بدون دانستن حق شماست ، بیشتر بدانید
سایت بدون -معرفی آثاری که در نقاط دیگر دنیا در ژانرها و فضاهای متنوع دیگر ساخته شده‌اند، می‌تواند مدلی مقایسه‌ای در ذهن انواع مخاطبان تلویزیون و سینما ایجاد کند که خلأهای موجود در ساختار یکدست فیلمسازی ایران را بیشتر جلوی چشم‌ها قرار بدهد و راه را برای اصلاح آن باز کند.طی دو هفته گذشته، جهان غرب به کارگردانی جاناتان نولان و آینه سیاه به کارگردانی چارلی کروکر را معرفی و بررسی کردیم.
در ادامه پرونده معرفی سریال‌ها، سراغ سریال «آقای ربات» رفتیم.این سریال تولید شبکه کابلی «یو اس‌ای نتورک» است و سم اسماعیل، فیلمساز مصری- آمریکایی، آن را کارگردانی کرده است.تاکنون سه فصل از آقای ربات منتشر شده و فصل چهارم نیز به‌زودی منتشر خواهد شد.
آقای ربات به دنیای تیره و تار هکر‌ها و جرایم سایبری می‌پردازد.داستان حول محور یک جوان خبره در امور کامپیوتری به نام الیوت می‌چرخد که شدیدا از اختلالات روانی مثل ترس از اجتماع، افسردگی و هویت‌پریشی رنج می‌برد.او در بخش امنیت یک شرکت کامپیوتری کار می‌کند و همزمان مهارت فوق‌العاده‌ای در هک کردن ایمیل‌ها و اطلاعات شخصی تمام اطرافیانش دارد.الیوت به دلیل مشکلات روانی از مورفین استفاده می‌کند و نزد روانشناس نیز می‌رود.او از دنیای پر از پوچی مدرنیسم و دل‌مشغولی‌های مادی سرمایه‌داری و سبک زندگی بیهوده آن متنفر است و ترجیح می‌دهد در تنهایی خودش به سر ببرد.
الیوت بعد از ملاقات با شخصیت عجیبی به نام آقای ربات، به یک گروه کاربلد از هکر‌ها به نام اف سوسایتی می‌پیوندد که طبق نقشه آقای ربات، می‌خواهند بزرگ‌ترین کمپانی مالی جهان به نام ای‌کورپ را نابود کنند.
فضای بصری آقای ربات در راستای سبک نسبتا جدید سایبرپانک است که ماتریکس واچفسکی‌ها نمونه برجسته این سبک بود؛ دنیای تیره شبیه نوآر با محوریت تکنولوژی و فناوری اطلاعات و ارتباطات که فیلمبرداری در شب، لباس‌های تیره، ساختمان‌های غول‌آسا و آسمانخراش‌های بلند جزء مولفه‌های بصری اصلی این شکل سینما هستند.
آقای ربات در عین قرار گرفتن در سبک سایبرپانک، شباهت‌های زیادی به فیلم‌های دیوید فینچر به‌خصوص باشگاه مشت‌زنی دارد؛ چراکه در باشگاه مشت‌زنی هم شخصیت اصلی سرشار از تنفر نسبت به زندگی یکنواخت مدرن بود و ترفندهای رادیکالی می‌زد تا به مظاهر نظام سرمایه‌داری آسیب بزند. در باشگاه مشت‌زنی، شخصیت اصلی دچار اختلال روانی هویت‌پریشی بود و برمبنای یک غافلگیری، داستان شکل می‌گرفت.
همچنین گروه زیرزمینی عجیب مشت‌زنی که فعالیت‌های ساختارشکنانه و آنارشیستی را نشان می‌دادند، به گروه اف سوسایتی آقای ربات شباهت دارد.تنهایی‌ها، خوش‌قلبی، ضدیت با جامعه و اندیشه نجات دنیای کاراکتر اصلی، یادآور فیلم کالت راننده تاکسی مارتین اسکورسیزی نیز هست.شیوه قصه‌گویی این سریال با غافلگیری‌ها و پیچیدگی‌های داستانی فراوان، یادآور جریان عصر طلایی سریال‌سازی است که فیلمسازان نام‌آور را نیز برای ساخت سریال وسوسه کرده است.آقای ربات با استقبال جدی منتقدان و تماشاگران روبه‌رو شد، به‌طوری که هر سه فصل سریال نمره بالای ۹۰درصد در «راتن تومیتوز» دارد، جزء ۲۵۰ سریال برتر تاریخ از نگاه تماشاگران در وبگاه آی‌ام‌دی‌بی و برنده گلدن گلوب بهترین سریال درام شده است.دقت علمی مرتبط با فناوری اطلاعات و ارتباطات و جرایم سایبری در سریال نیز بسیار ستایش شده و تیم مشاوران خبره در کنار سم اسماعیل به نوشتن فیلمنامه کمک کردند.
