واکسن است که هر یک نشان دهنده ترکیبی متفاوت از فرمت mRNA و آنتی ژن هدف است. این کارآزمایی شامل ۳۶۰ فرد سالم در دو گروه سنی (۱۸-۵۵ و ۶۵-۸۵) ایمنی بدن و میزان دوز مطلوب چهار نامزد واکسن mRNA را تعیین کرده و مدام ارزیابی میشود.
موارد فوق ۸ واکسن مورد تایید سازمان جهانی بهداشت هستند که توانستهاند وارد فاز آزمایشهای بالینی شوند. با توجه به رقابتی که در این زمینه وجود دارد، این امید وجود دارد که واکسن ضد کرونا هر چه زودتر ساخته شده و به تولید انبوه برسد.
در کشور ما نیز دانشمندان و متخصصان این حوزه در تلاشند تا با یافتن راه درمانی ایمن و اثربخش، به ریشهکن شدن این ویروس در جهان کمک کنند. تاکنون متخصصان بیمارستان بقیهالله (عج) در این زمینه پیشتاز بودهاند. نتیجه فعالیتهای دانشمندان این بیمارستان تاکنون مورد تایید نمایندگان سازمان جهانی بهداشت بوده است.
گفتنی است در حال حاضر ویروس کرونا بالغ بر ۴ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر را در جهان مبتلا کرده و بیش از ۳۱۱ هزار تن را به کام مرگ برده است.