آقای ربات را می‌توان در راستای بیان نگرانی و به تصویر کشیدن فضایی تاریک درباره پیشرفت تکنولوژی در آثاری مثل آینه سیاه، جهان غرب، بلید رانر، ماتریکس و…دانست.
همچنین نگاه منفی و انتقادی آقای ربات نسبت به نظام سرمایه‌داری و سبک زندگی مدرن مرتبط با آن در راستای آثاری مثل فروش رهنی بزرگ، باشگاه مشت‌زنی، دختر گمشده و…قرار می‌گیرد.
در آقای ربات یک بدبینی عمیق درباره سبک زندگی پوچ‌گرا و بیهوده زیستن در دنیای امروز وجود دارد. بیشتر کاراکترهای این سریال دچار انحطاط اخلاقی و مشکلات جدی در روابط عاطفی هستند.
خلق کاراکتر فرناندو ورا که یک عمده‌فروش مواد مخدر است، به این دلیل که داستانک او ارتباط مفهومی کاملی به خط اصلی قصه ندارد، برای تاکید بر تخریب ارزش‌های اخلاقی و معنوی در جهان مدرن انجام شده است. بر این اضافه کنید ماجرای شکست عاطفی کریستانا روانشناس الیوت یا خیانت همسر تایلر و همسر اسکات که نزدیک شدن فیلمنامه به آنها برای ساختن مفهوم نقادانه نسبت به کمرنگ شدن التزام به اخلاق در زندگی مدرن است.
نگاه انتقادی نسبت به بی‌عدالتی جهان سرمایه‌داری و نقد اختلافات طبقاتی این نظام در سریال آمده است. ضمن اینکه در سریال نسبت به مصونیت قضایی صاحبان سرمایه که حتی بعد از جرایم بسیار بزرگ می‌توانند از پاسخگویی فرار کنند نیز نگاهی عدالت‌خواهانه وجود دارد. مثلا یکی از هکر‌های اف سوسایتی که دختری مسلمان است، به این دلیل به نقشه آقای ربات پیوسته که از سال‌ها درجا زدن و زندگی فرسایشی خانواده‌اش برای رسیدن به کمی رفاه بیشتر به ستوه آمده است، یا تایرل که به خاطر به دست نیاوردن پست بلندمرتبه در شرکت ای‌کورپ در اندیشه نابود کردن همان شرکت است.
در جایی از داستان مشخص می‌شود که اف‌بی‌آی طی یک عملیات مهم اطلاعات خصوصی سه میلیون شهروند را غیرقانونی شنود می‌کرده است.
در جای دیگر دوربین لپ‌تاپ یکی از همکاران الیوت هک می‌شود و تصاویر خصوصی او سرقت شده و با همین اهرم، هکر او را وادار می‌کند که سیستم شرکتی را که در آن کار می‌کند، با ویروس آلوده کند. سوءاستفاده‌های اینترنتی و جرایم سایبری در سریال با مصادیقی مشابه موارد بالا به تصویر کشیده می‌شود.
اشاره‌های گذرایی نیز به مسائل سیاست بین‌الملل و تروریسم در سریال هست. مثلا ارتش تاریکی که یک گروه خطرناک از هکر‌های دنیاست، در جایی از سریال برای پاک کردن سرنخ پلیس، با صحنه‌سازی وانمود می‌کند که هکر‌های مظنون، تروریست‌هایی ایرانی هستند! یا ارتباط دولت‌های ابرقدرت جهان با شرکت ای‌کورپ در تصاویری مورد اشاره قرار می‌گیرد.
آقای ربات یک سریال بسیار جذاب و خوش‌ساخت است که هر لحظه غافلگیری جدیدی برای مخاطب ترسیم می‌کند و با درونمایه تاریک و انتقادی به جنگ دنیایی از بی‌عدالتی‌های مدرن می‌رود.
